İsviçre Tarihi

İsviçre Tarihi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

İsviçre tarihi, Helvet halkının bölgeye yerleşmesi ve milattan önce 1. yüzyılda Romalıların egemenliğine girmesiyle başlamış, erken dönemlerde Gallo-Romen kültürü ve Cermen etkisi, Kutsal Roma İmparatorluğu’ndan bağımsızlığının kazanılması, Fransız Devrimi ve Viyana Kongresi gibi gelişmelerle şekillenerek kantonal özerkliği benimsemiş ve günümüzdeki federal cumhuriyet şeklini almıştır.

Makalede, Eski Konfederasyon, Napolyon ve modern dönemler açıklanarak İsviçre tarihi hakkında bilinmesi gerekenler paylaşılmıştır.

İsviçrelilerin Kökeni Nereden Gelir?

İsviçrelilerin kökeni Gallo-Romenler, Alamanlar ve Retsiyalılar’a dayanır. Günümüz İsviçresi, Gallo-Romen ve Alaman kökenli Almanca konuşanlar, Retsiya ve Lombardiya kökenli İtalyanca konuşanlar, Retsiya kökenli Romanşca konuşanlar, Gallo-Romen ve Burgund kökenli Fransızca konuşanlar olarak dört etnik gruba ayrılmıştır.

İsviçre Tarihindeki Önemli Dönemler Hangileridir?

İsviçre tarihindeki önemli dönemler aşağıda sıralanmıştır.

  • Erken tarih dönemi
  • Eski Konfederasyon dönemi
  • Napolyon dönemi
  • Modern İsviçre dönemi

İsviçre Erken Tarih Dönemi Nasıldır?

İsviçre’nin erken tarih döneminde Alpler’de avcı toplayıcıların yerleşimine rastlanmaktadır. Kelt kabilesi, İsviçre’ye milattan önce yaklaşık 1500 tarihinde yerleşmiştir. İsviçre’nin batı bölgesi Helvetler’in işgalindeyken Retsiyalılar ülkenin doğu bölgelerine yerleşmişlerdir. Antik Çağ’da, Helvetler Cermen kabilesinin yaptığı göç baskılarını püskürtmeye çalışmış, Jül Sezar’ın orduları tarafından yenilgiye uğramıştır. İzleyen yüzyıllarda Alpler’de Roma İmparatorluğu hüküm sürmüştür. İlk Hristiyan piskoposluğu 4. yüzyılda kurulmuştur. Orta Çağ döneminde, Karolenj Kralları hükmünde feodal sistem hızla çoğalmıştır. 12. yüzyılda Fribourg ve Bern gibi birçok şehir kurulmuştur.

İsviçre’nin arkeolojik alanlarından birine ait fotoğraf aşağıda verilmiştir.

İsviçre Erken Tarih Dönemi Nasıldır?
İsviçre Erken Tarih Dönemi Nasıldır?

İsviçre'de İlk Yerleşim Yerleri Nerelerdir?

İsviçre’de ilk yerleşim yerleri, göl kıyılarında kazıkların üstüne inşa edilen ve en eskisi 4 bin yıl öncesine dayanan göl evleridir. Göl evlerine ilk defa 1853-1854 kışında suların alçak bir düzeyde olması sebebiyle Zürih Gölü’nde rastlanmıştır. En bilinen göl evi yerleşimi, bir Kelt köyü olan Neuchatel Gölü’ndeki La Tene’dir. Göl yerleşimlerine dair diğer önemli arkeolojik kazı alanları ise Biel Gölü, Zürih Gölü, Zug Gölü ve Constance Gölü’nde bulunmaktadır. Göl evleri, İsveç tarihinin Helvetler, Retsiyalılar ve Romalılar’dan önceki dönemine ışık tutmasından dolayı büyük bir öneme sahiptir.

Eski Konfederasyon Döneminde İsviçre Tarihi Nasıldır?

Eski Konfederasyon Döneminde, Orta Çağ’ın sonlarında Uri, Schwyz ve Unterwalden kantonları birleşerek Eski Konfederasyon Döneminin özünü oluşturmuştur. 1353 yılına kadar Uri, Schwyz ve Unterwalden’e Glaruz ve Zug kantonları, Lucerne, Zürih, Bern şehir devletleri de katılmış, Eski Federasyonu kurmuşlardır. Eski Federasyon 15. yüzyıla kadar varlığını sürdürebilmiştir. İsviçre muhafızları 1506 yılında Papa 2. Julius tarafından hizmete alınmıştır ve İsviçre muhafızları günümüzde hala papalığa hizmet etmektedir.

İsviçre’de Reform Dönemi 1523 yılında başlamıştır. Kantonlar farklı mezhepleri benimsemeye başlamış ve bir kanton diğerinin dinini hukuka aykırı ilan etmiştir. Mezhep sorunları kantonlar arası savaşa dönüşse de Konfederasyon ayakta kalmıştır.

1648’de imzalanan Vestfalya Antlaşması’yla İsviçre, resmi olarak Kutsal Roma İmparatorluğu’ndan bağımsızlığını kazanmıştır.

Napolyon Dönemi ve Sonrası İsviçre Tarihi Nasıldır?

Napolyon Döneminde Fransız Devrim Savaşları sırasında İsviçre, Fransız orduları tarafından işgal edilmiştir. İşgalle birlikte İsviçre Helvet Cumhuriyeti’ne dönüşerek bir Fransız müttefiki olmuştur. Kantonların rolleri azaltılmış, kaybedilen yerel demokrasi, içinde bulunulan savaş hali ve din düşmanlığı İsviçreliler tarafından iyi karşılanmamıştır. Napolyon Döneminde Yahudiler, Hristiyanlara karşı eşit haklar elde edememiştir ve birçok bölge harap edilmiştir.

Viyana Kongresi ile İsviçre tam bağımsız halde yeniden kurulmuştur ve tarafsızlığı Avrupa güçleri tarafından kabul edilmiştir. Valais, Cenevre ve Neuchatel yeni kantonlar olarak İsviçre topraklarına katılmış ve ülke günümüzdeki sınırlarına genişlemiştir. 1814 tarihinde Zürih’te 19 kantonun delegelerinin katılımıyla anayasa değiştirilmiştir.

1840’larda Federal Meclis, büyük ölçüde Protestan olan kantonlardan oluşmuştur ve Katolik Kiliseye karşı önlemler alınmaya başlanmıştır. Karşılığında, yedi Katolik kanton birleşerek Sonderbund’u oluşturmuştur. Protestan kantonlar tarafından kontrol altına alınan Ulusal Meclis, Sonderbund’un dağılmasını emretmesi ve ulusal ordunun saldırıya geçmesi üzerine Katolikler ve Protestanlar arasında iç savaş başlamıştır. Sonderbund yenilgiye uğratılmış ve İsviçre tarihinin son silahlı çatışması yaşanmıştır.

İsviçre Federal Devleti Ne Zaman Kurulmuştur?

İsviçre Federal Devleti, 27 gün süren iç savaş Sonderbundskrieg’e karşılık federal anayasanın oluşturulmasıyla 12 Eylül 1848’de kurulmuştur.

İsviçre Devleti Nasıl Kurulmuştur?

İsviçre devleti, Sonderbund Savaşı’nın ardından müzakere ile hazırlanan anayasanın kabulü ile kurulmuştur. Sonderbund Savaşı’nın sonunda meclis, Thurgau kantonundan Johann Conrad Kern ve Vaud kantonundan Henri Druey tarafından hazırlanmış olan yeni anayasayı müzakere etmiştir. Müzakerenin sonunda altı kantona karşı onbeş ve bir kantonun yarısının kabulüyle yeni anayasa 12 Eylül 1848’de ilan edilmiştir. Anayasa, kanton vatandaşlığının yanında İsviçre vatandaşlığı kavramını da yaratarak bir ilke imza atmış ve İsviçre Devleti kurulmuştur.

İsviçre Bayrağı Ne Zaman Kabul Edilmiştir?

İsviçre bayrağı 1841 yılından beri kullanılsa da, 1848’de anayasa ile resmi bayrak olarak kabul edilmiştir.

14. yüzyıldan beri kırmızı arka fon üstündeki beyaz haç İsviçreli askerlerin sembolü olmuştur. 1848’de Federal Anayasa kabul edildiğinde kırmızı kare içindeki beyaz haç resmi olarak İsviçre bayrağı haline gelmiştir.

İsviçre bayrağı aşağıda verilmiştir.

İsviçre Bayrağı Ne Zaman Kabul Edilmiştir?
İsviçre Bayrağı Ne Zaman Kabul Edilmiştir?

Modern Dönemde İsviçre Tarihi Nasıldır?

İsviçre’de modern dönem 1848 yılındaki federal anayasanın kabulüyle başlamıştır. 20. yüzyıla kadar politik, ekonomik ve sosyal gelişmeler İsviçre tarihini şekillendirmiştir. İsviçre’de Sanayi Devrimi, 19. yüzyılın sonlarında tekstil ağırlıklı yaşanmıştır ve Basel sektörün lideri haline gelmiştir. 1888 sonlarında işçi nüfusunun %44’ünü kadınlar oluşturmuştur.

Birinci Dünya Savaşı sırasında büyük güçler İsviçre’nin tarafsızlığına saygı göstermiştir. İkinci Dünya Savaşı sırasında İsviçre’yi işgal etmek isteyen Almanya, hiç saldırı gerçekleştirememiştir. İsviçre, tarafsız olsa savaşın her iki tarafı için de önemli bir casusluk merkezi olmuştur. İsviçre'deki ticaret, savaşın her iki tarafının baskısıyla engellenmiştir. İsviçre frangı, 2. Dünya Savaşı sırasında geriye kalan tek bozdurulabilen para birimi olmuştur ve savaşın her iki tarafı İsviçre Ulusal Bankası’na büyük miktarlarda altın satmıştır.

İsviçre'nin Coğrafyası İsviçre Tarihini Nasıl Etkilemiştir?

İsviçre coğrafyası, her yanı karalarla çevrilidir ve Avrupa’nın kalbinde yer almaktadır., İsviçre, Alpler’deki derin gölleri, yeşil vadileri, çiftlikleri, eski ve yeniyi güzellikle harmanlayan şehirleriyle, Batı Avrupa’daki fiziksel ve kültürel çeşitliliğin bağlantı noktası olmuştur.

Almanya, İtalya, Fransa’ya sınır komşusu olan İsviçre’nin coğrafi konumu, kültürel çeşitliliği ve Almanca, İtalyanca, Fransızca ve Romanşça dillerinin ülkede resmi dil sayılması durumunu beraberinde getirmiştir. İtalya’ya olan sınırı İsviçre’yi, Roma İmparatorluğu etkilerine maruz bırakmış ve bu dönemde imparatorluk topraklarına katılmıştır. Almanya’ya olan sınır, ülkeyi Cermen kabilelerinin işgaline de maruz bırakmıştır. Fransa’ya olan sınırından dolayı Napolyon Dönemi’ndeki Fransız Devrimi gibi gelişmelerden de etkilenmesine sebep olmuştur. Napolyon Dönemi’nde hayatta kalan tek erken dönem devleti olmuştur. 1848 Anayasası ile politik yapısını modernize etmiş, kişisel haklar, güçlerin ayrılığı gibi liberal ilkeler edinmiştir.

İsviçre Tarihinin İsviçre Kültürü Üzerindeki Etkileri Nelerdir?

İsviçre tarihinin içinde bulundurduğu çeşitlilik sayesinde şekillenen İsviçre kültürü bu çeşitliliği sınır komşularına ve kantonal yapısına borçludur.

Keltler İsviçre’de metal işleri, seramik ve altından yaptıkları mükemmel mücevherlerle ün salmışlardır. Orta Çağ’ın erken döneminde İsviçre kültürel özellikleri ve ekonomisi Roma İmparatorluğu etkisi altında şekillenmiş, Hristiyanlık kimliği birçok İsviçre kasabasında izini bırakmıştır. Ülkede, Roma dönemine ait iyi korunmuş katedraller ve kaleler görülebilmektedir.

Görsel sanatlar alanında 16. yüzyılda Protestanlığın etkisi hakim olmuştur. Halk müziği bölgeler arasında fark göstermektedir ve müzik grupları özellikle Fransızca’nın konuşulduğu dağlık bölgelerde görülmektedir.

Bina cephelerindeki zengin ahşap oymalarına baskın olarak Protestanların bulunduğu Bernese Oberland bölgesinde rastlanmaktadır. Sonbahar akşamlarında çocukların el oyması sebzeden fenerlerler yapıp geleneksel şarkılar söyledikleri törenler Cermen İsviçrelileri’nin bulunduğu bölgelerde yapılmaktadır. Geleneğin çıkış noktası kasım ayı sonundaki hasat için duyulan şükrandır. 31 Ekim’de Kelt yeni yılının arifesi için kutlama yapılmaktadır.

İsviçre'nin En Önemli Tarihi Yerleri Nelerdir?

İsviçre’nin en önemli tarihi yerleri aşağıda sıralanmaktadır.

  • MünsterKatedrali
  • Monte San Giorgio
  • Old Town Chur
  • Lavaux Asma Bahçeleri
  • Gruyeres Kalesi
  • Lozan Katedrali
  • Stein am Rhein
  • Chillon Şatosu
  • Stein Kalesi
  • Tarihi Bern şehri

Yukarıda listelenen lokasyonlar İsviçre’nin tarihi yerleridir. Lavaux Asma Bahçeleri ve tarihi Bern şehri gibi daha pek çok yer dünya mirasları listesinde İsviçre’de gezilecek tarihi yerler arasındadır.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: