Meksika Tarihi

Meksika Tarihi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Meksika tarihi, MÖ 1.500’lerde başlayarak günümüze kadar gelmiş ve birçok uygarlığı içinde barındırmıştır. Olmek, Maya, Teotihuacan, Toltek ve Aztek uygarlıkları, Meksika tarihindeki beş büyük uygarlık arasında yer almaktadır. Meksika tarihindeki en önemli olaylardan biri İspanyolların Meksika’yı fethetmesidir. 1.500’lü yılların başında başlayan İspanyol fethi, Meksika’nın ünlü komutanlarından Moctezuma II de dahil olmak üzere birçok ölüme sebebiyet vermiştir.

Moctezuma II’nin fethin başlarında ölmesi, fetih sürecinin İspanya’nın lehine sonuçlanmasına ve İspanya’nın Avrupa’da önemli bir güç haline gelmesine yol açmıştır. 1867 yılında monarşinin yok edilmesinden sonra bağımsızlığını tekrar elde eden Meksika, Juárez yönetimine girmiştir.

Meksika İsmi Nereden Gelir?

Meksika ismi, Mexica Kabilesinden gelmektedir. Mexica kabilesi geçmişte Aztek Uygarlığında yaşamış ve sonradan ülkenin şu anki başkenti olan Mexico City’ye yerleşmiş kişilerden oluşmaktadır.

Meksika Halkı Kimdir?

Meksika halkı veya Meksikalılar, kızılderililer ile Avrupalılardan oluşan çok geniş bir etnik kökene sahiptir. Meksikalıların etnik grupları, Mestizo Meksikalılar, Beyaz Meksikalılar, Yerli Meksikalılar ve Arap, Yahudi, Afro, Asyalı, Alman Meksikalılardan içeren diğer etno-kültürel topluluklardan oluşturmaktadır. Meksika halkı içerisindeki etnik çeşitlilik günümüz nüfusuna da yansımıştır. Meksikalılar zamanla ABD, Kanada, İspanya, Almanya ve Brezilya gibi ülkelere göç ederek yaşamlarını oralarda sürdürmeye başlamıştır.

Meksika Tarihinde Öne Çıkan 5 Olay Nedir?

Meksika tarihinde öne çıkan 5 olay aşağıda listelenmiştir.

  • Tenochtitlan’ın kuruluşu :Aztek Uygarlığının başkentidir. 1520’de yeni İspanya'nın başkenti olarak Mexico şehrine kurulmasına rağmen zamanla Meksikalıların adını alması ve Meksika’nın kuruluşu için önemlidir.
  • İspanya’nın Aztek İmparatorluğunu fethi :İspanya’nın Aztek Uygarlığını başkenti Tenochtitlan’ı fethetmiştir.
  • Meksika- Amerika Savaş ı:Meksika-Amerika Savaşı, sınır ihlali nedeniyle başlatılmış, birçok asker ve sivilin hayatını kaybetmesine neden olmuş silahlı bir çatışmadır.
  • Meksika Devr imi : Meksika Devrimi,30 yıldan uzun süre hükümeti diktatörlükle yönetmiş Porfirio Diaz’ı yönetimden uzaklaştırmak için ortaya çıkmıştır. Porfirio Diaz, Meksika için hem ekonomik hem de siyasal kayıplara neden olmuştur. Çıkan ayaklanmalar sonunda sürgüne kaçmış ve burada ölmüştür
  • Meksika Uyuşturucu Savaşı :ABD ile birlikte yönetilmiş uyuşturucu ve uyuşturucu kaçakçılığını önlemek için başlatılmış şiddetli çatışmadır. Meksika polisi ve karteller arası çatışma günümüzde de devam etmektedir.

Meksika Tarihi Hangi Dönemlere Ayrılır?

Meksika tarihi dönemleri aşağıda listelenmiştir.

  • Erken dönem Meksika tarihi
  • Sömürge dönemi Meksika tarihi
  • 19. yüzyıl Meksika tarihi
  • 20. yüzyıl Meksika tarihi
  • 21. yüzyıl Meksika tarihi

Erken Dönem Meksika Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?

Erken dönem Meksika tarihi, büyük uygarlıkların Meksika’nın orta ve güney bölgelerine yerleşmesi ile başlamıştır. Günümüzde Mezoamerika olarak adlandırılan Meksika’nın orta ve güney bölgesinde ilk yerleşimlerin Meksika vadisinde oluştuğu bilinmektedir. Bu vadi günümüze kadar birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır.

Meksika’nın başlıca uygarlıklarından olan Olmekler, MÖ 1.500-400 yılları arasında varlıklarını sürdürmüştür. Atlantik kıyılarında yerleşen Olmekler, Mezoamerika’da yazıyı ilk icat eden toplum olarak görülmektedir. MÖ 300-MS 199 yılları arasında Meksika bölgesinde yaşayanMayalar, güney Meksika'dan Yucatan Yarımadası’na kadar uzanmıştır. Büyük tapınaklar ve kompleksler inşa eden Mayalar, günümüzde de en çok tanınan medeniyetlerden biridir.

Meksika tarihindeki uygarlıklardan biri olan Teotihuacan uygarlığı, Kolomb öncesi Amerika’nın en büyük şehri olarak görülen bir şehirde yaşamıştır. Meksika bölgesinde tüm nüfusu içine alacak apartmanlar, ilk kez Teotihuacan uygarlığı zamanında inşa edilmeye başlanmıştır. Çok ırklı bir millet olan Teotihuacanlar, büyük konutları ve duvar resimleri ile bilinmektedir. Teotihuacan uygarlığının en büyük gizemi, halkın aniden kenti terk etmesi olarak kayıtlara geçmiştir.

Meksika uygarlıkların biri olan Toltekler, MS 800-1.000 yılları arasında yaşamıştır. Nahuatl dilinde Toltek sözcüğü ‘zanaatkar’ anlamına gelmektedir. Tolteklerin yaşadıkları dönemden günümüze birçok eser bıraktığı görülmektedir. MS 1.325- 1.521 yıllarında yaşayan Aztek İmparatorluğu, siyasi gücünü geliştirerek dünyanın en büyük şehri olan Tenochtitlan’ı kurmuştur. Günümüze birçok tarihi yapı bırakan Aztek nüfusunun 350.000 olduğu tahmin edilmektedir.

Sömürge Dönemi Meksika Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?

Sömürge dönemi Meksika tarihi, Meksika’nın İspanyol kolonisi haline geldiği dönemi içermektedir.1.523 yılında İspanya’nın Aztek başkenti Tenochtitlan’ı ele geçirmesinden sonra Meksika’nın büyük bir kısmı İspanya hakimiyetine girmiştir. Aztek uygarlığının fethedilmesinden sonra İspanyol hükümdarı Cortes, Mexico City’yi kurmuştur. İspanyollar, Meksikalıların tekrar bağımsızlığını kazanmasından korktukları için her sınıfı ırklarına göre ayırmış ve uzun yıllar Meksika’yı sömürerek ticari zenginliğe ulaşmıştır.

19. Yüzyıl Meksika Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?

19. yüzyıl Meksika tarihinde yaşanan olaylardan ilki Meksika’nın bağımsızlığını kazanmaya çalışmasıdır. İspanyol sömürgesi olarak 300 yıldan fazla işgal altında yaşayan Meksika halkı, 1808 yılında Napolyon’un İspanya’yı işgal etmesi ile bağımsızlık yolunda ilk adımı atmıştır. Naponyon’un İspanya’yı işgal etmesi, Meksika’nın bağımsızlığının yolunu açmıştır. 1810-1821 yılları arasında süren bağımsızlık mücadelesinin sonunda Meksikalılar, başkent Mexico City’ye askerlerini göndermiş ve başkenti tekrar geri almıştır.

Meksika’nın bağımsızlığını kazanması ile Birinci Meksika İmparatorluğu kurulmuştur. Meksika ve İspanya arasında yapılan Cordoba Antlaşması ile yeni İspanya’nın güney kısmı Meksikalıların olmuştur. Meksika, monarşi ile yönetilmiş olduğu için yeni kurulan Birinci Meksika İmparatorluğu’nun da monarşi ile yönetilmesine karar verilmiştir.

Meksika’nın monarşiyle yönetilmesi olumlu sonuçlanmamış, zamanla federaller Meksika ordusunda söz sahibi olan komutan Santa Anna’dan, hükümetin devrilmesini talep etmiştir. Devrilen Birinci Meksika İmparatorluğu’nun ardından 1832 yılında askeri kökenli bir lider olan Santa Anna, başkanlığa seçilmiştir. 11 yıl yönetimde kalmasına rağmen sürekli karar değişikliğine giderek halkı isyana sürükleyen Santa Anna, birçok bölgenin bağımsızlığını istemesine neden olmuştur.

Meksika tarihindeki önemli olaylardan biri olan Ayutla Devrimi ile Santa Anna, görevden alınmış ve sürgün edilmiştir. Ayutla Devrimi sonrasında liberal ve muhafazakar kesim birleştirilmeye çalışılmıştır. Ayutla Devrimi’nin ardından çıkan Meksika-Amerika Savaşı, Meksika’yı daha karışık bir hale getirmiştir. Sınırlardaki belirsizlik nedeniyle ortaya çıkan Meksika- Amerika Savaşı sonunda Amerika galibiyet elde ederek birçok toprağı kendi ülkesine katmıştır.

Meksika- Amerika Savaşı sonrası ekonomik olarak kötü durumda olan Meksika, Fransa tarafından işgal edilmiştir. Fransa'nın Meksika üzerinde hiçbir kar elde etmemesi, Meksika’dan çekilmesine yol açmıştır. Fransa’nın Meksika’dan çekilmesi ile İkinci Meksika İmparatorluğu kurulmuş ve cumhuriyet yönetim şekli olarak seçilmiştir. Meksika’da Juarez lider seçilmiş ve yeni reformlar yapmaya devam edilmiştir. Juarez’in ölümünden sonra Porfirio Diaz, hükümete isyan çıkarmış ve yönetimi eline almıştır. Porfino Diaz’ın yapılmış reformları görmezden gelmesi ve diktatörlükle yönetime başlaması Meksika’yı ekonomik krize sürüklenmiştir.

Meksika Amerika Savaşı Nedir?

Meksika Amerika Savaşı, 1846-1848 yılları arası Meksika ve ABD arasında sınırdaki anlaşmazlıklar nedeniyle yapılmış savaştır. ABD başkanı J.K.Polk’un New Mexico ve California’nın satın alınması ile ilgili görüşmeleri reddetmesi, Meksika- Amerika Savaşı’na zemin hazırlamıştır. 1846 yılında işgal emrini veren ABD, New Mexico ve California bölgelerini işgal etmiştir. 14 Eylül 1847’de Meksika’nın düşmesi ile Amerika- Meksika Savaşı sona ermiştir. 1848 yılındaki barış görüşmelerinde bugünkü New Mexico, Nevada, Arizona ve Kaliforniya eyaletleri 15 milyon dolara ABD’ye verilmiştir.

Santa Anna Kimdir?

Santa Anna, 1833-1855 yılları arasında 11 kez Meksika liderliği yapmış bir askerdir. Meksika tarihinin en önemli kişilerinden olan Anna, Teksas ve şu anki Amerika kıtasının batısının kaybedilmesinde rol oynamıştır. 1829 yılında İspanya’nın Meksika'yı fethetme girişimini engelleyerek ilk kez başkanlığa aday olan ve kazanan Santa Anna, liderliği boyunca birçok reforma imza atmıştır. Meksika-Amerika Savaşı sırasında sürgünde olan Santa Anna, ABD’yi barış için ikna etmiştir fakat uyguladığı yanlış taktik sonucunda Meksika’nın yenilmesine neden olmuştur. Meksika-Amerika Savaşı sonunda kaybedilen topraklardan sorumlu görülmüş ve tekrar sürgüne gönderilmiştir. 1874 yılında 80 yaşındayken çıkarılan af ile sürgünden dönen Santa Anna, 2 yıl sonra ölmüştür.

Santa Anna Kimdir?
Santa Anna Kimdir?

Porfirio Díaz Kimdir?

Porfirio Diaz, 1830 yılında doğmuş ve Meksika- ABD Savaşı sırasında okulunu bırakarak savaşa katılmıştır. 1887 yılındaki İç Savaşta yer almış olan Porfirio Diaz, başarıları nedeniyle tuğgeneral rütbesine yükseltilmiştir. Meksika’nın başkanına baş kaldıran ve ülke yönetimini ele geçiren Porfirio Diaz Meksika’yı 35 yıl boyunca diktatörlükle yönetmiştir. Yaptığı sanayi reformu sonrasında ülkenin yabancı sermayeye açılması beklediği gibi sonuçlanmamış olan Porfirio Diaz, Meksika’nın ekonomik bir krize girmesine neden olmuştur. Ekonomik krizin ortaya çıkması Meksika’da ayaklanmalar başlamasına yol açmıştır. Ayaklanmalar nedeniyle Fransa’ya sürgüne giden ve orada ölen Porfirio Diaz, Meksika tarihinde en uzun süre yönetimde kalan kişi olarak tarihe geçmiştir.

Porfirio Díaz Kimdir?
Porfirio Díaz Kimdir?

20. Yüzyıl Meksika Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?

20. yüzyıl Meksika tarihinde yaşanan olaylardan ilki Porfirio Diaz’dan sonra çıkan Meksika Devrimidir. Dış ülkelerin Meksika üzerindeki çıkarları nedeniyle ortaya çıkan Meksika Devrimi, devrimcilerin sosyal ve ekonomik haklarını talep etmesi nedeniyle çıkan çatışmalar sonucunda zamanla şiddetli bir biçime dönüşmüştür. 1917 Meksika Anayasasının ilanıyla devrimcilere ekonomik ve sosyal haklar sağlanmış ve çıkan çatışmalar azalmaya başlamıştır.

İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birçok devlet gibi Meksika da tarafsızlığını ilan etmiştir. ABD’nin savaşa katılması ve zorlamalarla Meksika İkinci Dünya Savaşı’na katılmak zorunda kalmıştır. İkinci Dünya Savaşı’nın büyümesiyle ABD’de savaşacak erkeklerin ölüm oranında artış görülmüş ve ABD- Meksika arasında anlaşma yapılması ile gerekli asker gücü Meksika’dan sağlanmıştır. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Meksika’da yönetimin gelişmesi ve hakların sağlanması için birçok devrim yapılmıştır. Başarıya ulaşan devrimlerin ardından Meksika ekonomik açıdan büyümüştür.

1970'li yıllarda yaşanan ekonomik kriz Meksika’da çatışmalara ve katliamların yaşanmasına sebep olmuştur. Meksika’da banka yönetimindeki değişikliklerle ekonomik sorun aşılmaya çalışılmıştır. 1985 yılında yaşanan 8.1 şiddetindeki depremle Meksika bir kez daha kargaşa yaşamıştır. Birçok hasara neden olan deprem, Meksika hükümetin kriz yönetimine olan güveni de sarsmıştır. PRI Yönetiminden çıkmak isteyen Meksika halkı 1988 yılında Cumhurbaşkanlığı seçimini yapmıştır. Meksika cumhurbaşkanlığı seçimiyle ülke iç savaştan kurtulmuş ve hem ekonomik hem de siyasi ilerlemelerin ilk adımları atılmıştır.

Meksika Bayrağı Ne Zaman Kabul Edilmiştir?

Meksika bayrağı, 16 Eylül 1968 yılında kabul edilmiştir. Bayraktaki renkler yeşil, beyaz ve kırmızıdan oluşmaktadır. Yeşil renk umudu, beyaz renk birliği ve kırmızı renk de kanı simgelemektedir. Bayrağın ortasında kaktüs üzerinde yılan yiyen kartal bulunmaktadır.

24 Şubat 1984 yılında hukuken onaylanan Meksika bayrağı, devlet armasının değişmesiyle son halini almıştır.

Meksika Bayrağı Ne Zaman Kabul Edilmiştir?
Meksika Bayrağı Ne Zaman Kabul Edilmiştir?

21. Yüzyıl Meksika Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?

21. yüzyıl Meksika tarihinde yaşanan en önemli olaylardan birisi Meksika Uyuşturucu Savaşıdır. Meksika Uyuşturucu Savaşı, Meksika yönetimi ile uyuşturucu kaçakçıları arasında süren düşük yoğunluklu bir çatışmadır. 2006 yılında başlayan ve amacı uyuşturucu kaçakçılığını önlemek olan çatışmalar, zamanla Meksika’nın ABD’den yardım istemesiyle büyümüş ve iki ülke arasında genişlemiştir. Meksika’da bulunan birçok uyuşturucu karteli Meksika Uyuşturucu Savaşı’nı şiddetle karşılamış ve sık sık polis vekarterler arası çatışmalar görülmüştür. Meksika Uyuşturucu Savaşı nedeniyle ülkede yaklaşık 300 bin kişi ölmüştür.

En Ünlü Meksika Tarihi Eserleri Nelerdir?

En ünlü Meksika tarihi eserleri aşağıda listelenmiştir.

  • Mayapan Archaeological Zone
  • San Juan deUlua
  • Kukulkan Piramidi
  • Güneş Piramidi
  • Temple of Carmen
  • Ek Balam
En Ünlü Meksika Tarihi Eserleri Nelerdir?
En Ünlü Meksika Tarihi Eserleri Nelerdir?

Meksika'da Gezilmesi Gereken Tarihi Yerleri Nelerdir?

Meksika’da gezilmesi gereken tarihi yerler aşağıda listelenmiştir.

  • Monte Alban
  • Chapultepec Kalesi
  • Chichen Itza
  • Centro Historico de Morelia
  • Coba
  • Ulusal Antropoloji Müzesi
  • Frida Kahlo Müzesi

Meksika tarihi yerler bakımından oldukça zengin bir ülkedir. Meksika’daki önemli yapılardan arasında yer alan Chapultepec Kalesi, Mexico City’de bulunmaktadır. 1788 yılında inşaatı tamamlanan Chapultepec Kalesi, Ulusal Tarih Müzesi olarak ziyaretçilere açık hale getirilmiştir.

Meksika'da Gezilmesi Gereken Tarihi Yerleri Nelerdir?
Meksika'da Gezilmesi Gereken Tarihi Yerleri Nelerdir?
Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: