Macar Filmleri ve Sinema Tarihi

Macar Filmleri ve Sinema Tarihi Nasıldır?

Macaristan’da film yapımı, 1890’ların sonunda yenilikçiliği teşvik eden ve bireyselliği ön plana çıkaran bir yapıda, Avrupa ile eş zamanlı olarak başlamıştır. Erken dönemde ulusal olarak halkın bu sanata alıştırılmış olması, ileriki dönemlerde uluslararası fikir alışverişlerine ortam sağlayan bir yapı oluşturmuştur.

Edebiyattaki ve tiyatrodaki ilgiyi kısa sürede üstüne çekmeyi başaran Macar filmleri, devlet tarafından da desteklenmiştir. 20. ve 21. yüzyılda sadece sosyal eleştiri anlamı taşımayan hafif filmlerin yapımına izin veren devlet; Michael Curtiz, Alexander Korda ve Béla Balázs gibi ünlü Macar oyuncularının ününü de dünyanın büyük bir kısmına yayılmasını sağlamıştır.

İkinci Dünya Savaşı’nın yıkımından sonra komünist rejimin ülkede etkili olmasıyla beraber, sinema da tıpkı her şey gibi kamulaştırılmıştır. 1956’daki Sovyet ayaklanması da her ne kadar baskıcı bir süreci başlatmış olsa da, 1960’larda ortaya çıkan Gulaş Komünizmi’nin çözülmesiyle beraber sansür hafifletilmiştir ve film endüstrisi serbestleştirilmiştir. Sansürün ortadan kalkmasıyla beraber daha özgür yapıda yapılmaya başlanan Macar filmleri ise, özgün dramaların ortaya çıkmasını sağlamıştır ve Macar sineması Avrupa’da ün kazanmaya devam etmiştir.

Ödül Alan Macaristan Filmleri Hangileridir?

Ödül alan Macar filmleri aşağıda listelenmiştir:

  • On Body and Soul filmi: Başrollerini Alexandra Borbély ve Géza Morcsányi’nin paylaştığı, Ildikó Enyedi yönetmenliğinde çekilen ‘Beden ve Ruh’, 2017’de çıkmış bir sinema filmidir. Film, rüyalarında aynı şeyi gören ve birbirlerine garip bir şekilde bağlı olan iki işçiyi anlatmaktadır. Avrupa Film Ödüllerinde en iyi kadın oyuncu, en iyi yönetmen, en iyi film, en iyi senarist ödüllerine aday gösterilmiştir. Aynı zamanda; yabancı dilde en iyi film Oscar’ına ve Amerikan Görüntü Yönetmenleri Birliği Spotlight Ödülü’ne aday gösterilmiştir. Avrupa Film Ödüllerinde en iyi kadın oyuncu ödülünü kazanmış olup, 2017 Berlin Film Festivali’nde Altın Ayı ödülünü almıştır. Gopo for Best European Film ödülünü de almaya hak kazanmıştır.
  • Jupiter’s Moon: Merab Ninidze, György Cserhalmi ve Mónika Balsai’nin başrol olarak görev aldığı ‘Jüpiter’in Uydusu’ filmi, 2017 yapımı bir drama-fantastik türü filmidir. Kornél Mundruczó tarafından yönetilmiştir. Avrupa’nın göçmen krizine karşı olan tutumunu fantastik bir şekilde ele alan bu filmde, Suriyeli bir göçmen olan Arya’nın hayatı ele alınmaktadır. Cannes Film Festivali’nde en iyi erkek oyuncu, en iyi kadın oyuncu, en iyi yönetmen, en iyi senaryo, jüri ödülü ve Cannes Film Festivali büyük ödülüne aday gösterilmiştir. Bunların yanı sıra Altın Palmiye ödülüne de aday gösterilmiştir. Austin Fantastik Festivali’nde fantastik yapımlar dalında ödül alan film, CinEuphoria Ödüllerinde ise en iyi film ödülünü almıştır. Macaristan Film Festivali’nde ise en iyi görüntü yönetmeni ve en iyi prodüksiyon tasarımı ödülünü almıştır.
  • Kills on Wheels: Başrollerinde Szabolcs Thuróczy ve Zoltán Fenyvesi’nin bulunduğu, yönetmenliğini ise Attila Till’in üstlendiği 2016 yapımı film; bedensel engelli iki gencin yaşamından bir olay anlatmaktadır. Cairo Uluslararası Film Festivali’nde en iyi film ödülüne aday gösterilmiştir, yönetmene ait en iyi birinci veya ikinci film ödülünü kazanmıştır. Chicago Uluslararası Film Festivali’nde ise yeni yönetmen ödülünü almıştır.

