İsrail Yemekleri

İsrail Yemekleri, Mutfağı ve İsrail Yemek Kültürü

İsrail mutfağı hem bölgeye özgü yerel yemeklerden hem de Yahudi etkisi ile İsrail kültürüne getirilen yemeklerden oluşmaktadır. Özellikle 1970'lerin sonlarından bu yana, kültürlerin iç içe geçmesi ile bir İsrail Yahudi füzyon mutfağı gelişmiştir. İsrail’de aile üyeleri ile birlikte ve arkadaş ortamında birlikte yemek yeme geleneği oldukça gelişmiştir.

İsrail mutfağı, başta Mizrahi, Sefarad ve Aşkenazi yemek pişirme tarzları olmak üzere çeşitli Arap ve Yahudi mutfağı unsurlarını benimsemiş ve uyarlamaya devam etmiştir. İsrail mutfağı geleneksel olarak diğer Orta Doğu ve Akdeniz mutfaklarında yer alan birçok gıdayı içermektedir, böylece zahter gibi baharatlar ve falafel, humus, musabbaha, şakşuka ve kuskus gibi yiyecekler artık İsrail'de yaygın olarak tüketilmektedir.

İsrail Mutfağı ile İlgili 10 İlginç Bilgi Nedir?

İsrail mutfağı ile ilgili ilginç bilgiler aşağıda listelenmiştir.

  • Cherry (çeri) domates İsrail’de Hebrew Üniversitesi’ndeki profesörler tarafından geliştirilmiştir.
  • İsrailli çocuklarda fıstık alerjisi görülme oranı daha azdır çünkü fıstık ezmesi aromalı şişirilmiş mısırdan yapılan bir atıştırmalık olan Bamba’yı tüketerek büyümektedirler.
  • Şinitzel bir Avusturya yemeği olmakla birlikte İsrail’de de sıkça tüketilmektedir. İsrail usulü şinitzel Viyana usulü şinitzelden farklı olarak susam tohumu ile doldurulmaktadır.
  • Orta Doğu atıştırmalık yemeği şakşuka, İsrail’e Tunus Yahudileri ve Mağribi Yahudileri tarafından tanıtılmıştır.
  • Osmanlı ve Türk kültürüyle anılan baklava, İsrail’de de yaygın olarak yapılmakta ve tüketilmektedir.
  • İsrail zeytinyağı düşkünü bir millet olarak nam salmıştır.
  • İsrail’e özgü ağızda patlayan, çikolata şeklinde şekerler bulunmaktadır.
  • İsrail’de humus o kadar ünlüdür ki humus dondurması bile yapılmaktadır.
  • Geleneksel İsrail kahvaltısı oldukça ünlüdür.
  • Dünyada kişi başına en fazla suşi yapan üçüncü restoran Tel Aviv’de bulunmaktadır.
  • Bir tür çikolatalı süt olan Shoko B'sakit torbada satılmaktadır.
  • İsrail dünyadaki en büyük meyve, sebze ve tavuk tüketicisi olarak sayılmaktadır.

İsrail'in Geleneksel Yemekleri ve Mutfak Kültürü Nasıldır?

İsrail'in Geleneksel Yemekleri ve Mutfak Kültürü Nasıldır?
İsrail'in Geleneksel Yemekleri ve Mutfak Kültürü Nasıldır?

İsrail mutfağı üzerinde, bulunduğu coğrafyanın büyük etkisi bulunmaktadır. Akdeniz bölgesinde zeytin, buğday, nohut, süt ürünleri, balık gibi çok bulunan gıdalar ile domates, patlıcan, kabak gibi sebzeler İsrail mutfağında öne çıkmaktadır. İsrail'de taze meyve ve sebzeler bol miktarda bulunmakta ve çeşitli şekillerde pişirilerek servis edilmektedir.

İsrail'de çeşitli ürünlerin yetiştirilmesine uygun iklim özelliklerini taşıyan bölgeler bulunmaktadır. İsrail’in kıyı ovalarında portakal, limon ve greyfurt gibi narenciye ağaçları yetişmektedir. İncir, nar ve zeytin gibi ürünler İsrail’in serin tepe bölgelerinde yetiştirilmektedir. Celile Denizi ve Ürdün Nehri Vadisi’nin yakınındaki subtropikal iklim; mango, kivi ve muz yetiştirmek için uygunken Celile ve Golan dağlarının ılıman iklimi; üzüm, elma ve kiraz yetiştirmek için uygundur.

İsrail'in Yöresel Yemekleri Nelerdir?

İsrail’in yöresel yemekleri aşağıda listelenmiştir.

  • Humus
  • Msabbaha (Musabbaha)
  • Falafel
  • Şakşuka
  • Tahin
  • Babagannuş
  • Müceddere
  • Sabich (Sabih)
  • İsrail salatası
  • Tabule salatası
  • İsrail asma yaprağı dolması
  • İsrail turşusu (Hamutzim)
  • Labne (Lebni) peynir
  • İsrail Laffa (Tabun) ekmeği / İsrail pitası
  • Kudüs simidi
  • Challah ekmeği
  • Matzah (Matsa) ekmeği
  • Latke (Patates pankek)
  • Lox (Somon salamura)
  • Şavurma
  • Kebap
  • Tavuk şinitzel
  • İsrail kahvaltısı

Humus Nedir?

Humus Nedir?
Humus Nedir?

Humus, İsrail'in en iyi sos ve yan ürünlerinden biri olarak sofralara getirilmektedir. Orta Doğu mutfağına hakim olan humus, bir gece önceden ıslatılmış nohutların kabukları soyularak ezilmesi ve tahinle buluşturulması ile yapılan bir yiyecektir. Humus; zeytinyağı, (kimi zaman sarımsak), limon ve tuz ile marine edilerek servis edilmektedir. Humus ile birlikte en çok tüketilen ürün, falafeldir. İsrail’de dondurması bile yapılan humus her öğünde tüketilmeye uygundur.

Falafel Nedir?

Falafel Nedir?
Falafel Nedir?

Falafel, başka bir deyişle nohut köftesidir. Kökeni konusunda henüz bir netlik kazanmasa da falafel, tıpkı humus gibi nohutun öğütülmesi ile maydanoz ve baharatların eşsiz birleşimiyle yapılmaktadır. Falafel fırında kızartılarak da pişirilebilen bir yiyecektir. Humus, tahin, turşu, sarımsaklı sos ve tabule salatasının eşlik ettiği falafel; pita ekmeğine sarılarak dürüm olarak da sunulmaktadır.

Şakşuka Nedir?

Şakşuka Nedir?
Şakşuka Nedir?

Şakşuka, İsrail’de genellikle kahvaltıda tüketilen bir yiyecektir. Haşlanmış yumurta, buharda pişirilmiş bol domates, biber ve sarımsak sosuyla servis edilen bir yemek türüdür. Şakşuka, İsrail usulü salata, tahin ve ekmek ile servis edilir.

Babagannuş Nedir?

Babagannuş Nedir?
Babagannuş Nedir?

Babagannuş için közlenmiş patlıcan, domates ve biberlerin kabukları soyulur ve havan ile ezilerek püre haline getirilir ve iyice karıştırılır, üzerine sarımsak dövülerek püreye katılır. İsrail usulü babagannuş; nar ekşisi, zeytinyağı ve tuz karıştırılarak soğuk servis edilmektedir.

Şavurma (Shawarma) Nedir?

Şavurma (Shawarma) Nedir?
Şavurma (Shawarma) Nedir?

Şavurma, pişirme süreciyle dönere benzer ve Arapçada “dönme” anlamına gelmektedir. Kuzu, hindi, sığır veya tavuk etinden yapılan şavurma, kavurma şişi üzerinde kısık ateşte dinlenerek pişirilmektedir. İsrail’e özgü laffa pidesine dürülen şavurma, içine salata konularak servis edilmektedir.

En Meşhur İsrail Tatlıları Nelerdir?

En meşhur İsrail tatlıları aşağıda listelenmiştir.

  • Baklava
  • Hamantaş
  • Künefe
  • Sufganiyah
  • Helva
  • Muhallebi
  • Hurma

Babka Nedir?

Babka Nedir?
Babka Nedir?

Babka, Yahudi topluluklarından İsrail kültürüne kazandırılmış bir kektir. Babka için hamur mayalandıktan sonra çikolata, tarçın, meyve veya peynirle bir dolgu hazırlanır ve hamur yuvarlanarak örülü bir desen aldıktan sonra fırına atılır.

Hamantash Nedir?

Hamantash Nedir?
Hamantash Nedir?

Purim bayramlarına özgü üçgen şeklindeki hamantaş tatlısı, haşhaş tohumu, erik, kayısı reçeli, hurma, elma, kuru üzüm, incir, kiraz, çikolata, helva, karamel ve peynir dolguları kullanılarak yapılmaktadır. Son dönemlerde tuzlusu da yapılan hamantaş tatlıları pizza, ıspanak, kuzu eti, patates ve peynir dolgularından yapılmaktadır.

Sufganiyah Nedir?

Sufganiyah Nedir?
Sufganiyah Nedir?

Sufganiyah, İsrail'de ve dünyanın her yerinde Yahudi Hanuka bayramında yenen yuvarlak, jöle dolgulu bir çörektir. Sufganiyah yağda kızartılır, reçel veya muhallebi ile doldurulur ve ardından üzerine pudra şekeri dökülür. Sufganiyah, Almanya'da Berliner olarak bilinmektedir.

En Popüler İsrail İçecekleri Nelerdir?

En Popüler İsrail İçecekleri Nelerdir?
En Popüler İsrail İçecekleri Nelerdir?

En popüler İsrail içecekleri aşağıda listelenmiştir.

  • Tubi 60: Hayfa kentinde yapılan güçlü ve yüksek alkollü bir likördür. Limon, bitki aroması ve yüksek oranda alkolden yapılmaktadır.
  • Arak: Lübnan’dan gelen ve üzümlerin saf alkol ile damıtılarak yapılması sonrasında anason eklenerek yapılmaktadır. Arak; buz ile servis edilir ve su, limonata veya greyfurt suyu ile karıştırılarak tüketilmektedir.
  • Shoko b’sakit: Plastik bir torbada satılan bir tür çikolatalı süttür.
  • Sachlav: Orkide soğanları kullanılarak tatlı, kremalı içecek üzerinde antep fıstığı, rendelenmiş hindistan cevizi ve kuru üzüm ile servis edilmektedir.
  • Ice Cafe: Buz kahvesi veya buzlu bir frozendır.
  • Limonata: İbranice limon ve nane kelimelerinin birleşiminden ortaya çıkan içecek, limonata ve ezilmiş nane yapraklarından oluşturulan bir karışımdır.

İsraillilerin Yemek Alışkanlıkları Nasıldır?

İsrail'in beslenme düzeni çoğunluğun beslenme şekline, Yahudi kosher ve Arap helal beslenme şekillerine dayandırılarak oluşturmaktadır. Geleneksel İsrail mutfağı, kalp sağlığına yararı ile bilinen birçok ürünü içeren Akdeniz diyetine girmektedir. İsrail bir Akdeniz ülkesidir ve birçok çalışma, Akdeniz diyetinin kilo kaybına yardımcı olabileceğini, kalp krizi, felç, tip 2 diyabet ve erken ölümü önleyebileceğini göstermektedir.

İsrail halkının beslenme tarzı ait oldukları dine ve kültüre bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Çok yönlü ve birbirinden zengin mutfak kültürü ile İsrail yaşam tarzı İsrail mutfağını da etkisi altına almıştır. Kosher kurallarına bağlılık gösteren Yahudiler için yalnızca belirli et türleri (ritüel yasalara göre kesilmiş, tuzlanmış ve ıslatılmış) ve balık tüketilebilmektedir. Kabuklu deniz ürünleri, domuz eti ve tavşan eti Yahudi kosher kurallarının dışında kalmaktadır.

Süt yemekleri, kosher kurallarına göre et yemeklerinden ayrı olarak pişirilmeli ve yenmelidir. Kosher kuralları çerçevesinde; balık, yumurta, tahıl, meyve ve sebzeler et veya süt ile yenebilmektedir. Alkolün Şabat gibi dönemlerde Yahudi İsrailliler tarafından abartısız miktarlarda dinsel amaçlı tüketimi yaygındır.

İsrail'de Kahvaltıda Ne Yenir?

İsrail'de Kahvaltıda Ne Yenir?
İsrail'de Kahvaltıda Ne Yenir?

İsrail kahvaltısı dünyaca ünlenmiş bir kahvaltıdır. İsrail kahvaltısı genellikle labne peynir, taze sebzeler, zeytin, şakşuka, yumurta, humus, tahin, babagannuş, İsrail salatası, pita ve hamur işleri, çay ve kahve gibi çeşitli yemek ve içeceklerden oluşmaktadır. İsrail'de kahvaltıda asla jambon, domuz pastırması gibi etler servis edilmemektedir; İsrail kahvaltısı her şeyden önce bir süt ve süt ürünü zenginliği sunmaktadır.

İsrail kültüründe et ile süt ürünleri aynı anda servis edilmemektedir. İsrail kahvaltıları genellikle self servis açık büfe olarak servis edilmektedir. İsrail kahvaltısı İsrail'deki en önemli öğün olarak sayılmaktadır.

İsrail'de Öğle Yemeğinde Ne Yenir?

İsrail'de Öğle Yemeğinde Ne Yenir?
İsrail'de Öğle Yemeğinde Ne Yenir?

İsrail’de çalışan kesimin öğle yemeği genellikle sıcak ana yemekler olarak servis edilmektedir. Şinitzel, çeşitli şekillerde pişirilmiş tavuk, balık ve doldurulmuş sebzeler İsrail işyerlerinde sıklıkla tüketilen besinler arasında yer almaktadır.

İsrail öğle yemeklerinde tüketilen yan yemekler; patates, cips, pirinç, makarna ve pişmiş sebzelerden oluşmaktadır. “İsrail salatası" adı verilen ve doğranmış domates, salatalık ve kırmızı / yeşil biber ve zeytinyağ sosuyla servis edilen bir salata hemen her yemeğin yanında bulunmaktadır. Humus, babagannuş, lahana salatası İsrail öğle yemeklerinde servis edilen diğer salatalar arasındadır. İsrail’de yaygın olarak pide, alkolsüz içecek olarak çeşitli narenciyeler, karpuz, üzüm ve kavun suları yaygın olarak tüketilmektedir.

İsrail'de Akşam Yemeğinde Ne Yenir?

İsrail'de Akşam Yemeğinde Ne Yenir?
İsrail'de Akşam Yemeğinde Ne Yenir?

İsrail akşam yemeği genellikle süt ürünleri, salatalar, avokado, zeytin, salatalık turşusu ve şakşuka gibi yumurta yemekleri de dahil olmak üzere yumurtalardan oluşan daha hafif bir öğündür. İsrail akşam yemeklerinde börek, pizza ve vejetaryen et ikameleri (vejetaryen şinitzel, sosis) ve malawach adı verilen İsrail usulü gözleme tüketilmektedir. İsrail akşam yemeklerinde ekmek, pide, kahve, alkollü/alkolsüz içecekler ve nane çayları tüketilen diğer ürünler arasında yer almaktadır.

İsrail Kutlama Yemekleri Nelerdir?

İsrail Kutlama Yemekleri Nelerdir?
İsrail Kutlama Yemekleri Nelerdir?

İsrail Bağımsızlık Günü (Yom Ha'atzmaut), menülerinde biftek, kebap, şiş kebap, sosis, tavuk, kuzu, balık, sebze ve lokum yer almaktadır. Karpuzların tam mevsimine girdiği bayram döneminde Yom Ha’atzmaut barbekülerine yakışacağı düşünülmektedir. İsrail Bağımsızlık Günü’nü sembolik olarak buğday, arpa, nar, üzüm, incir, zeytin, hurma gibi temel besinlerin yansıttığı görülmektedir.

Hanuka, İsrail’deki en önemli kış festivalidir. Hanuka, sekiz gün boyunca kutlanır ve aynı zamanda “Işıklar Festivali” olarak bilinmektedir. Hanuka’da sekiz gece boyunca her gece ailece özel mumlar yakarak özel dualar edilmekte ve özel şarkılar söylenmektedir. Hanuka mumları sekiz dallı bir şamdan olan menorah içine yerleştirilmektedir. Din özgürlüğünün kutlanıldığı festivalde kızarmış yiyecekler, patatesli latkeler, üzerine tarçın ve şeker serpilmiş sfenj adındaki kızarmış çörekler ve jöleli bir tatlı olan sufganiyah sevilerek tüketilmektedir.

Şabat Yahudilerin her hafta ister evde ya da bir restoranda, ister aile ve arkadaşlar ile yemek yiyerek kutladıkları bir gündür. Cuma gecelerinde, Şabat’ta ekmek eşliğinde et, patates, fasulye, arpa ve baharatlardan yapılmış bir Yahudi güveci olan cholent sıklıkla tüketilmektedir.

İsrail'de Yemek Fiyatları Nasıldır?

İsrail’de ortalama market alışverişi ve yemek fiyatları aşağıda listelenmiştir.

  • Ucuz bir restoranda ortalama bir öğün 60 İsrail yeni şekelidir.
  • McDonalds’ın bir McMeal’i ortalama 55 İsrail şekelidir.
  • Bir bardak kapuçino 12.87 iken, bira fiyatları 28-30 İsrail şekeli arasında değişiklik göstermektedir.
  • Markette tavuk fileto fiyatı 35.55 İsrail şekelidir.
  • Domates 6.15, patates 4.70, soğan 4.10, 12’li yumurta 13.16 ve bir kilo pirinç 9.16 İsrail şekelidir.

İsrail Sokak Yemekleri Nelerdir?

İsrail Sokak Yemekleri Nelerdir?
İsrail Sokak Yemekleri Nelerdir?

İsrail sokak yemeklerine İsrail’in her köşesinde en iyi kalitedeki yiyecekler ile dolu sokaklarda ve pazarlarda rastlamak mümkündür. İsrail sokaklarında dolaşan herkes humus, falafel, ptitim (İsrail kuskusu), şakşuka, şavurma, ful, sfenj tatlısı, haçapuri pidesi, burika, ve sabich sandviç gibi binbir çeşit sokak lezzetini deneyimleme fırsatı elde etmektedir.

İsrail'de Düzenlenen Yemek Festivalleri Nelerdir?

İsrail'de Düzenlenen Yemek Festivalleri Nelerdir?
İsrail'de Düzenlenen Yemek Festivalleri Nelerdir?

İsrail’de düzenlenen yemek festivalleri aşağıda listelenmiştir.

  • Tel Aviv Eat: Tel Aviv'deki Charles Close Park'ta mayıs ayları sonunda üç gün boyunca süren festival; Tayland, Hint, Yunan, Etiyopya ve birçok mutfaktan yemeği katılımcıların tüketmesi için yapılmaktadır.
  • So French So Food: İsrail'deki Fransız Büyükelçiliği tarafından düzenlenmekte ve festivalde Fransız mutfağını yansıtan özel menüler oluşturulmaktadır. Tel Aviv, Kudüs, Hayfa, Beer Sheva, Nasıra, Tiberias ve Zichron Yaacov'daki restoran ve pastanelerde Fransız mutfağını öne çıkaran festival, ülkenin çeşitli bölgelerinde gerçekleştirilmektedir.
  • Vegan Festivali: Tel Aviv Vegan Festivali, dünyanın en büyük vegan festivalidir. 100'den fazla tezgahın tadını çıkarmaya gelen veganlar, festivalde sağlıklı yemek atölyelerine katılabilmektedir. Vegan Festivali haziran ayında Tel Aviv'deki Sarona Market'te düzenlenmektedir.
  • Kudüs Şarap Festivali: Kudüs Şarap Festivali, İsrail genelinde 60'tan fazla şarap imalathanesinden yüzlerce İsrail şarabını denemek için en ideal festivaldir. Şarap tadımının yanı sıra, Kudüs Şarap Festivali’nde suşi ve patates kızartması gibi yiyeceklerden yeme ve canlı müzik ve DJ dinleme fırsatı bulunmaktadır.
  • Kudüs Bira Festivali: Kudüs Bira Festivali, bira severlerin kendilerini 50.000 litreden fazla ve 120 bira çeşidiyle ödüllendirebileceği bir festivaldir. Kudüs Bira Festivali ağustos ayında Kudüs'teki Independence Park'ta gerçekleştirilmektedir.
  • Tel Aviv Kokteyl Haftası: “Hiç uyumayan şehir” olarak bilinen Tel Aviv, lezzetli kokteyllerin Mekke’si olarak bilinmektedir. Tel Aviv Kokteyl Haftası, şehrin dört bir yanındaki katılımcı bar ve kulüplerde gerçekleştirilmektedir. Tel Aviv Kokteyl Haftası haziran ayında düzenlenmektedir.

İsrail mutfağını, yöresel lezzetlerini deneyimlemek ve İsrail'de düzenlenen yemek festivallerine katılmak isteyen Türk vatandaşlarının İsrail turistik vizesi alması gerekmektedir. Türkiye’de bulunan dış temsilciliklere yapılan İsrail turistik vize başvurusu sonuçlandıktan sonra Türk vatandaşları yemek festivallerine katılarak gönüllerince eğlenebilmektedir.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: