Estonya Dini

Estonya Dini: Estonya'da İnanılan Dinler Nelerdir?

Estonya’da inanılan dinlerin günlük yaşamda gözle görülür, önemli bir yeri bulunmamaktadır. Estonya, tarihi boyunca sıkça göç almış ve farklı etnik kökenlerden gelen insanların bir arada yaşadığı bir ülkedir, bu durum ülkede farklı dinlere inanan farklı topluluklar oluşturmuştur. Estonya’da özellikle Sovyet İşgali sonrasında hiçbir dine mensup olmayan nüfus genişlemeye başlamış ve dinin günlük hayattaki yeri zamanla kaybolmuştur. Estonya’da din, inananların kendi toplulukları içerisinde, kendi dinlerine ait ibadetleri özgürce gerçekleştirebildiği bir konsept haline gelmiştir. Günümüzde din, Estonya nüfusunun günlük hayatında kiliselerin, sinagogların veya dini toplulukların kültür merkezlerinin dışında önemli bir yere sahip değildir.

Estonya’nın farklı etnik kökenlerden gelen insanlardan oluşan nüfusunda Hristiyanlık, İslam, Budizm ve Estonya Neopaganizm dinlerine inanılmaktadır. Estonya nüfusu içerisinde farklı dinlere inanan çok sayıda insan bulunmasına rağmen Estonya nüfusunun yarısından fazlası hiçbir dine mensup olmayan kişilerden oluşmaktadır.

Estonya Anayasası, ülke nüfusu içerisindeki farklı dini görüşlere mensup kişilerin bir arada yaşamalarını sağlamak için din ve inanç özgürlüğünü yasalarla güvence altına almıştır.

Estonya’nın Dini Nedir?

Estonya’nın açıkça belirtilmiş, nüfusun çoğunluğu tarafından benimsenmiş bir dini bulunmamaktadır. Estonya İstatistik Kurumu verilerine göre Estonya nüfusunun yarıdan fazlası hiçbir dine mensup değildir, inançlı nüfusun ise büyük bir kısmı Hristiyanlık dinini benimsemiştir.

Estonya’da inançlı nüfus tarafından benimsenmiş dinler Hristiyanlık, İslam, Budizm ve Estonya Neopaganizmidir. Estonya’daki Hristiyan nüfusun çoğunluğu Ortodoksluk mezhebini benimsemiştir, Ortodoksluğun yanı sıra Estonya’da görülen diğer mezhepler ise Lüteranizm, Baptizm, Katoliklik, Pentekostalizm, Metodizm, Yeniden Diriliş ve Yehova Şahitleridir. Estonya’daki Müslüman nüfusun benimsediği mezhepler, Sünnilik ve Şiiliktir.

Estonya’da Dini İnanç Dağılımı Nasıldır?

Estonya’da dini inanç dağılımına ilişkin Estonya İstatistik Kurumu’nun 2011 yılında yayınladığı verilere göre Estonya nüfusunun %28,1’i Hristiyanlık, %0,28’i Estonya Neopaganizm, %0,14’ü İslam ve %0,10’u Budizm inancını benimsemiştir.

Estonya İstatistik Kurumu’nun 2011 yılı verilerinde, Estonya nüfusunun %54,14’ünün herhangi bir dine mensup olmadığı belirtilmiştir.

Estonya’da Hristiyanlık İnancı Nasıldır?

Estonya’ya Hristiyanlık inancı, Ortaçağ’da Livonya olarak bilinen, bugünkü Letonya ve Estonya topraklarını içine alan bölgede aktif olan Livonya Haçlı Seferi birlikleri tarafından getirilmiştir. Protestan Reformu döneminde Livonya Haçlı Seferlerinin etkisiyle Estonya’daki ilk kilise olan Estonya Evanjelik Lutheran Kilisesi kurulmuştur. İkinci Dünya Savaşı öncesi dönem, Estonya’da Hristiyan nüfusun en yüksek olduğu dönem olarak bilinmektedir ve o dönemde Estonya nüfusunun yaklaşık %80’inin Protestan olduğu ifade edilmektedir. Sovyetler Birliği yönetiminin gayri resmi olarak yürüttüğü Anti- Hristiyanlık politikalarının etkisiyle Estonya’daki Hristiyan nüfusunda gözle görülür bir düşüş yaşanmıştır.

Estonya Ulusal İstatistik Kurumu’nun 2013 yılında güncellediği verilere göre Estonya nüfusunun %23,5’i Hristiyanlık inancını benimsemektedir. Estonya’da inanılan Hristiyanlığa bağlı mezhepler Ortodoksluk, Lüteranizm, Baptizm, Katoliklik, Yehova Şahitleri, Pentekostalizm, Metodizm ve Yeniden Diriliş mezhepleridir. 2011 yılı verilerine göre Estonya nüfusu içinde Ortodoksların oranı %16,15, Lüteranistlerin oranı %9,91, Baptistlerin oranı %0,41, Katoliklerin oranı %0,41, Yehova Şahitlerinin oranı %0,36, Pentekostalların oranı %0,27 ve Metodistlerin oranı %0,10 olarak açıklanmıştır.

Estonya’da toplam 255 kilise bulunmaktadır, ülkenin en büyük kiliselerinden Aziz Olaf Kilisesi ve Aleksander Nevsky Katedrali Tallin’de, Aziz Katerina Kilisesi Parnu’da ve Alexander Kilisesi Narva’da bulunmaktadır.

Estonya’da Müslümanlık İnancı Nasıldır?

Estonya’da müslümanlık ilk olarak 16. yy Livonya Savaşı sırasında Rusya İmparatorluğu bünyesindeki Müslüman askerlerin Estonya’ya geldiği dönemde görülmeye başlamıştır. Estonya’ya yerleşen ilk Müslüman nüfus, Rus ordusundan ayrılan Sünni Tatar askerlerdir. 1860 ile 1925 yılları arasında özellikle Narva kentine yerleşen Müslüman Tatarların dini faaliyetleri artmış ve dini toplulukları oluşmaya başlamıştır. Estonya’daki Müslüman nüfusundaki en büyük artış, Estonya’daki Sovyet İşgali döneminde yaşanmıştır.

Estonya İstatistik Kurumu’nun 2011 yılı verilerine göre Estonya’daki toplam nüfusun %0,14’ü İslam inancını benimsemiştir. Estonya’daki Müslüman nüfus, Sünni ve Şii Müslümanlardan oluşmaktadır.

Estonya’da cami bulunmamakla birlikte, Tallin’de bulunan Turath İslam Kültür Merkezi’nin bir bölümü Müslümanların ibadeti için ayrılmıştır.

Estonya’da Musevilik İnancı Nasıldır?

Estonya’da Musevilik inancını benimsemiş nüfus ilk olarak 1865 yılında Rus Çarı II. Alexander’ın Musevilere Batı Rusya’daki özel bölgeden ayrılabilme izni vermesi ile Estonya’ya gelmiştir. Estonya’ya gelen Museviler çoğunlukla Tallin ve Tartu şehirlerine yerleşmiş ve bu şehirlerde sinagoglar inşa etmişlerdir ancak inşa edilen iki büyük sinagog İkinci Dünya Savaşı zamanında yakılarak yok edilmiştir.

İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesi ile Estonya’da Musevi nüfusta önemli bir artış görülmüştür, 1959 yılında Estonya’daki Musevi nüfus 5500 kişi olarak açıklanmıştır. Sovyetler Birliği’nin dağılışı ile Estonya’daki Musevi nüfus düşüşe geçmiş ve ülkedeki Museviler çoğunlukla İsrail ve ABD gibi ülkelere göç etmiştir.

Estonya İstatistik Kurumu’nun 2012 yılı verilerine göre Estonya’daki Musevi nüfusun toplam nüfusa oranı %0,13 olarak açıklanmıştır.

Estonya’da yalnızca iki tane sinagog vardır, Beit Bella Sinagogu ülkenin başkenti Tallinn’de ve Tartu Sinagogu Tartu kentinde bulunmaktadır.

Estonya’da İnanılan Diğer Dinler Nelerdir?

Estonya’da inanılan diğer dinler Estonya Neopaganizmi ve Budizm’dir. 2011 yılı verilerine göre, Estonya’da nüfusun %0,28’i Estonya Neopaganizmine ve %0,10’u Budizm’e inanmaktadır.

Estonya’da Estonya Neopaganizmine inanan nüfus özellikle Tartu kenti bölgesinde, Budizme inanan nüfus ise başkent Tallinn ve ülkenin batı bölgelerinde yoğunlaşmıştır.

Estonya’da İnançsız Nüfus Oranı Nasıldır?

Estonya’da inançsız nüfusun (Agnostikler ve Ateistler) toplam nüfusa oranı 2011 yılında %54 olarak açıklanmıştır. Estonya’daki inançsız nüfus, 2000 yılından bu yana artmaya devam etmektedir. Estonya ateist oranı, ülkenin kırsal kesimlerine kıyasla başkent Tallin başta olmak üzere Tartu, Narva ve Parnu gibi büyük şehirlerde yoğunlaşmıştır.

Estonya’nın En Ünlü Dini Yapıları Nelerdir?

Estonya’nın en ünlü dini yapıları aşağıda listelenmiştir.

  • Tallinn Katedrali
  • St. Olaf Kilisesi
  • Alexander Nevsky Katedrali
  • St. Catherine Kilisesi
  • Tallinn Sinagogu
  • St. John’s Kilisesi

Tallinn Katedrali Nerededir?

Tallinn Katedrali
Tallinn Katedrali

St. Mary’s Katedrali olarak da bilinen Tallinn Katedrali, Estonya’nın başkenti Tallinn’de Toompea Tepesi’nde bulunmaktadır. Tallinn Katedrali 1219 yılında, zamanın imkanlarına uygun olarak tamamen tahtadan inşa edilmiş ancak 1684 yılında yaşanan büyük yangında oldukça büyük hasarlar almış ve 1686 yılında başlayan kapsamlı tamirat çalışmalarıyla yeniden inşa edilmiştir.

Gotik tarzda inşa edilen Tallinn Katedrali’nde bulunan minber ve havari figürleri Estonyalı ünlü heykeltıraş Christian Ackermann tarafından 1696 yılında yapılmıştır. Tallinn Katedrali, 13. yüzyılda bir Katolik kilisesi olarak yapılmış, 1500’lü yılların sonlarında Lüteran Kilisesi’ne dönüştürülmüştür, günümüzde ise Estonya Evanjelik Lüteran Kilisesi olarak kullanılmaktadır. Tallinn Katedrali, Estonya anakarasında bulunan en eski katedraldir.

St. Olaf Kilisesi Nerededir?

St. Olaf Kilisesi
St. Olaf Kilisesi

St. Olaf Kilisesi, Estonya’nın başkenti Tallinn’de bulunmaktadır. 12. Yüzyılda inşa edildiği düşünülen St. Olaf Kilisesi’ne dair ilk yazılı kayıtlar 1267 yılına aittir. 1590 yılında St. Olaf Kilise binasının toplam yüksekliği yaklaşık 115 metre olarak kayıtlara geçirilmiştir ancak kule kısmına 10 kez şimşek düşmüş ve kilise toplamda 3 kez tamamen yanmıştır, defalarca yeniden inşa edilen kule binasının bugünkü yüksekliği 123 metredir.

St. Olaf Kilisesi aslen birleşik batı Hristiyanlık geleneğinin bir parçası olarak inşa edilmiş, Reform Dönemi’nde Lüteran kilisesine dönüştürülmüştür. St. Olaf Kilisesi 1950 yılında Hristiyanlık inancının bir parçası olan Baptist mezhebi inananları tarafından kullanılmaya başlamış, 1944 ve 1991 yılları arasında ise Sovyet KGB birimi tarafından radyo kulesi olarak kullanılmıştır.

Alexander Nevsky Katedrali Nerededir?

,
Alexander Nevsky Katedrali
Alexander Nevsky Katedrali

Alexander Nevsky Katedrali, Tallinn şehrinin Eski Şehir bölgesinde bulunmaktadır. Alexander Nevsky Katedrali, Estonya’nın Rusya İmparatorluğu yönetiminde olduğu 1894 ve 1900 yılları arasında Mikhail Preobrazhensky tarafından Rus Uyanışı mimari tarzında inşa edilmiştir.

Alexander Nevsky Katedrali’nde 11 çan bulunmaktadır ve en büyüğü 16 ton ağırlığında olan bu çanlar Saint Petersburg’da yapılıp Tallinn’e getirilmiştir. Alexander Nevsky Katedrali, Rus döneminde yapıldığı için Estonya nüfusu tarafından pek sevilmemiş ve yıkılması istenmiştir, 1924 yılında katedralin yıkılması için hükümete yapılan başvuru, yapının büyüklüğü ve yıkım işleminin masrafları düşünülerek reddedilmiştir.

Estonya Kültüründe Dinin Rolü Nasıldır?

Estonya günümüz Avrupa’sının dindarlığın en düşük olduğu ülkelerden biridir, Estonya nüfusunun yalnızca %14’ü dini, günlük hayatın önemli bir parçası olarak görmektedir.

Estonya, kuruluş dönemlerinde nüfusunun büyük bir bölümü Lüteran Protestanlardan oluşan bir ülke olmuştur, günümüzde ise ülkedeki dindar nüfusun büyük bölümü Ortodoks ve Lüteran Hristiyanlardan oluşmaktadır.

Sovyet yönetimi sonrasında Estonya toplumunun hayatında dinin yeri üzerine araştırmalar yapan akademisyen Dr. Ringo Ringvee’ye göre Estonya’da din, siyasi veya ideolojik savaş alanında hiçbir zaman önemli bir rol oynamamıştır ve 1930’ların sonlarında devlet ile Lüteran kilisesi arasındaki yakınlaşma, 1940 Sovyet İşgali ile son bulmuştur. Estonya kültürü içinde dinin geri planda kalmasının en önemli nedenlerinden biri Sovyetler Birliği yönetiminin devlet ateizmi politikalarıdır. Estonya’da Sovyet İşgali döneminde dini eğitim yasaklanmış ve dini mekanlar devlet yönetimine alınmıştır.

Günümüzde Estonya devleti anayasasında yer alan kanunlar, ülkedeki kişilerin tamamına dini inanç özgürlüğü vermekte ve dini inanç sebebi ile yapılan nefret söylemlerini, saldırıları açıkça suç olarak kabul etmektedir. Günümüz Estonyasında yaşayan kişiler, istedikleri dini benimsemekte ve kendi inançlarına uygun şekilde ibadet etmekte özgürdürler.

Estonya Dini Bayramları Nelerdir?

Estonya dini bayramları aşağıda listelenmiştir.

  • Christmas
  • St. John Günü
  • Pentecost Pazarı
  • Paskalya Bayramı
  • Kutsal Cuma

Estonya’nın Batıl İnançları Var Mıdır?

Estonya’nın batıl inançları vardır. Estonya’daki batıl inançlar içerisinde yere konan çantanın bereketinin kaçacağı ve evde ıslık çalmanın kötü şans getireceği gibi Türk kültürüne de yabancı olmayan inançlar mevcuttur.

Estonya’da inanılan yaygın batıl inançlara göre yeni evlenmiş bir gelinin, evine ilk girdiğinde her odaya bir kurdele veya bir miktar para bırakması evliliğe bol şans ve eve bereket getirmektedir; iki kişi aynı anda aynı sözü söylediğinde, kişilerin hemen dilek tutması ve birbirlerinin serçe parmaklarını tutarak 3’e kadar saydıktan sonra aynı anda Adem veya Havva demesi gerekmektedir, iki kişinin de Adem (veya Havva) demesi durumunda dilekleri kabul olmaktadır. Estonya kültüründe yaygın olarak inanılan batıl inançlardan birine göre, haftanın son gününde doğan bebekler, büyüdüklerinde geç yaşta evlenecek veya hiç evlenmeyeceklerdir.

Estonya’da Din Eğitimi Nasıldır?

Estonya’da din eğitimi, kamu okulları müfredatında herhangi spesifik bir dini öğretmeyi hedeflememektedir, Estonya’da öğrencilere verilen din eğitimi genel bir bakış açısıyla din konseptini ve dünyadaki büyük dinlerin temel öğretilerini karşılaştırmalı olarak sunmaktadır. Estonya’da din eğitimi, yükseköğrenim seviyesinde eğitim veren enstitülerin teoloji bölümlerinde verilmektedir.

Estonya’da din adamı olmak için yükseköğrenim seviyesinde eğitim veren enstitülerin teoloji bölümlerinde veya inanılan dine ait resmi topluluklar bünyesinde eğitim alınabilmektedir. Estonya’da eğitim aşamaları içerisinde zorunlu olan 9 yıllık ilköğretim eğitimi dini eğitim içeriğini kapsamamaktadır.

Estonya eğitim sistemindeki zorunlu 9 yıllık ilköğretim eğitimi sonunda final sınavından geçer not alan ve ilköğretimi tamamlayan öğrenciler, 3 yıllık ortaöğretim sürecinde dini toplulukların (kiliselerin, sinagogların vb) bünyesinde din adamı olmak üzere eğitim alabilmektedirler.

Utku Urfa Yazan: Utku Urfa

Utku Urfa graduated from Trakya University in 2020 with a bachelor's degree in Translation and Interpreting. After taking the role of both the copywriter and content editor at vizem.net in July 2021, Utku is currently working as EU Area Senior Consultant since July 2022.

Paylaş: