Yunan Filmleri ve Yunanistan'ın Sinema Tarihi Nasıldır?
Yunan sinema tarihi için ilk ve en önemli yönetmenlerden sayılabilecek Manaki Kardeşler, Makedonya’nın kırsal kesimlerinin ve etnik gruplarının çoğunlukla anlatıldığı fotoğrafları birleştirip hareket etmelerini sağlayarak Balkanlar’ın siyasi ve etnik huzursuzlukların ortasında bulunduğu zamanları kaydetmiş ve Yunanistan film sektörünün temellerini atmışlardır. 1911’de özel projeksiyon odaları oluşturularak gösteriler yapılmaya başlanmıştır. İlk kısa film 1910-11 yılları arasında Spiros Dimitrakopoulos tarafından çekilmiştir. 1911’de Yunan sinemasının ilk uzun metrajlı sinema filmi sayılabilecek olan geleneksel bir aşk hikayesi Golfo seyirciye sunulmuştur. 1912’de Yunanistan’ın ilk film şirketi olan Athina Şirketi kurulmuş, 1922’de Dag Films’in kurulmasıyla sesli filmler üretilmeye başlanmıştır.
Yunanistan film sektörü, 1. Dünya Savaşı’na dek kendine ait bir sinema kültürü oluşturmaya çalışmış ş ve 1922’de kaybedilen Türk- Yunan Savaşı’nın ardından uzun süre boyunca toparlanmakta zorlanmasına rağmen yurtdışında ilgi görmeye başlamıştır. Çanlar Kimin için Çalıyor filmindeki başarısıyla 1944 yılında Akademi Ödülü kazanan Katina Paxinou sayesinde Yunan sinemasına olan ilgi artmıştır. Mihver devletlerin işgali, Metaxas rejiminin baskısı ve ekonomik yetersizlikler gibi nedenlerden ötürü Yunan sinema sektörü zarar görmüş, birçok dizi yapımcısı ülkeyi terketmek zorunda kalmıştır. Savaş sonrası yaşanan siyasi istikrarsızlık ve 1946’da başlayan İç Savaşın ardından Yunan sinema sektörü canlanmaya başlamıştır. Yunan Sinemasının Altın Çağı olarak bilinen 1950 ve 1960’lı yıllarda The Ogre of Athens, Never on Sunday gibi en iyi Yunanistan filmlerinden bazıları çekilmiştir. Cannes Film Festivali’nde gösterime giren Stella (1955) Yunan Sineması’nı uluslararası popülerliğe ulaştırmıştır. İlerleyen yıllarda Never On Sunday ve Zorba the Greek filmlerinin Akademi Ödülleri’nde gösterdikleri başarıyla Yunan Sineması öne çıkmaya devam etmiştir.
Yunan Sineması, 1967 yılında başlayan askeri darbenin gözetimine ve sansürüne maruz kalsa da 1970’lerin ortasında demokrasinin ilan edilmesi ve Theo Angelopoulos’un sinema sektörüne önderlik etmesiyle tekrar canlanmış ve uluslararası alanda başarılı filmler üretilmeye başlanmıştır. 1980’li yıllara kadar sıkı devlet gözetiminde kalan Yunan sineması, Sosyalist hükümetin kurulmasıyla birlikte devlet tarafından fonlanarak yurt içinde ve dışında desteklenmiştir.
Ticari başarı yakalayarak popülerlik kazanan ilk Yunan filmlerinin çoğu, Amerikan film sektörü tarafından Yunan kültürünün anlatılmaya çalışıldığı filmler olmuş, 1985 sonrası sanatsallık ve artistik ifade etme isteği ticari başarı kriterinin önüne geçmiş ve Yunan sineması artık çoğunlukla kendi başına, festivaller ve özel etkinlikler için film üretmeye başlamıştır. 2008 Küresel Ekonomik Krizi’nin etkisiyle düşük bütçeli ancak özgün senaryolara sahip Dogtooth, Strella gibi filmlerin çekilmesiyle Yunan Sineması, Yunan Tuhaf Dalgası da denilen bir döneme girmiştir ve uluslararası alanda başarısını sürdürmeye devam etmektedir.
Savaşlar, siyasi istikrarsızlık, askeri darbeler, iç savaş gibi nedenlerden ötürü çok kez engellenmeye çalışılsa da, Yunan film sektörü dünya çapındaki en köklü ve zengin tarihe sahip film sektörlerinden birisi olmuştur.
Ödüllü Yunanistan Filmleri Hangileridir?
Ödüllü Yunanistan filmleri aşağıda belirtilmiştir.
- Ulysses’s Gaze: Başrollerinde Harvey Keitel, Maia Morgenstern, Dora Volanaki’nin oynadığı 1995 tarihli sinema filmidir. Times Magazine tarafından tüm zamanların en iyi 100 filminden biri seçilmiş, Cannes Film Festivali’nde Jüri Büyük Ödülü’nü ve Avrupa Film Akademisi Eleştirmenler Ödülü’nü kazanmıştır. Savaş filmi olarak, dram türünde çekilmiştir.
- Never on Sunday: Jules Dassin ve Melina Mercouri’nin başrollerini paylaştığı 1960 yapımı ABD-Yunan ortak yapımı filmdir. Never on Sunday, BAFTA ve Altın Küre Ödülleri’nde aday gösterilmiştir. Cannes Film Festivali’nde de Altın Palmiye’ye aday gösterilmiş, aynı festivalde, Mercouri En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü kazanmıştır. Filmin bestecisi Manos Hacidakis, bestelediği Ta Paidia tou Peiraia şarkısıyla En İyi Orijinal Şarkı dalında Akademi Ödülü kazanmıştır. Filmin türü romantik komedidir.
- The Travelling Players: Başrollerinde Eva Kotamanidou, Giannis Fyrios, Vangelis Kazan’ın oynadığı 1975 yapımlı Yunan filmidir. Berlin Film Festivali’nde Interfilm Ödülü’nü, Cannes Film Festivali’nde FIPRESCI ödülünü alan film, İngiliz Film Enstitüsü tarafından Sutherland Ödülü’ne de layık görülmüştür. Türü tarihi/politik dram olan savaş ve dönem filmidir.
- Zorba the Greek: Başrollerinde Anthony Quinn, Alan Bates, Irene Papas’ın oynadığı 1964 tarihli kült Yunan filmidir. Zorba the Greek, Siyah Beyaz Film Dalında En İyi Sanat Yönetimi ve Görüntü Yönetimi Oscarları, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Oscarı, Nationals Board of Review En İyi Erkek Oyuncu Ödülü ve David di Donatello Altın Plaket Ödülü kazanmıştır. Anthony Quinn, En İyi Erkek Oyuncu Oscarı’na aday gösterilse de kazanamamıştır. Filmin yönetmeni Mihalis Kakogiannis En İyi Yönetmen Ödülüne aday gösterilse de kazanamamıştır. Film, macera ve dram türünde çekilmiştir.
- Dogtooth: 2009, Mary Tsoni, Angelikli Papulia, Christos Passalis, Christos Stergioglou, Michele Valley’in başrollerini paylaştığı 2009 yapım tarihli filmdir. Akademi Ödülleri’nde En İyi Yabancı Film kategorisinde Oscar’a aday gösterilmiştir. Cannes Film Festivali’nde Belirli Bir Bakış dalında ödül kazanmıştır. Dogtooth filminin türü, gerilim ve distopyadır.
- The Lobster: Başrollerinde Colin Farrell, Rachel Weisz ve Oliva Coleman’ın olduğu 2015 yapımı İrlanda, Birleşik Krallık, Yunanistan ve Hollanda ortak yapımı filmdir. Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye’ye, Akademi Ödülleri’nde En İyi Özgün Senaryo dalında ve İngiliz Akademisi Film Ödülleri’nde (BAFTA) En İyi İngiliz Filmi dalında aday gösterilmiştir. Cannes Film Festivali’nde Jüri Ödülü’nü, Avrupa Film Ödülleri’nde En İyi Kostüm Tasarımcısı ve En İyi Senarist dalında ödüller almıştır. Film, absürd bir distopyadan bahseden kara mizah filmidir.
- Alps: Angeliki Papoulia, Ariane Labed, Aris Servetalis’in başrollerini paylaştığı 2011 yapımı Yunan filmidir. Uluslararası Venedik Film Festivali’nde En İyi Senaryo dalında Osella Ödülü’nü, Sidney Film Festivali’nde Yeni Yönler Resmi Yarışma Ödülü’nü kazanmıştır. Yunan Sineması’nın Tuhaf Dalga Akımı’nın ilk örneklerinden olan filmin türü dramdır.
- Eternity and a Day: Bruno Ganz, Isabella Renauld, Fabrizio Bentovoglio’nun başrollerinde oynadığı 1988 yapımı Yunan filmidir. Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ve Jüri Ödülü’nü kazanmıştır. Eternity and a Day filminin türü dramdır.
- My Big Fat Greek Wedding: Nia Vardalos ve John Corbett’in başrollerini paylaştığı 2002 yapımlı Kanada- Yunanistan ortak yapımlı filmdir. Akademi Ödülleri’nde En İyi Orjinal Senaryo dalında aday gösterildi. People’s Choice Ödülleri’nde Favori Komedi Sinema Filmi dalında ödül kazandı. Romantik komedi türündedir.
Yunan Savaş Filmleri Nelerdir?
Yunan savaş filmleri aşağıda listelenmiştir.
- The Travelling Players
- Ulysses’s Gaze
- Vasiliki
- A Soul So Deep
Yunan Mitoloji Filmleri Nelerdir?
Yunan mitoloji filmleri aşağıda listelenmiştir.
- Troy
- Elektra
- 300 Spartans
- 300: Rise of an Empire
- Percy Jackson and the Olympians Serisi
- Clash of the Titans
- Wrath of Titans
- Hercules (2014)
- Hercules (Animasyon- 1997)
- Helen of Troy
Dönem ve savaş filmlerinin dışında Yunanistan film sektöründe rağbet gören diğer türlere antik Yunan filmleri ve mitolojik motiflerin işlendiği Yunan tanrıları filmleri örnek gösterilebilir.
Ünlü Yunan Dizileri Hangileridir?
Ünlü Yunan dizileri aşağıda listelenmiştir.
- Konstantinou kai Elenis: Başrollerini Haris Romas ve Eleni Randou’nun paylaştığı 1998 yapımlı kült Yunan dizisidir. Kostas Lychnaras tarafından yönetilmiştir.
- Mi Mous Les Antio: Başrollerini Memos Begnis ve Thaleia Matika’nin paylaştığı 2004 yapımlı Yunan dizisidir. Manousos Manousakis tarafından yönetilen dizi, Anastasia Kalyoncu’nun romanından uyarlanmıştır.
- To Nisi: Stelios Mainas, Evgenia Dimitropoulou ve Olga Damani’nin başrollerinde bulunduğu 2010 yapımı dizidir. Theo Papadoulakis tarafından yönetilmiştir.
- Oi magisses tis Smyrnis: Başrollerini Filareti Komninou ve Maria Kavoyianni’nin paylaştığı 2005 yapımı Yunan dizisidir. Dizinin yönetmeni Kostas Koutsomytis’dir.
- S’agapo M’agapas: Başrollerini Dimitra Papadopoulou ve Thodoris Atheridis’in paylaştığı 2000 yılı yapımlı Yunan dizisidir. Giannis Lapatas tarafından yönetilmiştir.
- Peninta Peninta: Petros Filippidis, Pavlos Haikalis ve Sakis Boulas’ın başrollerinde olduğu 2005 yapımı Yunan dizisidir. Vassilis Thomopoulos tarafından yönetilmiştir. Yunan televizyonunda gösterdiği başarısı nedeniyle 2011 yılında 15 yeni bölümle ekranlara dönerek tekrar yayınlandı.
- Eisai to tairi mou: Alekos Sissovitis, Katerina Lehou, Vassilis Haralambopoulos’un başrollerinde olduğu 2001 yapımı dizidir. Antonis Aggelopoulos tarafından yönetilmiştir.
Genellikle Romantik Komedi türündeki dizileriyle ünlenen Yunan dizi sektörü için başarılı bir diğer tür Yunan mitolojisi dizileri olmuştur.
Yunanistan’ın En Ünlü Aktörleri ve Aktrisleri Kimlerdir?
Yunanistan’ın en ünlü aktör ve aktrisleri aşağıda listelenmiştir.
- Irene Papas
- Katina Paxinou
- Olympia Dukakis
- John Aniston
- Jacques Damala
- Cybele Andrianou
- Melina Mercouri
- Lambros Konstantaras
- Nia Vardalos
- Eleni Zafeiriou
- Ariane Labed
- Aliki Vuyuklaki
- Dave Bautista
- John Stamos
- Zach Galifianakis
- Dennis Boutsikaris
- Mary Chronopoulou
- Manos Katrakis
- Jennifer Aniston
Birçok başarılı projede yer almış olan Yunan ünlüler, dünya sinemasının da önde gelen isimlerindendir.
En Ünlü Yunan Yönetmenler Kimlerdir?
En ünlü Yunan yönetmenleri aşağıda listelenmiştir.
- Theodoros Angelopoulos
- Michael Cacoyannis
- Costas Ferris
- Constantinos Gavras
- Jules Dassin
- Nikos Koundouros
- George Pan Cosmatos
- Pantelis Voulgaris
- Elias Kazan
- Alexis Damianos
- Nikos Nikolaidis
- Athina Rachel Tsangari
Yunan Sineması ve Film Endüstrisi Nasıl Kurulmuştur?
Manakis kardeşlerin 1906’da Makedonya’da gerçekleştirdiği çekimlerle birlikte Balkanlar’da film sektörü başlamıştır. Fransız yapım şirketi Leons’un Olimpiyat Oyunlarının ilk haber yayınını yapmasının ardından Atina’da özel projeksiyon odaları kurularak filmler halka ulaştırılmıştır. 1924’te Athina Film Şirketi’nin kurulmasıyla birlikte Yunan sinema sektörü başlamıştır.
Yunanistan Film Festivali Hangisidir?
Yunanistan film festivalleri aşağıda listelenmiştir.
- Selanik Uluslararası Film Festivali: Her yılın Kasım ayında, Yunanistan’ın Selanik şehrinde düzenlenen bir festivaldir. Selanik Film Festivalinde Altın, Gümüş ve Bronz İskender Ödülleri sırasıyla Theo Angelopoulos adına verilen En İyi Film Ödülü, Jüri Özel Ödülü ve En İyi Yönetmen Jüri Özel Ödülü dallarında verilmektedir. 2020 yılında 61.si düzenlenen Festivalde Altın İskender’i Identifying Features, Gümüş İskender’i Digger, Bronz İskender’i ise Shorta adlı filmin ortak yönetmenleri Andres Olhom ve Frederik Louis Hviid kazanmıştır. En İyi Kadın Oyuncu Ödülü Joanna Scanlan’a, En İyi Erkek Oyuncu Ödülü ise Aris Servatilis’e verilmiştir.
- Atina Uluslararası Film Festivali: Her yılın Ekim ayında Yunanistan’ın başkenti Atina’da gerçekleştirilen uluslararası bir film festivalidir. Atina Uluslararası Film Festivali’nde Altın Athena Ödülü’nü Faya Dayı, En İyi Film Ödülü’nü Prayers for the Stolen kazanmıştır. En İyi Yönetmen dalında verilen City of Athens Ödülü’nü ise Tatiana Huezo kazanmıştır.
- Yunan Film Akademisi Ödülleri: 2021’in Haziran ayında 12.si düzenlenen Festivalde En İyi Film Yönetmeni Ödülü’nü Georgis Grigorakis, En İyi Senaryo Ödülü’nü Digger kazanmıştır. En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü Vangelis Mourikis alırken En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü Melika Foroutan kazanmıştır.
- Santorini Film Festivali: 2018 yılından beri Ağustos aylarında Yunanistan’a bağlı Santorini adasında düzenlenen bir film festivalidir. En İyi Yönetmen Ödülü’nü Farah Shaer, En İyi Senaryo Ödülü’nü ise Helenia adlı film kazanmıştır.
Yunanistan Film Okulu Eğitimi Nasıldır?
Yunanistan Film Okulları aşağıda listelenmiştir.
- Selanik Aristotle Üniversitesi Film Okulu
- Hellenic Sinema ve Televizyon Okulu Stavrakos
- Yunan Film Akademisi
Yazan: Elif GüzhanElif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.
Paylaş: