İsveç Kültürü Nedir, Hakkında Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?

İsveç’in Dini Kültürü Nasıldır?

İsveç’in dini kültürünün tarihi Hristiyanlık öncesi İskandinav dinlerine dayanmaktadır. İsveç İskandinav inanç sistemleri, organize bir din olarak değil tüm kültürel sistemi kapsayıcı bir temel oluşturmuştur. İsveç İskandinav inançlarında hayvan ve hatta insan kurban etme ritüellerini de içeren törenler mevcuttur.

İsveç İskandinav dini törenlerinde tanrılarla birlikte yiyecek ve içecekler paylaşılmakta, şükredilmekte ve daha fazla refah için dualar edilmektedir. İskandinav tanrılarından en tanınmış olanları Odin ve Thor’dur. İskandinav inançları bir süre devam etse de İsveç zamanla Hristiyanlaşmıştır.

İsveç dini kültürü çeşitlilik göstermektedir. Geçmiş dönemlerde neredeyse tüm İsveç halkı Hristiyan iken şu an İsveç din yapısı Hristiyanlık oranı yaklaşık %60`tır. İsveç’te dini bağlantılara göre kayıt yaptırmak yasal olmadığından tam anlamıyla İsveç halkının mensup olduğu dinlerin oranı bilinememektedir.

İsveç’te tahmini olarak en çok üyesi bulunan din, İsveç Kilisesi’dir. İsveç halkının yarısından fazlası İsveç Kilisesi’ne mensupken küçük oranlarda protestanlar, Ortodokslar, Katolik Kilisesi mensupları, diğer Hristiyan mezhepleri üyeleri ve %2 oranında Müslüman bireyler bulunmaktadır. İsveç Yahudi cemaatinin 15.000-20.000 kişiden oluştuğu tahmin edilmektedir ve Yahudiler İsveç’te bulunan beş resmi azınlıktan biridir. İsveç’te Katolik Kilisesi ve göçler sayesinde İslam büyümektedir.

İsveç Huldra Nedir?

İsveç Huldra, İsveç kültüründe yer etmiş önemli mitolojik unsurlardandır. Huldra, İsveççe Tallemaja da denilen ormanda yaşadığı bilinen trol benzeri bir dişidir.

Huldra, bir inek kuyruğuna sahiptir ve güzel bir görünüme sahip olsa da vahşidir. Huldra mitolojik hikayesinin Adem ve Havva hikayesi ile bağlantısı bulunmaktadır. Tanrı; Adem ve Havva’yı ziyarete gelmeden önce Adem ve Havva çocuklarını banyo yaptırmaktalardı ancak bazı çocukların banyosu yetişmediğinden Havva hala kirli olan çocukları saklamış ve nerede oldukları konusunda Tanrı’ya yalan söylemiştir.

Tanrı, saklı çocukların gizli kalması gerektiğini söyler ve bu çocuklar yerin altında kalması gereken kayıp ruhlar olması hükmünü verir. Huldra, Adem ile Havva`nın gizli çocuklarındandır ancak yerden yüksekte kalmayı başarmıştır ve saklı kalmamıştır. Huldra genç ve çapkın kız olarak görülmektedir.

İsveç Edebiyat ve Sanat Kültürü Nasıldır?

İsveç edebiyat, sanat, özellikle tiyatro, müzik ve dansta güçlü kültürel geleneklere sahiptir. İsveç hükümdarları edebiyat ve sanat kültürünün gelişmesinde, ulusal sanat müzelerinin oluşmasında öncü olmuşlardır. “Tiyatro Kralı” olarak bilinen İsveç Kralı III. Gustav (1746-92), Fransa sarayından aldığı ipuçlarıyla İsveç drama ve sanatını baştan yaratmıştır, İsveççe drama ve opera gösterilerinin yapılmasına olanak sağlamıştır.

İsveç’teki en gözde sanat mekanı Stockholm dışındaki Drottningholm Sarayı’nın arazisindeki Drottningholms Slottsteater’dır. Her yıl Drottningholms Slottsteater sahnesi dünyanın dört bir yanından Barok ve rokoko operaları ve sahne makinelerini görmek isteyen izleyicilerini çekmektedir.

İsveç edebiyatı, dünya edebiyatında önemli bir yer tutmaktadır. İsveç’in en önemli yazarlarından biri Carl Bellman’dır. İsveç için önemli olan yazarlardan August Strindberg (1849-1912), sosyal içerikli eserler üreterek İsveç edebiyatı için önemli bir noktada yer almaktadır. Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanan ilk kadın olan Selma Lagerlöf ise yaratıcı edebiyatıyla efsanelere ve tarihe bağlı eserler vermiştir.

İsveç edebiyatında en çok okunan yazarlardan biri Astrid Lindgren’dir. Astrid Lindgren’ın en çok bilinen eserleri Millenium Üçlemesi, Ejderha Dövmeli Kız , Ateşle Oynanan Kız ve Hornets’ Nest Kicked Kız’dır.

Vilhelm Moberg Kimdir?

Vilhelm Moberg, 20 Ağustos 1898 tarihinde doğmuş 8 Ağustos 1973 tarihinde vefat etmiş ünlü İsveçli gazeteci, yazar, oyun yazarı, tarihçi ve eleştirmendir. Vilhelm Moberg’in en önemli eserlerinden biri Amerika’ya seyahat eden İsveçli bir göçmen hakkında yazdığı Göçmen roman serisidir.

Vilhelm Moberg, İsveç monarşisi, bürokrasisi ve yolsuzluğu hakkında kamuoyuna açık tartışmalarda yer almış ve fikir beyan etmiştir. Vilhelm Moberg’in önemli eserlerinden olan Raskens ve Ride This Night, Hitler rejimine karşı eleştiri içeren tarihi romanlardır.

Vilhelm Moberg, İsveç’te tanınmış bir halk entelektüeli ve eleştirmenidir, İsveç monarşisini cesurca eleştirmesi ile akıllarda yer etmiştir.

Anders Zorn Kimdir?

Anders Zorn, 18 Şubat 1860 tarihinde dünyaya gelmiş ve 22 Ağustos 1920 tarihinde vefat etmiştir.

Anders Zorn; resim, heykel alanlarında uluslararası başarılar elde etmiştir. Anders Zorn’ın önemli portre çalışmaları arasında İsveç Kralı II. Oscar ve Amerikan Başkanı Grover Cleveland , William H. Taft ve Theodore Roosevelt yer almaktadır. Anders Zorn, önde gelen İsveçli ünlüler arasında yer almaktadır.

Hilma Af Klint Kimdir?

Hilma Af Klint, 26 Ekim 1862 tarihinde doğmuş ve 21 Ekim 1944 tarihinde hayatını kaybetmiş İsveçli kadın sanatçıdır.

Hilma Af Klint, İsveç`in ilk Batılı soyut eserlerini üretmiştir. Hilma Af Klint, karmaşık manevi fikirleri diyagramlarla anlatmaya çalışmıştır. Hilma Af Klint’ın önemli eserleri arasında Altarpiece serisi, Evrim, The Dove ve The Swan serisi yer almaktadır.

Alexander Roslin Kimdir?

Alexander Roslin, 15 Temmuz 1718 tarihinde dünyaya gelmiş ve 5 Temmuz 1793 tarihinde vefat etmiş İsveçli aristokrat aile üyeleri için hizmet veren İsveçli portre ressamıdır.

Alexander Roslin daha çok Scania , Bayreuth , Paris, İtalya, Varşova ve St. Petersburg’da çalışmalar yapmıştır, Rococo tarzında eserler veren Alexander Roslin`in zarif ve gösterişli bir tarzı vardır.

Alexander Roslin’ın en ünlü eserlerinden olan Egmont Pignatelli Kontesi Jeanne Sophie de Vignerot du Plessis’i betimleyen tablosu 3 milyon USD`ye alıcı bulmuştur. Alexander Roslin’ın tabloları arasında Barones de Neubourg, Anne Vallayer-Coster, İsveç Kralı III. Gustav ve Kardeşleri gibi birçok önemli eser yer almaktadır.

Harry Martinson Kimdir?

Harry Martinson, 6 Mayıs 1904 tarihinde doğmuş ve 11 Şubat 1978 tarihinde vefat etmiş İsveçli yazar, şair ve eski denizcidir.

Harry Martinson, Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülmüştür. Harry Martinson, 20. yüzyılın büyük şiir reformcusu olarak bilinmektedir ve devrimci şairlerin en orijinali olarak anılmaktadır. Birçok roman, deneme, şiir ve farklı türlere ait eserleri olan Harry Martinson’ın şiirlerinden Spökskepp, Göçebe, Passad ve Tuvor önemli eserlerindendir.

İsveç Yemek Kültürü Nasıldır?

İsveç yemek kültürü; süt ürünleri, gevrek ve yumuşak şekerli ekmekler, çilek ve çekirdekli meyveler, kırmızı ve beyaz et, yumurta ve deniz ürünlerini içeren zengin bir mutfak kültürüdür. İsveç’te patates genel olarak haşlanarak garnitür olarak servis edilir, köfte gibi et yemekleri genellikle yaban mersini reçeli ile servis edilmektedir. İsveç mutfak tarihine bakıldığında balık ticaretinin önemi görülmektedir, balıklar tuzlanır ve kürlenerek muhafaza edilip ithal edilmekteydi.

İsveç eski dönemlerinde lahana turşusunun İsveç mutfağında önemli bir yeri olduğu görülmektedir ve kış aylarında C vitamini kaynağı olarak kullanılmaktadır.

İsveç’te uzun kışların olmasından dolayı İsveç yemekleri geleneksel tariflerinde genellikle taze sebzeler yer kaplamaktadır. Zengin ekmek çeşidine sahip olan İsveç mutfağı çavdar, buğday, yulaf, ekşi maya ve tahıldan yapılmış gözleme ve gevrek ekmek de dahil olmak üzere birçok çeşit ekmeğe ev sahipliği yapmaktadır. İsveç’te şekerli ekmek çok yaygındır ve bunun yanında baharatlı ekmekler de oldukça tercih edilmektedir.

İsveç mutfağında yoğun çorbalar meşhurdur ve bu çorbalara en iyi örnek kuşburnu çorbası ve yaban mersini çorbasıdır, İsveç’te çorbalar sıcak ya da soğuk servis olarak tercih edilebilmektedir. İsveç yemek kültüründe tereyağ ve margarin yoğun olarak tercih edilse de zamanla zeytinyağı da popüler hale gelmiştir. İsveç’te hamur işi yaygın olarak tüketilmektedir; özellikle mayalı çörekler, kurabiye ve kekler kahve ile sıklıkla tüketilmektedir.

İsveç dünyanın en çok kahve tüketen ülkeleri arasındadır. Süt tüketiminde Finlandiya’dan sonra ikinci sırada bulunan İsveç, haftaiçi yemeklerinin yanında standart olarak süt tüketmektedir. Alkollü içecek olarak da İsveç içecekleri olarak genellikle likör, bira ve sıcak şarap tercih edilmektedir.

İsveç Halk Dansı Kültürü Nasıldır?

İsveç halk dansı kültürü, yaygın olarak çiftlerden oluşan dönüş danslarını içermektedir. İsveç tarihinde dans önemli bir yer kaplamaktadır ve İsveç halkı özel günlerinde dans ederek eğlenmektedir.

İsveç’te sosyal ortamlarda bir partnerle bir süre dans ettikten sonra partner değiştirmek adettendir, farklı danslarda farklı farklı partnerlerle dans edildiğinden sosyal aktivitelere bir partnerle katılma beklentisi duyulmamaktadır. İsveç halk danslarında kadın ve erkeğin danstaki adımları uyumludur ve ayna izlenimi bırakmaktadır.

İsveç dans çeşitlerinden Bydedans genel köy danslarına verilen isimdir, genellikle valsi içeren Gammaldans İsveç’te eski dans olarak bilinmektedir, kareografik bir dans çeşidi olan Turdanlar da İsveç halk dansı kültürünün önemli parçalarındandır.

İsveç Tiyatro Kültürü Nasıldır?

İsveç tiyatrosu, uzun süredir geçerliliğini koruyabilmiş nadir tiyatrolardandır. İsveç tiyatrosu, İsveç kültür politikası sayesinde 1814 askeri çatışmalarının olduğu dönem bile faaliyetlerine durmadan devam etmiş bir tiyatrodur.

İsveç tiyatrosu oluştuğu ilk günlerden beri kralı, kraliçeyi, ve İsveç halkını eleştirel yapısıyla şekillendirmektedir. İsveç tiyatro tarihi ilk kez Stockholm’de kurulan mahkeme tiyatrolarıyla başlamıştır ve başlangıçta ev sahipliği yapan şirketler ve okul tiyatrolarında faaliyet göstermiştir. Kraliçe Lovisa Ulrika’nın Fransa’daki tiyatro gruplarını kalıcı olarak İsveç’te faaliyet göstermeye davet etmesiyle İsveç tiyatro kültürü şekillenmeye başlamıştır.

Zamanla İsveç tiyatrosu güçlü bir organ haline gelmiş ve hem İsveç halkını hem de kraliyet mensuplarını eleştirebilen ve yön veren toplumsal bir yapıya dönüşmüştür. İsveç’teki önemli tiyatrolara Dunkers Kulturhus, Louis de Geer-Norrkoping Concert Hall ve Lilla Beddinge Teater örnektir.

İsveç Müzik Kültürü Nasıldır?

İsveç müzik kültürü, dünya çapında tanınan bir müzik kültürüdür. İsveç’in 1970-1980 yıllarında oldukça popüler olan ABBA süper grubu ile İsveç müzik kültürü dünya çapında dikkat çekmeye başlamıştır.

Ünlü sanatçılara ev sahipliği yapan İsveç, Avicii, Zara Larsson ve Knife gibi önemli değerlere sahiptir. Robyn’in Daily Show’da dünya çapında bir numaralı hit olması gibi İsveç müzik kültürü dünya çapında dikkat çekmektedir ve ünlü İsveçli müzisyenlerin CD`leri milyarlarca satmaktadır.

İsveç’te müzik kültürünün gelişimini görmek için ABBA City Walk Stockholms Stadsmuseum ziyaret edilebilmektedir. İsveç’te müzik dinleyebilmek için genellikle İsveç’in üç büyük şehri olan Stockholm, Göteborg ve Malmö tercih edilmektedir, bu şehirlerde her türlü canlı müzik ve sahneye rastlamak mümkündür.

İsveç’te Kültürel Tanıtımından Sorumlu Kuruluşlar Nelerdir?

Ulusal Miras Kurulu (Riksantikvarieämbetet), İsveç kültürünün korunması ve kültürel mirasın çeşitli etkinliklerle yaşatılmasını sağlayan İsveç kültüründen sorumlu idari kurumdur.

Ulusal Miras Kurulu (Riksantikvarieämbetet), kültürel miras ve tarihi çevreler alanında İsveç’in merkezi idari kurumu olarak hizmet eder ve İsveç’in miras politikasının hedeflerini desteklemekte genel sorumluluğa sahiptir.

İsveç kültürünün tanıtımından sorumlu diğer kuruluşlar aşağıda listelenmiştir.

• İsveç’teki kraliyet sarayları,
• Livrustkammaren müzesi,
• Maritime müzesi,
• Nordic müzesi,
• Skokloster Kalesi
• Skansen açık hava müzesi