Kamerun Kültürü Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Kamerun, yaklaşık 250 yerli halkın karışımından, çok sayıda dil ve gelenekten oluşan zengin ve çeşitli bir kültüre sahiptir. Pigmeler, Bantular, Sudanlılar, Arap-Berberiler ve diğer birçok topluluk, kendi geleneklerini, sanatlarını ve müziklerini yaşatmaktadır.
Coğrafi olarak "Küçük Afrika" olarak adlandırılan Kamerun, kıyı şeridi, dağları, çayırları, ormanları, yağmur ormanları ve çölleri ile Afrika'nın tüm coğrafi bölgelerini tek bir ülkede barındırır. Bu durum ülkenin kültürel çeşitliliğini de etkiler; coğrafi bölgelere göre yaşam biçimleri, yemekler ve gelenekler değişir.
Kamerun'un kültürünü daha yakından görmek ve deneyimlemek için Kamerun'a seyahat etmek isteyen vizeye tabi yabancı ülke vatandaşlarının turistik Kamerun vizesi alması gerekmektedir.
Kamerun'da yaşayan halkın din, edebiyat, yemek, müzik ve dans kültürü hakkında detaylı bilgi aşağıdaki başlıklarda verilmiştir.
Kamerun Mutfağı ve Yemek Kültürü
Kamerun mutfağı, ülke Afrika kıtasının kuzeyi, batısı ve merkezi arasındaki bir konumda bulunduğundan Afrika'daki en çeşitli mutfaklardan biridir; Bantus, Semi-bantus ve Shuwa Arapları ile Alman, Fransız ve İngiliz sömürgeciliğinden etkilenmiştir. Ülkenin büyük bölümü verimli topraklara sahiptir ve hem yerli hem ithal çok sayıda ürün yetiştirilmektedir.
Kamerun yemekleri, bir sosla veya güveçte pişmiş bir tahıl veya kök ürünlerden oluşur. Güneyde manyok ile kokoyam gibi kök bitkiler ve muzlar, nemli savana bölgelerinde musur ve muzlar, kurak kuzey bölgesinde ise sorgun ve darı temel besinlerdir. Ülke genelinde makarna ve pirinç popülerdir. Temel ürünler haşlama, kızartma ve dövülme gibi farklı tekniklerde hazırlanabilirken, en sık kalın bir lapa halinde tüketilmektedir. Soslarda hurma yağı ve yer fıstığı bulunur; ayrıca kurutulmuş ya da taze balık veya et eklenebilir. Çeşitli yeşillikler, bamya ve kabak gibi sebzeler ile acı biber, soğan, zencefil ve domates sıklıkla tüketilen ürünlerdir. Muz, mango, papaya, portakal ve avokado gibi çiğ meyveler popüler atıştırmalıklar ve tatlılardır.
Önemli konuklara verilen yemeklerde, düğünlerde ve cenazelerde misafirlere tavuk, keçi, koyun veya dana eti ile palmiye şarabı veya darı birası gibi özel içecekler, şişelenmiş gazlı içecekler, bira ve şarap ikram edilir. Bamileke'de taç giyme törenlerinde şefler, yiyecek ve bereket sağlama yeteneğini göstermek adına herkese bir avuç dolusu fasülye sunar.
Kamerun'un Geleneksel Yemekleri Nelerdir?
En meşhur ve geleneksel Kamerun yemekleri aşağıda listelenmiştir.
- Jollof pilavı
- Ndole
- Tavuk yemeği poulet dg
- Hurma fıstığı çorbası
- Achu çorbası
- Fufu
- Kondre
- Ekwang
- Muzlu malaxe
- Sangah
Kamerun Müzik Kültürü ve Geleneksel Müzikleri
Kamerun'un müzik gelenekleri, coğrafyası ve kültürü gibi çeşitlidir; Douala bölgesinde makossa, merkezde bikutsi, batıda ise makassi ve tchamassi türleri görülür. Modern elektrikli müzik tarzları Latin ve Kongo müziğinden etkilenmiştir ama kökenleri geleneksel müziklere dayanmaktadır. Hristiyan korolarının etkisine şarkı söyleme biçiminde rastlanılabilir.
Kamerun'daki en iyi bilinen çağdaş müzik türü; Afrika genelinde de popüler olan makossa ve uyumlu dans türü olan bikutsidir. Popüler müzik tarzları arasında ambasse, assiko, mangambeu ve tsamassisi de yer alır. Nijerya müziği, ana dili İngilizce olan Kamerunlu sanatçıları etkilemiştir ve Prens Nico Mbarga'nın ünlü hiti "Sweet Mother" tarihte en çok satan şarkılar arasında Afrika rekoru kırmıştır.
Makossa, Douala'da geliştirilmiş ve halk müziği, yüksek yaşam, ruh ve Kongo müziğini karıştıran bir türdür. Manu Dibango, Francis Bebey, Moni Bilé ve Petit-Pays gibi sanatçılar, makossayı 70'li ve 80'li yıllarda popüler hale getirmiştir. Bikutsi ise savaş müziği olarak ortaya çıkmıştır; Anne-Marie Nzié gibi sanatçılar ile 1940'lardan başlayarak popüler bir dans müziği haline gelmiş ve 60'lar, 70'ler ve 80'lerde ise Mama Ohandja ve Les Têtes Brulées gibi sanatçılar uluslararası alanda bu türü tanıtmıştır.
Geleneksel Kamerun Dansları
Kamerun'da dans, ülke halkının geleneğinin, dininin ve sosyalleşmesinin ayrılmaz bir parçasıdır. Kamerun'da her biri farklı bir olay veya durumla ilişkilendirilen 200'den fazla geleneksel dans vardır. Sömürgeciler ve Hıristiyan misyonerler, yerel dansları güvenliğe tehdit ve pagan hakimiyeti olarak desteklememiş olsa da, Kamerun'un bağımsızlığından sonra hükümet, geleneksel dansı ulus kültürünün bir parçası olarak kabul etmiş ve onu korumak için adımlar atmıştır.
Geleneksel danslarda katı bir koreografiyi vardır ve dansçılar yaş, meslek, cinsiyet, sosyal statü ve diğer faktörlere göre ayrılır. Danslardan bazıları kostüm ve aksesuar gerektirir. Bazı etnik gruplarda profesyonel dansçı olarak çalışan kişiler vardır ve ulusal festivallerde ve turisrik etkinlikler de dans ederler. Kamerun gece kulüplerinde kadınlar ve erkekler birlikte dans etmektedir ve bu danslar makossa, bikutsi, highlife ve hip hop gibi popüler müziklerle benzerdir Dans, ayrıca ülkedeki sosyal protesto ve siyasi toplanmanın önemli bir yoludur.
Kamerun'da dans, çoğu törenin ve ritüelin bir parçasıdır; doğumlarda, vaftiz törenlerinde, düğünlerde ve cenazelerde dans söz konusu olduğu gibi hastaların iyileşmesi ve doğurganlık için de dans edilebilmektedir. Bamileke, bir savaş dansı olarak dansçıların hünerlerini göstermek için tek bir darbeyle bir keçinin öldürülmesini içerir. Baka, başarılı bir avı kutlamak için luma dansı yapar. Kamerun'un kuzeybatısındaki Kaka halkının ntsham topluluğu gibi bazı gruplarda ise dansçılar kendilerini transa sokar ve ruhlar dünyasıyla iletişim kurar.
Kamerun Edebiyat ve Sanat Kültürü
Kamerun edebiyatı hem Avrupa hem de Afrika temaları içerir. Louis-Marie Pouka ve Sankie Maimo gibi sömürge dönemi yazarları, Avrupa misyonerleri tarafından eğitilmiş ve Kamerun'u modern dünyaya getirmek için Avrupa kültürüne asimilasyonu savunmuştur. 2. Dünya Savaşı'ndan sonra Mongo Beti ve Ferdinand Oyono gibi yazarlar sömürgeciliği eleştirmiştir.
Kamerun'da geleneksel sanatlar ve el sanatları ülke genelinde ticari, dekoratif ve dini amaçlarla kullanılır. En sık ahşap oymalar ve heykellere rastlanır. Batı yaylalarının yüksek kaliteli kili çanak, çömlek ve seramik yapımında kullanılır. Sepet dokuma, boncuk işleme, pirinç ve bronz işleme, su kabağı oyma ve boyama, nakış ve deri işçiliği de diğer el sanatları arasındadır.
Kamerun'da geleneksel konutlar için yerel malzemeler kullanılır ve göçebe kesimlerin geçici ahşap ve yaprak barınaklarından dikdörtgen çamur ve saz evlere kadar çeşitli yapılar bulunur. Çimento gibi modern malzemeler gittikçe yaygınlaşmaktadır.
Geleneksel Kamerun Kıyafetleri
Kamerun'un kalabalık ve çeşitli nüfusu, moda anlayışının da çeşitliliğine sebep olmuştur. İklimsel, dini, etnik ve kültürel unsurlar dışında, sömürgecilik, emperyalizm ve küreselleşme de modern Kamerun kıyafetlerini etkilemektedir.
Kamerun'da kadınlar bir sarong olan pagnes ile geleneksel bir şapka olan chechia kullanırken, erkekler ise özel erkek kıyafeti olan gandura ve el çantası olan kwa tercih etmektedir. Sargılar ve peştamallar hem kadınlar hem de erkekler tarafından kullanılır. Kuzeyde daha çok Fulani stilleri, güney ve batıda ise Igbo ve Yoruba stillerinin etkisi görülür.
Imane Ayissi, Kamerun'un uluslararası olarak tanınan en iyi moda tasarımcılarından biridir.
Kamerun'un İnanç Kültürü ve Dini Ritüelleri
Kamerun'da yaklaşık %79 oranla Hristiyanlık, yaklaşık %21 oranla İslam ve birçok yerli din olmak üzere çok sayıda inanca mensup kişi bulunur. Kamerun vatandaşları, anayasal olarak din özgürlüğüne sahiptir; kişiler taciz veya zorla din değiştirme olmaksızın seçtikleri herhangi bir dini uygulamakta özgürdür.
Kamerun'un kuzey kesiminde yoğunluklu olan Fulani halkı çoğunlukla Müslümandır ve kuzeyde baskın din İslamdır. Batı kesimlerinde İslam dinini benimseyen etnik grup Bamum halkıdır. Fransızca konuşan insanlar genellikle güney ve batı bölgelerinde yaşamaktadır ve çoğunlukla Katoliktir; batıdaki daha çok İngilizce konuşan kişiler ise Protestan olma eğilimindedir.
Kamerun'daki tatiller, Kutsal Cuma, Paskalya ve Noel dahil olmak üzere çoğunluk Hristiyan özel günleridir. 15 Ağustos'ta Roma Katolik cemaati tarafından Göğe Kabul Bayramı kutlanır. Müslüman cemaati tarafından kutlanan Ramazan gibi bayramlar da ay takvimine göre belirlenir.
Kamerun'un Geleneksel Sporları
Geleneksel sporlar Kamerun yaşamının önemli bir parçasıdır. Ülkenin hemen hemen her bölgesindeki köylerde en popüler spor güreştir; halat çekme ve dans yarışmaları da oldukça popülerdir. Kuzeyde at yarışı, özellikle Fulani halkı arasında tercih edilen bir eğlencedir. Kıyı boyunca kano yarışları yapılır ve köyler birbirleriyle yarışır. Avcılık yapılan bölgelerde, av mevsiminden hemen önce atıcılık yarışmaları yapılır.
Kamerun'da en popüler spor olan futbol ülke genelinde oynanmaktadır. Milli takım Indomitable Lions, 1984 ve 2000'de Afrika Uluslar Kupası'nı kazanmış ve 1990'da Dünya Kupası çeyrek finaline yükselen ilk Afrika takımı olmuştur; 1999'da ise tüm Afrika Oyunlarında altın madalya kazanmışlardır.
Kamerun, olimpiyatlara ilk kez Tokyo'daki 1964 oyunlarında yapmıştır. Joseph Bessala Mexico City'deki 1968 oyunlarında ülkenin ilk orta sıklet boks madalyası olan gümüş madalyayı, erkek futbol takımı daha sonra 2000 Sidney oyunlarında altın madalyayı ve Francoise Mbango Etone 2004 Atina oyunlarında bayanlar üç adım atlamada altın madalyayı kazanmıştır.
Kamerun Kültür ve Sanat Kurumları
Kamerun Maroua'daki Diamaré Müzesi, müzik enstrümanları, mücevherat ve diğer kültürel eserleri içeren yerel Sudan halklarıyla ilgili antropolojik koleksiyonlara sahiptir. Kamerun Douala Müzesi, tarih öncesi ve doğa tarihine ait nesneleri sergiler. Bamenda'daki Uluslararası Müze ve Kütüphane çok sayıda kültürel öğeye ev sahipliği yapar. İtalyanlar, kuzey ve kuzeybatı Kamerun'da bir dizi kültürel miras müzesinin kurulmasını sağlamıştır. Ulusal kütüphane, ulusal müze ve ulusal arşivler Yaoundé'de yer almaktadır.
Utku Urfa graduated from Trakya University in 2020 with a bachelor's degree in Translation and Interpreting. After taking the role of both the copywriter and content editor at vizem.net in July 2021, Utku is currently working as EU Area Senior Consultant since July 2022.