Ukrayna Mutfağı

Ukrayna Mutfağına Dair: Ukrayna'nın Yemekleri ve Yemek Kültürü Nasıldır?

Ukrayna mutfağı, Ukraynalıların, Ukrayna Yahudilerinin ve Ukrayna Tatarlarının miras bıraktığı Ukrayna yemekleri tarafından meydana getirilmiş geniş bir kültürel zenginlik öğesidir. Ukrayna mutfağı özellikle Belarus ve Rusya mutfağıyla yani diğer Doğu Slav mutfaklarıyla büyük benzerlikler göstermektedir.

Rus, Belarus ve Ukrayna mutfağındaki birçok yemek isimleri küçük değişikliklere uğrasa da ortaktır ve bu listeye zaman zaman Romanya, Macaristan, Polonya gibi bölge ülkeleri de dahil olabilir. Ukrayna mutfağı çağlar öncesinden beri bölgenin verimli topraklarında yetişen kök sebzelere ve hem yabani hem evcil tahıllara dayanmaktadır.

Yazının devamında Ukrayna mutfak kültürü hakkında çağlar öncesi dönemlerden itibaren bilgilendirme yapılacaktır.

Ukrayna’da Yaygın Kullanılan Gıda Maddeleri Nelerdir?

Ukrayna yemeklerinin birçoğu antik dönemlerden beri bölgede bollukla bulunan çavdar ve buğday gibi tahılları baz almıştır.

Ukrayna yemeklerinde en yaygın tüketilen gıda maddeleri aşağıda listelenmiştir.

  • Pancar,
  • Şalgam,
  • Turp
  • Kök sebzeler
  • Lahana,
  • Mantar,
  • Soğan

Ukrayna iklimi uygun koşulları sağladığı için coğrafi keşifler ertesinde Ukrayna`ya gelen patates, domates, mısır gibi sebzeler Ukrayna mutfağında yer almasından itibaren büyük etkilere sahip olmuşlardır.

Ukrayna’nın Geleneksel Yemekleri Nelerdir?

Geleneksel Ukrayna yemekleri aşağıda verilmiştir.

  • Borş çorbası
  • Varenyky mantısı
  • Holubtsi lahana sarması
  • Holodets et suyu jölesi
  • Deruny patates mücveri
  • Pyrizhky
  • Pyrih
  • Mlyntsi
  • Kiev tavuğu
  • Paska
  • Nalysnyky
  • Oliver Patates Salatası

Ukrayna Yemekleri Hakkında Yazılan Kitaplar Nelerdir?

Ukrayna yemekleri hakkında yazılan kitaplar aşağıda verilmiştir.

  • Tatyana Nesteruk’tan Borşun Ötesinde
  • Bohdan Zahny’den Ukrayna Mutfağının en iyileri
  • Olia Hercules’ten Mamuşka, Ukrayna ve Ötesinden Tarifler

En Çok Bilinen Ukrayna Yemekleri Nelerdir?

En çok bilinen Ukrayna yemekleri aşağıda verilmiştir.

  • Borş çorbası
  • Varenyky mantısı
  • Holubtsi lahana sarması
  • Holodets et suyu jölesi
  • Deruny patates mücveri
  • Pyrizhky
  • Pyrih
  • Mlyntsi
  • Kiev tavuğu
  • Paska
  • Okroshka
  • Banush
  • Syrniki

Ukrayna’da En Çok Tüketilen Yemekler Hangileridir?

Ukrayna’da yöresel ekmekler her öğünün vazgeçilmez parçalarıdır ve sıklıkla tüketilirler. Ukrayna’da marketlere gidildiğinde birçok işlenmiş et ürünü ile karşılaşılmaktadır.

Ukrayna yemek fiyatları da beslenme tercihlerini etkilemekte ve ucuz sayılabilecek yulaf ezmesi, karabuğday lapası, noodle ve makarnalar günlük hayatta sıkça tüketilmektedir.

Küreselleşme ile beraber birçok ülkenin beslenme alışkanlıklarının etkilenmesi, Ukrayna yaşam koşulları üzerinde de görülebilmektedir. Fast food kültürünün oldukça yaygın olduğu Ukrayna’da özellikle genç nüfus fast food ağırlıklı beslenmektedir.

Ukrayna mutfağına ait Borş çorbası ve Kiev tavuğu gibi tarifler dünyanın dört bir yanında özellikle Ukrayna diasporasının bulunduğu yerlerde sıklıkla tüketilmektedir.

Ukraynalılar arasında sık tüketilen bazı yerli yiyecekler aşağıda listelenmiştir.

  • Paska
  • Kapusniak
  • Piroshki
  • Holubtsi
  • Kasha karabuğday lapası
  • Kutia
  • Polenta
  • Pampushki
  • Varenye

Özel Günlerde Ukrayna Mutfağında Neler Pişer?

Ukraynalılar Noel Arifesi için kalach isimli bir hamurişini sofralardan eksik etmezler, kalach cenazeler için de sıklıkla fırınlanan bir yiyecektir. Ukrayna dışında diğer Slav ülkelerinde de benzerleri yapılan pyrohy isimli turta pazar günlerinde, festival günlerinde ve aile kutlamalarında Ukraynalı aileler tarafından sıkça tercih edilmektedir.

Ukrayna’da özel günlerde içi peynir, et, tavuk ya da lahana ile doldurulabilinen priyzhky isimli hamur işi poğaçalar özel günlerde sofralardan eksik edilmez. Her halkın kültüründe olduğu gibi Ukrayna Kültürü de renkli kutlamalara ve bu kutlamalarda tüketilen birbirinden özgün ve lezzetli onlarca çeşit yemeğe sahiptir.

Ukrayna Mutfağı Tarihe Göre Nasıl Şekillenmiştir?

Çağdaş Ukrayna mutfağının birçok ögesi 19. yüzyılda şekillenmiş ve 20. yüzyılla beraber standartlaşmıştır. Tarih boyunca bulunduğu coğrafi konum ve ev sahipliği yaptığı birçok halk sayesinde Ukrayna mutfağı Slav, Leh, Alman, Tatar, Macar ve Aşkenazi Yahudi kültürlerinden oldukça etkilenmiş ve bu kültürlerden bir araya gelen elementlerin oluşturduğu özgün bir mutfak olmuştur.

Patates, mısır ve domates gibi Avrupa’ya gelen yeni sebzeler tüm dünya mutfaklarını etkilediği gibi Ukrayna mutfağını da yeniden şekillendirmiştir.

Ukrayna Yemekleri ve Yemek Tarifleri

Yazının devamında tarifi verilecek Ukrayna yemekleri aşağıda sıralanmıştır.

  • Borş çorbası
  • Varenyky mantısı
  • Holubtsi lahana sarması
  • Holodets et suyu jölesi
  • Deruny patates mücveri

1. Borscht

Borş (Borscht) Ukrayna mutfağının dünya genelinde en çok bilinen ve sevilen yemekleri arasındadır. Doğu Avrupa genelinde, Slav diasporası arasında ve Aşkenazi Yahudileri arasında çok yaygın olarak tüketilen bu yemek, bir çeşit sebze çorbasıdır. Borş, ana malzemesi olan ve yemeğe rengini veren pancarın kabak, havuç, soğan, patates gibi meyvelerle birlikte et suyu içinde kaynatılmasıyla elde edilmektedir. Borş genellikle haşlanmış yumurta, ekşi krema, yeşillikler ve yöresel ekmeklerle birlikte servis edilir.

2. Varenyky

Varenyky Ukrayna’da günlük yemek olarak ve özel günlerde, festival sofralarının vazgeçilmezi olarak yer alan Ukrayna’nın meşhur yemekleri arasındadır. Varenyky’yi pierogi gibi diğer Slav mantılarından ayıran temel özellik hamurun tutması için yumurta yerine pryazhene moloko ve ryhazanka gibi fermente edilmiş süt ürünlerinin kullanılmasıdır.

Varenykynin içine soğan, lahana, et, patates, balık ve fasulye gibi birçok dolgu malzemesi konulmaktadır, bunun yanında tatlı olarak tüketilmesi amacıyla vişne,kiraz, erik ve kuru meyvelerden de iç dolgu yapılabilmektedir.

3. Holubtsi

Holubtsi Ukrayna mutfağına özgü bir çeşit lahana sarmasıdır. Holubtsi’nin iç dolgusu yöresel olarak değişiklik göstermektedir. Ukrayna’nın batısındaki Karpatya bölgesinde iç dolgu mısır unu kullanılırken Poltava civarında karabuğday kullanılmaktadır.

Kuzey Ukrayna’da lahana yaprağı bütün olarak sarılırken, Batı Ukrayna’da sarma işlemi lahana yaprakları parçalandıktan sonra yapılmaktadır. Holubtsi, Ukrayna’nın birçok bölgesinde Noel Arifesi yemeğinde geneleksel olarak yer almakta ve günlük hayatta da sıklıkla tüketilmektedir.

4. Holodets

Adını soğuk anlamına gelen holod kelimesinden alan holodets Rus ve Ukrayna mutfağının en öne çıkan yemeklerindendir ve eski Sovyet cumhuriyetlerinin hemen hepsinde tüketilmektedir. Yapımı oldukça vakit alan holodets, geleneksel olarak kış festivallerinin vazgeçilmez bir parçası olsa da, soğutma teknolojilerinin gelişmesi ile beraber günümüzde her mevsim tüketilmektedir. Holodets, kemikli etin suda 8 saate kadar haşlanmasından sonra kemiklerin ayrılıp etin kıyılarak elde edilen yağlı kemik suyuyla tekrar karıştırılıp jöle kıvamı alana kadar soğutulmasıyle elde edilmektedir.

5. Deruny

Deruny, ekşi krema, sarımsak sosu ve hatta ahududu reçeliyle servis edilebilen bir çeşit patates mücveridir ve Ukrayna mutfağının vazgeçilmez parçalarındandır. Deruny, Ukrayna’da sabah kahvaltısı ve öğle yemeğinde sıklıkla tüketilmekle beraber genellikle yan yemek olarak servis edilir.

Utku Urfa Yazan: Utku Urfa

Utku Urfa graduated from Trakya University in 2020 with a bachelor's degree in Translation and Interpreting. After taking the role of both the copywriter and content editor at vizem.net in July 2021, Utku is currently working as EU Area Senior Consultant since July 2022.

Paylaş: