Bosna Hersek Eğitim Sistemi ve Bosna Hersek'te Okumak için Gerekli Şartlar
Bosna Hersek eğitim sistemi, 16. yüzyılın başlarında Gazi Hüsrev Bey tarafından kurulmuş olup Sufi öğretilere sahip medreseye kadar uzanan köklü bir tarihe sahiptir. Bosna Hersek’te İslami eğitim veren yükseköğretim kurumları, ülke Avusturya-Macaristan hakimiyetindeyken de eğitim vermiştir. 1940’ta geleneksel kökenleri 1537’de kurulan medreseye dayalı olan yükseköğretim enstitüleri Saraybosna Üniversitesi adı altında dönüşüm geçirmiş ve bu üniversite Bosna Hersek’teki ilk seküler yükseköğretim kurumu olmuştur. 1990’lı yılların başında Sırp ordusunun Saraybosna’yı kuşatması esnasında büyük zarar gören Saraybosna üniversitesi hala Bosna Hersek’teki en prestijli yükseköğretim kurumu statüsündedir.
Bosna Hersek’te okuryazarlık oranı 1981’de %89 iken 2021 itibariyle %97’dir.
Bosna Hersek’te temel eğitim dili Sırp-Hırvatçanın lehçeleridir.
Bosna Hersek OECD’nin eğitim göstergelerinde olan PISA testinde ilk kez temsil edildiği 2018 yılında temsil edilen 79 ülke arasında matematik, temel bilimler ve okuma alanlarında sırasıyla 63., 68. ve 63. olmuştur ve OECD ortalamasının oldukça altında kalmıştır.
Bosna Hersek’te eğitim sistemi Yugoslavya’nın dağılması sürecinde büyük tahribata uğramış 1990’lı yıllarından ortalarından bu yana neredeyse baştan kurulmuştur.
Bilgi ve başvuru için: 0850 241 1868
Bosna Hersek’te Eğitim Aşamaları Nedir?
Bosna Hersek’teki eğitim aşamaları aşağıda listelenmiştir.
- Bosna Hersek okul öncesi eğitim (3-5 yaş aralığı)
- Bosna Hersek birincil eğitimin ilk döngüsü (6-9 yaş aralığı)
- Bosna Hersek birincil eğitimin ikinci döngüsü (9-12 yaş aralığı)
- Bosna Hersek birincil eğitimin üçüncü döngüsü (12-15 yaş aralığı)
- Bosna Hersek ikincil eğitim (15-19 yaş aralığı)
- Bosna Hersek ilk yükseköğretim döngüsü
- Bosna Hersek ikinci yükseköğretim döngüsü
- Bosna Hersek üçüncü yükseköğretim döngüsü (yüksek lisans)
- Bosna Hersek dördüncü yükseköğretim döngüsü (doktora)
Bosna Hersek’te Okul Öncesi Eğitim Sistemi Nasıldır?
Bosna Hersek’te okul öncesi eğitimin amacı 3-5 yaş aralığındaki çocukları okul eğitimine hazırlamak ve erken gelişimlerine destek olmaktır.
Bosna Hersek’te 3 ve 4 yaşlarında okul öncesi eğitim alan çocukların yüzdesi son derece düşüktür, ancak son yıllarda ilkokula kaydolmadan bir yıl önce anaokuluna giden beş yaşındaki çocukların yüzdesi 2011’deki %31 oranından 2016’da %54’e çıkarak önemli ölçüde artmıştır. Bosna Hersek’te Roman çocukların yalnızca yüzde 1,5’i ve en yoksul dilimdeki ailelerin çocuklarının sadece yüzde 2’si okul öncesi eğitim almaktadır.
Bosna Hersek’te İlkokul Eğitim Sistemi Nasıldır?
Bosna Hersek’te ilköğretim eğitimi zorunlu ve devlet okullarında ücretsizdir.
Bosna-Hersek’te ilköğretim, 6 ila 15 yaş arasını kapsamaktadır ve üçer yıllık dönemler halinde dokuz yıl sürer (6-9; 9-12 ve 12-15 yaş). Bosna Hersek’teki güncel temek öğretim sistemi ilk olarak 2004 yılında, 6 ila 14 yaş arası çocuklara iki dört yıllık devrede (6–10 ve 10–14 yaş) sunulan eski sekiz yıllık ilköğretim sisteminin yerini almak üzere kabul edilmiştir. Bosna Hersek’teki ilköğretim öğrencilerinin yalnızca %1.6’sı özel okullara gitmektedir.
Bosna Hersek’teki Boşnak, Sırp ve Hırvatlar aynı ilköğretim okullarına gitse dahi farklı sınıflarda farklı müfredatlar altında eğitim görmektedir.
Bosna Hersek’te okullar eylül aylarında açılmaktadır ve aralık sonunda kış tatili yapılmaktadır ve yaz tatili haziran aylarında başlamaktadır.
Bosna Hersek’te yaklaşık 2000 ilköğretim okulu vardır. Bosna Hersek’te kullanılan notlandırma sistemi beşli bir ölçekten oluşmaktadır. Bosna Hersek’te ilköğretim okullarında bir sınıfa 30’dan fazla öğrenci düştüğü durumda yeni bir sınıf açılmaktadır.
Bosna Hersek’te devlet okullarında okul üniforması zorunlu değildir ve devlet okullarında yemekhane bulunmamaktadır.
Bosna Hersek’te ilköğretim okullarının saatleri okula göre değişiklik gösterse de genellikle sabah 8’de başlamakta ve 5 saat sürmektedir.
Bosna Hersek’te Lise Eğitimi Nasıldır?
Bosna Hersek’te liseler genel lise ve teknik lise olarak iki gruba ayrılmaktadır.
Bosna Hersek’te lise 15 yaşında başlar ve üç veya dört yıl sürmektedir ve Bosna Hersekliler liseyi on sekiz ya da on dokuz yaşında bitirmektedirler. Bosna Hersek’te genel ortaöğretim okullarından (Gimnazija) mezun olan öğrenciler Matura isimli üniversite sınavına girmekte ve başvurdukları kurum tarafından yapılan yeterlilik sınavını geçtikten sonra herhangi bir fakülte veya koleje kayıt olabilmektedirler.
Bosna’da yaklaşık 300 kadar lise düzeyi eğitim kurumu bulunmaktadır. Bosna Hersek’te genel ve teknik liseler dışında askeri eğitim, dini eğitim, ses ve sanat eğitimi veren liseler de bulunmaktadır.
Bosna Hersek’teki liselerde tipik günlük eğitim 5 ile 7 saat arasında sürmektedir ve 45 dakikalık bloklardan oluşmaktadır.
Bosna Hersek’teki lise öğrencilerinin %2’si özel liselerde okumaktadır.
Bosna Hersek’te Üniversite Eğitimi Nasıldır?
Bosna Hersek’te 90 fakültesi bulunan 8 devlet üniversitesi ülkedeki yükseköğretim faaliyetlerinin temelini oluşturmaktadır. Bosna Hersek’te 37 kadar özel yükseköğretim enstitüsü bulunmaktadır ve üniversite öğrencilerinin %20’si bu özel kurumlarda öğrenim görmektedir.
Bosna Hersek’teki yükseköğretim kuruluşlarında henüz Avrupa’da yükseköğretimi standartlaştırmayı hedefleyen Bologno süreci tamamlanmamıştır.
Bosna Hersek’te yükseköğretim 2’şer ya da 3’er yıllık süreçlerden oluşan 4 döngüye bölünmüştür. Bosna Hersek’te lisans mezunu olmak için birinci ve ikinci döngüyü bitirmek gerekmektedir.
Bosna Hersek üniversiteleri arasında en başarılı olarak görülenler Saraybosna Üniversitesi, Tuzla Üniversitesi, Mostar Üniversitesi ve Banja Luka Üniversitesi’dir.
Bosna Hersek’teki En İyi Okullar Hangileridir?
Bosna Hersek’te uluslararası bilinirliğe sahip en iyi üniversiteler aşağıda listelenmiştir.
- Saraybosna Üniversitesi
- Tuzla Üniversitesi
- Banja Luka Üniversitesi
- Doğu Saraybosna Üniversitesi
- Uluslararası Burch Üniversitesi
- Mostar Üniversitesi
- Uluslararası Saraybosna Üniversitesi
- Zenica Üniversitesi
Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşları Bosna Hersek’te Hangi Eğitimleri Alabilir?
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının Bosna Hersek’te alabileceği eğitim türleri aşağıda listelenmiştir.
- Bosna Hersek’te dil eğitimi (Sırp-Hırvatça lehçeleri, İngilizce)
- Bosna Hersek’te lisans eğitimi
- Bosna Hersek’te yüksek lisans eğitimi
- Bosna Hersek’te doktora eğitimi
- Bosna Hersek’te ilköğretim eğitimi (yerel dillerde)
- Bosna Hersek’te lise eğitimi (yerel dillerde)
- Bosna Hersek’te okul öncesi eğitimi (yerel dillerde)
Bosna Hersek’te Meslek Eğitimi Alınabilir Mi?
Bosna Hersek’te meslek eğitimi veren öğretim kurumlarının birçoğu uluslararası öğrencilere açıktır; fakat bu eğitimlerin büyük çoğunluğu yerel dillerde verilmektedir.
Bosna Hersek’te İngilizce Dil Eğitimi Alınabilir Mi?
Bosna Hersek’te İngilizce dil eğitimi veren birçok kuruluş bulunmaktadır. Bosna Hersek’te İngilizce dil eğitimi alınabilecek şehirlerin başında Saraybosna, Mostar ve Banja Luka gelmektedir.
Genellikle 4 ila 8 hafta arasında süren dil İngilizce dil kurslarının fiyatları genellikle konaklama dahil 1000 ile 2000 Euro arasındadır. İngilizce seviyesine göre farklı kur ve programlara sahip Bosna Hersek dil okulları haftalık 16 ile 32 saat arasında değişen ders programlarıyla öğrencilere hizmet vermektedir.
Bosna Hersek’teki en popüler İngilizce dil okulları arasında; Association for Language and Culture, Bloom School Sarajevo, Follow Me Altera Lingua, Helen Doron English, Interlingua, International School of Sarajevo, Marks Center gibi dil okulları bulunmaktadır.
Bosna Hersek’te Eğitim Ücretleri Nasıldır?
Bosna Hersek’te eğitim ücretlerine dair bilgiler aşağıda listelenmiştir.
- Bosna Hersek devlet üniversiteleri ücretleri yıllık 8.000 lira ile 20.000 lira arasında değişmekte olup ortalama 10.000 lira civarındadır.
- Bosna Hersek özel üniversiteleri ücretleri yıllık 10.000 lira ile 50.000 lira arasında değişmekle beraber yıllık ortalama 30.000 liradır.
Bosna Hersek’te Eğitim Dili Nedir?
Bosna Hersek’te temel eğitim dili Sırp-Hırvatçanın Boşnakça lehçesidir. Bosna Hersek’te Sırp-Hırvatçanın Sırpça ve Hırvatça lehçeleri Sırp ve Hırvat azınlıklar için temel eğitim dilidir.
Bosna Hersek üniversitesi eğitim dili temelde Sırp-Hırvatça olsa da eğitim dili İngilizce, Almanca ve İtalyanca gibi yabancı diller olan birçok bölüm ve ders Boşnak üniversitelerinde bulunmaktadır.
Bosna Hersek’te Türkçe Eğitim Veren Üniversiteler Nelerdir?
Bosna Hersek’te tamamen Türkçe eğitim veren bir üniversite bulunmamaktadır. Bosna Hersek üniversiteleri Türkçe eğitim veren birçok Türk dili ve edebiyatı bölümünü bünyelerinde bulundurmaktadır.
Bosna Hersek’te İngilizce Eğitim Veren Üniversiteler Hangileridir?
Bosna Hersek’te İngilizce dilinde eğitim olanağı sağlayan üniversitelerden bazıları aşağıda listelenmiştir.
- Saraybosna Üniversitesi
- Uluslararası Saraybosna Üniversitesi
- Uluslararası Burch Üniversitesi
Bosna Hersek Üniversitesinde Uzaktan Eğitim Alınabilir Mi?
Evet, Bosna Hersek’te uzaktan eğitim kısmi olarak mümkündür.
Bosna Hersek’te Eğitim Alınabilirken Çalışılabilir Mi?
Bosna Hersek’te eğitim alırken çalışmanın önünde herhangi bir engel bulunmamaktadır. Bosna Hersek’te okuyan birçok uluslararası öğrenci yarı zamanlı olarak kalifiye olmayan işlerde ve çeşitli firmalarda stajyer olarak çalışmaktadır. Bosna Hersek’te okurken çalışmak için en önemli gereksinim Sırp-Hırvatça bilgisidir, yerel dillerden birini konuşmayanlar için iş bulmak oldukça zordur.
Bosna Hersek çalışma izni öğrenciler için gerekmemektedir. Ancak öğrenci olmayan ve tam zamanlı çalışmak isteyenler çalışma izni başvurusu yapmalıdır.
Bosna Hersek’te Okumak için Gerekli Şartlar Nelerdir?
Bosna Hersek’te okumak için gerekli şartlar aşağıda listelenmiştir.
- Bosna Hersek’teki bir eğitim kurumundan kabul almış olmak Bosna Hersek’te okumak için şarttır.
- Bosna Hersek’te eğitim görülecek kurumundan temin edilecek davet belgesine sahip olmak Bosna Hersek’e uzun süreli eğitim vizesi almak için gerekli şartlar arasındadır.
- Bosna Hersek’te eğitim süresince ülkeye erişim izni sağlayacak bir vizeye sahip olmak Bosna Hersek’te eğitim görmenin şartlarından biridir.
Bosna Hersek Milli Eğitim Bakanı Kimdir?
Bosna Hersek’te eğitimden sorumlu devlet kurumları bölgesel olarak değişmektedir. Bosna Hersek’in parçası olan Sırp Cumhuriyeti’nde eğitimden sorumlu kamusal kurum Natalija Trivic’in başkanlığını yaptığı Sırp Cumhuriyeti Eğitim ve Kültür Bakanlığıdır. Bosna Hersek’in bir parçası olan Bosna Hersek Federasyonu’nda eğitimden sorumlu kamusal kurum Eğitim ve Bilim Federal Bakanlığıdır. Bosna Hersek’teki Brčko bölgesinin özel statüsünden dolayı eğitimden sorumlu kamu kuruluşu Brčko Eğitim Departmanı’dır.
Bosna Hersek’te tüm yükseköğretim kurumlarından sorumlu kamu kuruluşu Hırvat Demokratik Birliği Partisi mensubu Ankica Gudeljević’in bakanlığını yaptığı Kamu İşleri Bakanlığıdır.
Bosna Hersek’te politika da ülkenin kendisi gibi birçok farklı etnik grup ve siyasi yapılanma barındırmaktadır ve ülkedeki eğitim politikaları üzerinde koalisyon hükümetleri oldukça etkilidir.
Bosna Hersek Eğitim Danışmanlığı Ücreti Nedir?
Bosna Hersek eğitim danışmanlığı hizmetlerinin ücretleri alınacak hizmete göre değişiklik göstermekle birlikte genellikle 40 ile 320 Euro arasında yer almaktadır.
Bilgi ve başvuru için: 0850 241 1868
Yazan: Elif GüzhanElif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.
Paylaş: