Estonya'da Politika ve Siyaset

Estonya Siyaseti ve Politik Yapısı Nasıldır?

Estonya, başbakanın hükümet başkanı olarak görev yaptığı ve parlamentoyu çok partili sistemin temsil ettiği, demokratik cumhuriyet siyasi yapısına sahip bir ülkedir. Yasama yetkisi Estonya Parlamentosuna, yürütme gücü ise başbakan tarafından yönetilen hükümete aittir. Yargı yetkisi, yasama ve yürütmeden bağımsızdır ve karar merci bağımsız mahkemelerdir.

Estonya’da hiçbir siyasi parti tek başına iktidara gelememektedir ve partilerin koalisyon hükümetleri oluşturmak için birlikte çalışması gerekmektedir. Estonya’da beş büyük siyasi parti bulunmaktadır.

Estonya Reform Partisi, mecliste en çok sandalyeye sahip partidir. Halkın en çok destek verdiği Estonya Reform Partisi’nin ideolojisi; liberalizm ve klasik liberalizmdir.

Estonya Merkez Partisi meclisteki 25 sandalyesi ile en çok destek gören ikinci partidir; ideolojisi, sosyal liberalizm ve popülizmdir.

Diğer Estonya siyasi partileri ise ulusal muhafazakarlık ve sağcı popülizm ideolojisi ile Estonya Muhafazakar Halk Partisi, sosyal demokrasi ve Avrupa yanlısı görüşleriyle Sosyal Demokrat Parti ve ulusal muhafazakarlık ve Hristiyan demokrasisini savunan Pro Patria’dır. Estonya meclisindeki mevcut iktidarda Reform Partisi, Merkez Parti ve Estonya Muhafazakar Halk Partisi ile bulunmaktadır.

Estonya Yönetim Şekli Nedir?

Estonya yönetim şekli, başbakanın hükümetin başı olduğu çok partili bir parlamentonun temsil ettiği demokratik cumhuriyettir.

Estonya, 1991 yılında bağımsızlığını yeniden ilan etmesinden itibaren cumhuriyet rejimi ile yönetilmektedir.

Estonya Yönetimi Tarih İçinde Nasıl Değişmiştir?

Estonya yönetimi bağımsızlık öncesinde Danimarka, İsveç ve Rus İmparatorluklarının bir parçasıydı. Estonya Dükalığı sırasıyla Danimarka, İsveç ve Rus imparatorluklarının yönetimi altına girmiştir. Estonya milliyetçiliğinin başlangıcı, 1905 yılında kurulan Genç Estonya hareketi ile milli bilincin oluşmasına dayanmaktadır. 28 Kasım 1917’de Estonya İl Meclisi Rusya’dan ayrılma kararı almıştır.

Bağımsızlığın ilk döneminde yaşanan savaş ortamında Estonya 24 Şubat 1918’de bağımsızlığını ilan etmiştir. Estonya, bağımsızlığın ilk dönemlerinde eşitli anlaşmalarla diğer ülkelerin bağımsızlığını tanımasını sağlamaya çalışmıştır. 1940’da Rusların tekrar işgal etmesiyle bağımsızlığını kaybeden Estonya kısa süre sonra Sovyetler Birliği’ne katılmıştır.

Bağımsızlığın ikinci dönemi, Estonya tarihi bakımından önemli bir olay olan 1991 yılında Estonya’nın tekrar bağımsızlığını ilan etmesi ve cumhuriyet için yeni bir anayasa düzenlenmesi ile başlamıştır. 28 Haziran 1992’de yapılan bir referandum ile günümüz Estonya anayasası kabul edilmiştir; bu anayasa 1938’de oluşturulan cumhurbaşkanlığı sistemini korumakta ve 1920’de kurulan tek meclisli yasama organını geri getirmektedir. Bağımsızlığını kazanmasıyla Estonya; ticaret, teknoloji, eğitim gibi birçok alanda gelişme göstererek uluslararası anlamda da kendini kanıtlamıştır.

Estonya Anayasası Nasıldır?

Estonya anayasası, Estonya Cumhuriyeti’nin temel yasalarını içeren devlet düzenini oluşturan ve en yüksek gücü vatandaşlara veren demokratik cumhuriyetin anayasasıdır. Mevcut Estonya Cumhuriyeti anayasası 28 Haziran 1992 tarihinde kabul edilmiştir. On beş bölümden oluşan dördüncü Estonya anayasası; devletin doğasını tanımlayan hükümleri, vatandaş hak ve özgürlüklerini, tanımları, mali ve askeri hükümleri, adalet ve yargı sistemi ile işleyişi gibi devlete ve millete dair temel konulara yer vermektedir.

Estonya Cumhurbaşkanı Kimdir?

Estonya cumhurbaşkanı Alar Karis’dir; Alar Karis 11 Ekim 2021 tarihinden beri cumhurbaşkanlığı görevini yapmaktadır.

Estonya Başbakanı Kimdir?

Estonya başbakanı Kaja Kallas’dır. Kaja Kallas 2018’den beri Reform Partisi’nin lideridir ve 26 Ocak 2021 tarihinden beri başbakanlık görevindedir.

Estonya’da Başbakan Nasıl Seçilir?

Estonya’da başbakan parlamentodaki gruplarla yapılan görüşmeler sonucunda cumhurbaşkanı tarafından aday gösterilmekte ve parlamento tarafından onaylanmaktadır. Seçilen başbakan konusunda anlaşmazlık çıktığı durumda parlamento tarafından cumhurbaşkanının seçtiği aday reddedilebilmekte ve parlamento kendi adayını seçebilmektedir.

Estonya başbakanı Estonya Cumhuriyeti hükümetinin başıdır. Estonya başbakanı cumhurbaşkanı tarafından atanan görevlerinde herhangi bir bakanlığa başkanlık yapamamaktadır ve anayasaya uygun olarak hükümetin çalışmalarını denetlemektedir. Başbakan hem hukuki hem fiili olarak baş yöneticidir. Estonya’da yasama gücü Estonya parlamentosunda olsa da, yürütme yetkisi başbakanın başında olduğu hükümete verilmektedir.

Estonya Parlamento Yapısı Nasıldır?

Estonya Parlamentosu
Estonya Parlamentosu

Estonya parlamentosu Riigikogu, devletle ilgili tüm önemli sorulara cevap bulan, mevzuatı onaylayan, yargı yetkilileri dahil üst düzey yetkilileri atayan, gerekirse başbakanı seçen, askeri ve mülkiyete ilişkin yükümlülükleri yerine getiren, kanunlarda değişiklikler yapabilen, önemli anlaşmaları ve bütçeyi onaylayan, yürütme gücünü denetleyen Estonya’nın tek kamaralı parlamentosudur. Estonya parlamentosu beş siyasi partiden ve bir meclis başkanından oluşmaktadır.

Estonya Hükümetinin Görev ve Yetkileri Nelerdir?

Estonya hükümeti olarak 26 Ocak 2021 tarihinden beri Kaja Kallas’ın kabinesi görev yapmaktadır. Estonya hükümetinde çoğunluk koalisyon olarak Estonya Reform Partisi ve Estonya Merkez Partisi görev yaparken, muhalefet partileri ise Estonya Muhafazakar Halk Partisi, Sosyal Demokrat Parti ve Pro Patria partileridir. Estonya hükümeti yürütme yetkisine sahiptir ve yasama yetkisinin kullanılmasına katılmaktadır.

Estonya hükümeti, kanun tekliflerini parlamentoya sunma hakkına sahiptir; ayrıca devlet bütçesinin taslağını hazırlamakta ve parlamentoya sunmaktadır. Hükümet, Estonya’nın iç ve dış politikaları ile diğer devletlerle ilişkileri yönetmektedir. Devlet kurumlarının faaliyetlerini yönlendirmek ve koordine etmek, kanunları, parlamento kararlarını ve Cumhurbaşkanının mevzuatını uygulamak, kanunların uygulanması için yönetmelikler çıkarmak ve olağanüstü hal ilan etmek Estonya hükümetinin görev ve yetkileri kapsamındadır.

Estonya Hükümeti Hangi Partilerden Oluşur?

2021 yılında Kaja Kallas başkanlığında kurulan Estonya hükümetini oluşturan siyasi partiler aşağıda listelenmiştir.

  • Estonya Reform Partisi
  • Estonya Merkez Partisi
  • Estonya Muhafazakar Halk Partisi
  • Sosyal Demokrat Parti
  • Pro Patria

Estonya Bakanlıkları Nelerdir?

Estonya’da bulunan Bakanlıklar aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Bakanlık AdıBakan
İçişleri BakanlığıKristian Jaani
Kültür BakanlığıTiit Terik
Savunma BakanlığıKalle Laanet
Ekonomik İlişkiler ve Altyapı BakanlığıTaavi Avas
Eğitim ve Araştırma BakanlığıLiina Kersna
Girişimcilik ve Bilgi Teknolojileri BakanlığıAndres Sutt
Finans BakanlığıKeit-Pentus Rosimennus
Dışişleri BakanlığıEva-Maria Liimets
Sağlık ve Çalışma BakanlığıTanel Kiik
Adalet BakanlığıMaris Lauri
Kamu Yönetimi BakanlığıJaak Aab
Köyişleri BakanlığıUrmas Kruuse
Sosyal Koruma BakanlığıSigne Riisalo
Çevre BakanlığıErki Savisaar

Estonya Nüfus Politikası Nasıldır?

Estonya nüfus politikasının amacı; Estonya’nın etnik milliyetinin, dininin ve kültürünün korunmasını sağlamak ve nüfusun sürekliliği ile birlikte gelişimini de sürdürmektir.

Estonya nüfus politikası, Estonya halkının hak ve özgürlüklerini koruyarak ölçülü bir şekilde büyümeyi hedeflemektedir. Estonya nüfus politikası kapsamında göçler sonucu Estonya nüfusu dengeli tutulmaya çalışılmaktadır ve hızlı artış göstermemesi için birtakım uygulamalar ve uluslararası anlaşmalar yürütülmektedir.

Estonya’nın Göç Politikası Nasıldır?

Estonya’nın göç politikası, yıllık bir göç sınırı belirleyerek ülkenin işgücü ve piyasasını korumayı amaçlamaktadır. Estonya hükümetinin yaptığı açıklamaya göre 2021 göç kotasının 1.315 olduğu bilinmektedir. Estonya göç politikası olarak göçmen kotası ülkenin daimi nüfusunun %0,1’ini aşmayacak şekilde belirlenmektedir.

Estonya göçmenlik politikası doğrultusunda; aile göçü, öğretmen olarak istihdam, çalışma göçü, ICT profesyonel pozisyonunda işler için göç, start-up şirket kurmak, yeni kurulan bir şirkette çalışmak, önemli bir yatırımcı olarak faaliyet göstermek ve Estonya ortalamasının iki katı maaş alan uzman olarak istihdam gibi göçmenlik durumlarında Estonya göçmenlik sınırından muaf olunmaktadır.

Estonya Ekonomi Politikası Nasıldır?

Estonya ekonomi politikası, Estonya’nın bir AB ülkesi olmasından dolayı AB stratejilerine uygun olarak geliştirilmektedir. Estonya ulusal ekonomisinin rekabet gücünü artırmaya yönelik bir dizi hedeften oluşan Estonya ekonomi politikası, iki temel amaç olan verimlilik ve istihdamı hedeflemektedir.

Estonya halkının %60’ı hizmet sektöründe istihdam edilmektedir. Uluslararası anlamda dış ticaret hacmini arttırmaya yönelik Estonya’nın ekonomik faaliyetleri bulunmaktadır.

Estonya Eğitim Politikası Nasıldır?

Estonya eğitim politikası, Estonya halkındaki her bir bireyin eğitime kolay bir şekilde ulaşmasını ve Avrupa kriterlerinde, kaliteli, üst düzey bir eğitim almasını amaçlamaktadır.

Estonya belediyeleri nüfusun büyük çoğunluğunun erişebileceği okul öncesi eğitimi sağlamaktadır. Estonya devlet okullarında, her düzeydeki Estonya’da eğitim aşamaları ücretsizdir ve öğrenciler için ayrıca ücretsiz öğle yemeği ve ulaşım olanakları mevcuttur. Teknolojinin gelişmesiyle eğitimde dijitalleşme uygulamaları Estonya’da yaygın olarak görülmektedir.

Estonya Seçim Sistemi Nasıldır?

Estonya Seçim Sistemi
Estonya Seçim Sistemi

Estonya seçim sisteminde, yasama organı için seçimler 4 yılda bir, devlet başkanlığı seçimleri ise 5 yılda bir yapılmaktadır.

Estonya yasama organı olan Riigikogu’nun temsilcileri dört yıllık bir dönem için seçilen 101 üyeden oluşmaktadır. Estonya devlet başkanı ise beş yıllık bir dönem için seçilmektedir. Son Estonya ulusal seçiminde Estonya Reform Partisi %28,8, Estonya Merkez Partisi %23, Muhafazakar Halk Partisi %17,8, Pro Patria %11,4 ve son olarak Sosyal Demokrat Parti %9,8 oy oranı ile parlamentoya girmiştir.

Seçimlerinde elektronik oylama sistemi kullanan Estonya, dünyada ilk kez 2005 yılında belediye seçimlerinde internet üzerinden yasal genel seçim yapan ilk ülke olmuştur. Yüz tarama sistemi ile oy kullanmayı ve elektronik ortamda kolaylıkla oy sayımını sağlayan Estonya elektronik seçim sistemi, 2007 yılında ilk kez Estonya parlamento seçiminde kullanılmıştır.

E-Estonya Sistemi Nedir?

E-Estonya Sistemi, Estonya hükümetinin elektronik çözümler kullanarak ve yeni uygulamalar geliştirerek vatandaş ile devletin kolay iletişim kurmasını sağlamak amacıyla oluşturulmuş sistemdir. 1996 yılında ilk girişimlerinin başlatıldığı e-Estonya sisteminin mimarı Tarvi Martens’tir.

E-Estonya sistemi içerisindeki hizmetler; e-Oylama, e-Vergi Kurulu, e-Ticaret, e-Bankacılık, e-Bilet, e-Okul, internet üzerinden Üniversite, e-Yönetim Akademisi ve bazı çeşitli mobil uygulamaları içermektedir. 2014 yılının sonlarına doğru dijital Estonya sistemi, ülke dışından gelen kişiler için Estonya E oturum imkanını da sunmaya başlamıştır.

2022’de Estonya Siyaseti Hakkında Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?

2022’de Estonya siyaseti hakkında bilinmesi gereken güncel bilgilere aşağıdaki başlıklarda yer verilmiştir.

Estonya AB Üyesi Mi?

Estonya, 21 Aralık 2007 tarihinden beri Avrupa Birliği üyesidir.

Estonya NATO’ya Üye Mi?

Estonya, 29 Mart 2004 tarihinden beri NATO üyesidir.

Estonya Dışişleri Bakanı Kimdir?

Estonya Dışişleri Bakanı olarak Eva-Maria Liimets görev yapmaktadır.

Estonya Başbakanı Kaç Yaşındadır?

Estonya Başbakanı Kaja Kallas, 45 yaşındadır.

Estonya Halkının Politik Görüşleri Nasıldır?

Estonya halkının politik görüşünün, meclise giren partiler açısından bakıldığında daha çok liberalizm ve sosyal demokrasi yanlısı olduğu görülmektedir.

Estonya Türkiye İlişkileri Nasıldır?

Estonya Türkiye ilişkileri, Estonya’nın 1991’de bağımsızlığını ilan etmesiyle Türkiye ile diplomatik ilişkiler imzalanan Ortak Bildiri ile düzenlenmiştir. İki ülke arası ticaret hacmi 2021 yılının ilk 11 ayında 321 milyon dolara ulaşmıştır; bunun 117 milyon doları Türkiye’nin ihracatı iken 204 milyon doları ithalatıdır. Estonya’da yaklaşık 1000 Türk vatandaşı ikamet etmektedir.

Türkiye’nin Estonya’da Tartu şehrinde Fahri Başkonsolosluğu bulunurken Türkiye’de Estonya Konsolosluğu İstanbul, Antalya, Bursa, Mersin ve Trabzon’da bulunmaktadır.

Utku Urfa Yazan: Utku Urfa

Utku Urfa graduated from Trakya University in 2020 with a bachelor's degree in Translation and Interpreting. After taking the role of both the copywriter and content editor at vizem.net in July 2021, Utku is currently working as EU Area Senior Consultant since July 2022.

Paylaş: