Makedonya'da Hayat Standartları

Makedonya hayat standartları bakımından WorldData.info verilerine göre 136 ülke arasında 49. sırada yer almaktadır. Aynı listede Türkiye 72. sırada bulunmaktadır.

2023'te Makedonya'da Yaşam Masrafları

2023 yılında Makedonya'da tek kişilik bir kişinin kira hariç ortalama yaşam masrafları yaklaşık 27.000 Makedonya dinarı (9.000 TL) iken, 4 kişilik bir ailenin kira hariç yaşam masrafları ise 90.000 Makedonya dinarı (30.000 TL) tutmaktadır.

Makedonya'da barınma masrafları kapsamında şehir merkezindeki 1 odalı evler 12.000 Makedonya dinarı ve 3 odalı evler ise 20.000 Makedonya dinarı kira ödenirken, şehir merkezinden uzak alanlarda kiralar daha ucuzdur. Faturalar için aylık yaklaşık 7.000 Makedonya dinarı ödeme yapılması gerekmektedir. Makedonya'da toplu taşıma araçlarının tek bilet ücreti 40 Makedonya dinarı iken, aylık kart ücreti ise 1.400 Makedonya dinarıdır. 1 litre benzinin fiyatı ise 80 Makedonya dinarıdır. 

Sosyal yaşam kapsamında bir sinema bileti 300 Makedonya dinarı, aylık spor salonu üyeliği 1.300 Makedonya dinarı ve orta düzey bir restoranda 2 kişilik yemek fiyatı ise 1.200 Makedonya dinarıdır. Uygun fiyatlı bir restoranda kişi başı 250 Makedonya dinarı ödenirken, bir fast food menüsü ise 200 Makedonya dinarı tutmaktadır.

Kuzey Makedonya Market Fiyatları

Kuzey Makedonya için temel gıda ürünlerinin market fiyatları aşağıda listelenmiştir.

• 1 litre süt: 65 Makedonya dinarı
• 500 gr beyaz ekmek: 40 Makedonya dinarı
• 1 kg pirinç: 70 Makedonya dinarı
• 12 adet yumurta: 110 Makedonya dinarı
• 1 kg peynir: 370 Makedonya dinarı
• 1 kg tavuk: 330 Makedonya dinarı
• 1 kg kırmızı et: 540 Makedonya dinarı
• 1 kg elma: 45 Makedonya dinarı
• 1 kg muz: 70 Makedonya dinarı
• 1 kg portakal: 55 Makedonya dinarı
• 1 kg domates: 80 Makedonya dinarı
• 1 kg patates: 40 Makedonya dinarı
• 1 kg soğan: 35 Makedonya dinarı
• 1,5 litre su: 25 Makedonya dinarı

Makedonya Kiralık ve Satılık Ev Fiyatları

Makedonya'da şehir merkezinde yer alan 1 odalı evler için 12.000 Makedonya dinarı ve 3 odalı evler için 20.000 Makedonya dinarı kira ödenirken, şehir merkezinden uzak alanlarda bulunan 1 odalı evler için 9.000 Makedonya dinarı ve 3 odalı evler için ise 15.000 Makedonya dinarı kira ödenmesi gerekir.

Makedonya'da şehir merkezlerinde satılık ev fiyatları metrekare başına 78.000 Makedonya dinarı iken, şehir dışında bulunan evler ise metrekare başına 59.000 Makedonya dinarı fiyatlarından satılmaktadır.

Makedonya'da Suç Oranları ve Güvenlik

Makedonya'da suç oranları genel olarak düşük olsa da, son yıllarda bu oranlarda bir artış görülmektedir. Sırasıyla yolsuzluk ve rüşvet, uyuşturucu satışı ve kullanımı, ev ve araba hırsızlığı, hakaret, saldırı, ayrımcılık ile silahlı saldırı ve soygun, Makedonya'da en çok işlenen suçlardır.

Makedonya suç oranları bakımından Küresel Organize Suç Endeksi verilerine göre, 193 ülke arasında suç oranı en yüksek 74. ülke olarak belirlenmiştir.

Makedonya'nın Eğitim Sistemi

Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'ndeki eğitim sistemi, toplumun bir bütün olarak ekonomik, sosyal, teknolojik ve kültürel gelişimi için eğitim ve bilimin eğitimsel, bilimsel ve kalıcı rolüne yönelik toplumun ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik hizmet vermektedir.

Makedonya'da merkezi bir eğitim sistemi yoktur. Başkent Üsküp'te bulunan ve Üsküp Belediyesi'nin sorumluluğundaki orta dereceli okullar dışında, ilk ve orta dereceli okulların yönetimi belediyelerin sorumluluğundadır. Devlet, belediyelerdeki eğitim için ödenek sağlamaktadır. Özel ihtiyaçları olan öğrencilere yönelik tüm okulların yönetimi doğrudan ilgili bakanlığın sorumluluğundadır. İlk ve orta öğretimdeki dersler ile mesleki eğitimdeki genel dersler için müfredat, Eğitimi Geliştirme Bürosu tarafından ve mesleki dersler için müfredat ise Mesleki Eğitim ve Öğretim Merkezi tarafından hazırlanır. Eğitim kurumlarının kalitesi, Devlet Eğitim Müfettişliği'nin denetimi altındadır.

Makedonya okullarında öğretim, resmi dil olarak Makedonca, Arnavutça, Türkçe veya Sırpça olmak üzere dört farklı dilde verilmektedir. Bazı okullarda öğrenciler, Aromanyalıların veya Romanların kültür ve dillerini öğrenmek için seçmeli ders alabilmektedir.

Makedonya'da 7'si devlet üniversitesi olmak üzere 21 yüksek öğretim kurumu bulunur ve son yıllarda Makedon üniversitelerinde okuyan öğrenci sayısı artmaktadır.

Makedonya'nın özel önceliği bir yetişkin eğitimi sisteminin varlığıdır; ülkenin sosyo-ekonomik ihtiyaçlarının karşılanmasına yetişkin eğitimi yoluyla katkıda bulunmak, işgücü piyasasının ihtiyaçlarını karşılamak ve bireylerin kişisel gelişimlerinde yardımcı olmak için hükümet tarafından yetişkinler için eğitim kurumları desteklenir.

Makedonya, Erasmus+ programına katılan ülkelerden biridir ve  Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi sürecinde Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi referansını tamamlamıştır.

Makedonya Sağlık Sistemi

Makedonya, neredeyse evrensel kapsama sahip zorunlu sigortaya dayalı bir sağlık sistemine sahiptir. Hükümet ve Sağlık Bakanlığı, kurumların işletmesi ve yönetiminden; Sağlık Sigortası Fonu ise katkı paylarının toplanmasından, fonların tahsisinden, sağlayıcılardan ve sözleşmelerden sorumludur. Sağlık Bakanlığı temel görevleri, sağlık politikasının oluşturulması ve uygulanması, önceliklerin belirlenmesi ve sağlık sisteminin performansının izlenmesidir.

Zorunlu sağlık sigortası sisteminde, katkı paylarının toplanmasından elde edilen fonlar, sağlık sektörünün ana finansmanıdır. Sağlık hizmetlerinin her kademesi ve ilaçların kullanımı için sigortalılar tarafından katkı payı ödenmesi gerekmektedir.

Sağlık hizmetleri, ülke topraklarında eşit dağılan kurumlar tarafından sağlanır. Sağlık bakım merkezleri, uzmanlık ve konsültasyon için yatan hasta bölümlerine sahip kurumlar ve üniversite hastaneleri, sağlık kurumlarının farklı basamaklarını oluşturur.

Makedonya'da Çalışma Koşulları

Makedonya'da haftada 40 saat çalışma yapılmaktadır. Erkekler için emeklilik yaşı 63 iken, kadınlar için 60'tır; ancak emekli olabilmek için toplam 20 yıl çalışılmış olması gerekmektedir.

Makedonya'da iş sözleşmeleri süresiz olarak yapılsa da, iş süresini arka arkaya 9 aya kadar sınırlayan geçici süreli iş sözleşmeleri de mevsimlik işler için veya yer değiştirmeler için yapılmaktadır.

2023 yılında Makedonya'da asgari ücret aylık 20.175 Makedonya dinarıdır. İşverenler tarafından hastalık, doğum, emeklilik, engellilik ve işsizlik gibi sosyal güvenlik primleri de ödenirken, çalışanların da sigorta primi ödemesi zorunludur.

Makedonya'da çalışmak isteyen yabancıların, Makedonya çalışma vizesi için başvuru yapmaları gerekmektedir.