Macaristan’ın En Ünlü Aktörleri ve Aktrisleri Kimlerdir?

Macaristan’ın en ünlü ve aktrisleri aşağıda listelenmiştir.

  • Zsa Zsa Gabor
  • Peter Falk
  • Drew Barrymore
  • Houdini
  • Béla Lugosi
  • Péter Andorai
  • Can Togay
  • László Tahi Tóth
  • Jenő Janovics
  • Karola Zala
  • Katalin Berek
  • Ágnes Bánfalvy
  • Gitta Alpár
  • Andrea Osvárt
  • Eva Todor
  • Tünde

Macar ünlüler dünya çapında üne sahiplerdir ve bunun en büyük sebebi ise Macar sinemasının zamanında yenilikçi tutumuyla tüm dünyaya açılabilmiş olmasıdır.

Macaristan Sineması ve Film Endüstrisi Nasıl Kuruldu?

Macaristan sineması ilk olarak Lumiére kardeşlerin filmlerini 10 Mayıs 1896’da Budapeşte Kraliyet Oteli’nin terasında göstermesiyle başlamıştır. 1896’in haziran ayında ise Arnold ve Zsigmond Sziklai ilk Macar sinemasını açmışlardır.

Aynı yıl içerisinde ise ilk film olarak kabul edilen milenyum şenliklerinin kutlama görüntüleri çekilmiştir. Fazlaca ilgi görmeye başlayan sinema, 1911 yılında 100’den fazla yerde faaliyet göstermeye başlamıştır.

Macaristan Sinemasının Ülke Ekonomisinde Payı Nedir?

Macaristan’da film yapımı için ayrılan bütçe, 2020’de yayınlanan Ulusal Film Enstitüsü’ne göre; 2018 yılına göre %50’ye yakın bir artış göstererek 1.64,4 milyon Dolar olmuştur.

Macar film enstitüsü, bu rakamla rekor kırmıştır. Film üretim hacminin gittikçe arttığı Macaristan’da, film üretimi için kaydedilen tutarın Macaristan Ekonomisi için ciddi bir rakam olduğu görülmüştür.

Macaristan Sineması ve Macaristan Kültürü Bağlantısı Nedir?

Macaristan sinemasında, halkın karşılaştığı olaylar, savaşlar veya sosyal durumlar işlenmeye başlandığında halk büyük bir ilgiyle karşılamıştır. Macaristan’da Sovyet rejimin var olduğu dönemlerde, Moskova’da geçen, Sovyet gerçekçiliğini anlatan filmin halka gösterilmesi, halkta kendilerini izleme hissi uyandırmıştır ve bu yüzden de fazlasıyla ilgi görmüştür.

Macaristan yerel halkının kendi kültürlerini izlemeyi sevmesi sonucu Macar sineması, Macaristan kültürel özellikleri etkisi altında kalmıştır ve bu tarzda üretilen filmlerde artış görülmüştür.

Utku Urfa Yazan: Utku Urfa

Utku Urfa graduated from Trakya University in 2020 with a bachelor's degree in Translation and Interpreting. After taking the role of both the copywriter and content editor at vizem.net in July 2021, Utku is currently working as EU Area Senior Consultant since July 2022.

Paylaş: