Malta Dini ve Malta'da İnanç Yapısı

Malta Dini ve Malta’da İnanç Yapısı Nasıldır?

Malta dini, geçmişte yaşadığı tarihi ve siyasi olayların etkisi ile bünyesinde pek çok dini bir arada barındırmaktadır. Malta’da geçmişte dini inanışlar için kullanılan yapılara ise M.Ö 3600’de rastlanmıştır. Malta’da milattan önce yapılan yapıların çoğu günümüzde ibadete açık olarak kullanılmamaktadır.

Malta Anayasası uyarınca Malta’nın resmi dini Katolik Hristiyanlık kabul edilmektedir. Malta halkının büyük çoğunluğunun Katoliklik mezhebini benimsemesi sebebiyle Malta’nın hukuk sistemi Katolik mezhebine göre oluşturulmuştur. 2019 nüfus verilerine bakıldığında Malta nüfusunun %83’ünü Katolik Hristiyanların, %2’sini Ortodoks Hristiyanların, %2’sini Protestanların, %3’ünü diğer Hristiyan mezhebine inananların, %1’ini Müslümanların, %5’ini hiçbir dine inanmayanların, %3’ünü ise dini inancını belirtmek istemeyenlerin oluşturduğu görülmektedir.

Malta’da Görülen Dinler Hangileridir?

Malta’da yaygın olarak görülen dini inanış Hristiyanlıktır. Malta nüfusunun büyük bir çoğunluğunu Hristiyanlığın bir mezhebi olan Katolik halk oluşturur. Katoliklerden sonraki diğer büyük çoğunluk ise hiçbir dine inanmayan insanlardan oluşmaktadır. Malta halkınının inandığı diğer dinler ve mezhepler ise Ortodoksluk, Müslümanlık ve Protestanlık gibi inanışlardır.

Malta’da Hristiyanlık

Malta’da Hristiyanlık, halk ve yönetim tarafından en çok kabul gören inanıştır. Malta nüfusu hakkında Wikipedia 2019 verilerine göre nüfusun yaklaşık olarak %90’ını Hristiyanlar oluşturur. Hristiyanların %83’ü Katolik mezhebine, %2’si Protestanlık mezhebine, %2’si Ortodoksluk mezhebine kalan %3’lük kısım ise diğer mezheplere bağlı olarak yaşamaktadır. Malta aynı zamanda Avrupa’nın en katolik ülkesidir.

Malta’da Hristiyan halkın inancını gerçekleştirmesi için 365 kilise bulunmaktadır. Maltadaki en önemli kiliseler;Rotunda (Aziz Mary Kilisesi), Bizim Leydi Ta’ Pinu Bazilikası, Stella Maris Church, St John’s Co- Cathedral, Parish Church of Our Lady of Mount Carmel’dir.

Malta’da pek çok önemli aziz yer almaktadır. Maltadaki önemli azizler; Pavlus,Saint Publius ve Saint Agatha’dır.

Malta’da Müslümanlık

Malta’da Müslümanlık, ilk olarak Müslümanlar’ın 870’te Bizans İmparatorluğu’ndan Sicilya devletini topraklarına kattığında kabul gören bir inanış olarak varolmuştur. 1090’lı yıllarda Hristiyan hakimiyetine giren Malta Katolik ülkesinde müslümanlık serbest olarak yaşanabiliyordu fakat 12. yüzyılın sonlarında Malta’da Müslümanlık neredeyse son bulmuştur. Günümüzde ise Malta nüfusunun %2’si Müslümanlığı benimsemektedir.

Malta’daki müslümanların çoğu Sünni mezhebine mensuptur fakat azınlık olarak kalsa da Şiilik ve Ahmedilik gibi mezheplere de inanan Müslüman kesim de varlığını sürdürmektedir. Müslüman kesimin çoğu farklı göçmen ırklardan oluşur. Maltada yaşayan göçmen Müslüman kesimin çoğunu Malta’daki Türk nüfusu oluşturmaktadır. Malta bünyesinde sadece 1 tane cami bulundurmaktadır. 1978 yılında ibadete açılan Mariam Al- Batool Cami aynı zamanda kültür merkezidir.

Malta’da Musevilik

Malta’daki Yahudilerin dönemi, milattan önce 14. yüzyılın başlarına dayanmaktadır. Malta’daki Yahudi nüfusunun, günümüzde azınlıkta oldukları bilinse bile varlıkları geçmişin uzak tarihlerine dayanmaktadır. Malta’da bulunan çoğu Yahudinin Sefarad mezhebine mensup olduğu bilinmektedir.

Malta’da varlığı bilinen ilk Yahudi milattan sonra 62’de asıl amacı oraya Hristiyanlığı tanıtmak ve halkı Hristiyan olmaya teşvik etmeye giden Pavlus’tur. Orta Çağ’da Malta’da Yahudi nüfusu gitgide artış göstermekteydi. Malta’nın Ana ada ve Gozo adası’nda yaklaşık olarak 850- 900 Yahudi yaşamlarını ticaret yaparak sürdürmekteydi. Malta’da yaşayan Yahudi kesime ağır bir vergileme sistemi uygulanmaktaydı. Malta’da Yahudilere uygulanan vergi sisteminin kaldırılması için 13. yüzyılın başlarında teklifte bulunulmuş,14. yüzyıl’da ise Malta’daki Yahudiler yavaş yavaş dağılmaya başlamışlardır. Orta Çağ, Malta’daki Yahudiliğin hızla yayıldığı bir dönem olmuştur. Günümüzde ise sayısı tam olarak bilinmese de Yahudi nüfus azınlık olarak varlığını sürdürmektedir.

Malta’nın tek ve önemli Sinagog’ug Bet Knesset San Gilijan’da yer almaktadır.

Malta’da Ateistlik

Malta’da ateistlik, 2018’de yapılan Malta Today gazete araştırmalarının oluşturduğu verilere göre nüfusun %3,4’ünü oluşturmaktadır. Ateizm, Avrupa ülkelerinde daha yaygın olarak bilinen Müslümanlık ve Yahudilik gibi dinleri geride bırakarak halk tarafından daha çok benimsenmiştir.

Malta’da ateist kesim, Malta’da herhangi bir ateist önder bulunmadığından İngiltere sömürge tarihinden bu yana Christopher Marlowe ve Thomas Paine gibi önemli İngiliz ateist yazarları öncü olarak görmektedir.

Malta’da Deistlik

Malta’da hiçbir dini benimsemeyenler, nüfusun yaklaşık olarak %5’ini oluşturmaktadır. Deizm felsefesini ve inanış biçimine bağlı yaşayan bu kesim %5’lik kısmın içinde yer almaktadır. Malta’da deizm inancını benimseyen kişi sayısına ilişkin resmi bir veri yoktur.

Malta’da İnanç Hoşgörüsü Nasıldır?

Malta’da İnanç Malta Anayasası içerisinde bulundurduğu yasalarca, vatandaşlara inanç özgürlüğünü sağlamaktadır. Malta inanç özgürlüğü kapsamında 2019 Uluslararası Din Özgürlüğü Raporuna göre; Hindular için mayıs ayında ölü yakılmasına izin verilen bir yasa yürürlülüğe sokulmuş fakat 2017’den bu yana kilise yapılması için bekleyen Rus Ortodoks müraacatı ve Müslüman kesimin okullardaki ders saatlerinden sonra gerçekleşecek olan gönüllü dini eğitim verilmesine yönelik önerge hakkında bir yaptırım uygulanmamıştır.

Güncel bir Avrupa Komisyonu anketine göre vatandaşlar 2015 yılından önce yapılan ankette %45’e oranla %37’lik oylamayla ülkedeki inanç ve din özgürlüğüne dayalı ayrıştırıcı tutumların azaldığı yönünde fikirlerini öne sürmüşlerdir.

Malta’da Laiklik Ne Kadar Güçlüdür?

Malta Anayasası, Roma Katolikliğini resmi din olarak uygulamaktadır. Yasalar dini toplulukların inanç özgürlüğüne hak tanımaktadır. Malta inanç özgürlüğü hakkı teza Yasasınca korunmatave inanç özgürlüğünü ihlal edecek dini ayrımcılık ve nefret kışkırtılmasını önlenmektedir. Malta’da nüfusun büyük bir çoğunluğu Katolik olduğundan din ve devlet işleri birlikte yürütülmektedir Malta’da Laikliğin güçlü bir yapıda olduğu söylenememektedir. Malta’da kürtaj, Katolik inancında yasak olduğu için Malta Ceza Kanunu dini esas alarak kürtaj işlemine izin vermemektedir.

Malta Anayasası’nın 40. maddesine göre; Malta’da yaşayan herkes vicdan ve dini inanç özgürlüğüne sahiptir. 40. madde, hem her inanca karşı özgür bir tutum sergilemektedir hem de yasalarla ibadet ve inanç özgürlüğünü koruduğunu göstermektedir

Malta’da Din ve İnanç Sosyal Yaşamı Nasıl Etkiler?

Avrupa’da en dindar konumda bulunan Malta’da din, Anayasanın Roma Katolik inancını benimsemesi ile çok önemli bir yer tutmaya başlamıştır. Malta nüfusunun %95’lik kısmı kendini Katolik olarak bilinmekte ve Katoliklerin yaklaşık olarak %53’ü dini ayinlerini gerçekleştirmektedir.

Malta’da dini inanış; sosyal, siyasi ve eğitim gibi hayatın birçok alanını etkilemektedir. Malta, özgürlükçü bir ülke konumunda olmasına rağmen farklı dine mensup bireyler için Malta Adası’nda yaşam pek çok alanda yaşanan ayrımcılık nedeniyle zorlayıcı olabilmektedir. Malta’da okullarda hac işaretinin bulunması, zorunlu olarak verilen dini eğitimler, sosyal yaşamda diğer dinlere mensup bireyler için ayrımcılık olarak nitelendirilebilmektedir. Çalışma hayatında ise yapılan anketlere katılan kişilere göre; %91’lik bir kesim bir Hristiyanla iş ilişkisi kurmaktan hoşnut kalacağını, %83’ü ise diğer dinlere mensup bireylerlerle iş ilişkisi kurmayı sorun etmeyeceğini belirtmektedir.

Malta’da Din Eğitimi Nasıldır?

Malta’da din eğitimi 2 koldan ilerlemektedir. Malta’da eğitim kolları; özel ve devlet olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Malta’da özel okullar da kendi içerisinde Kilise ve bağımsız olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Malta’nın Roma Katolik inancıyla yönetilmesi ışığında devlet okullarında zorunlu bir din eğitim ve öğretim hayatı esas alınmıştır. Zorunlu din eğitimi sadece derslerle değil okullarda bulunan dini Katolik simgelerle de görsel olarak bilinmesi amaç edilmiştir.

Malta nüfusu inanç konusunda farklılık gösteren bireylerden oluştuğu için zorunlu din eğitimi bu bireylere sıkıntılar yaşatmaktadır. Malta’da eğitim görmek isteyen Türkler, vatandaşlık haklarına sahip oldukları sürece devlet okullarında zorunlu bir din eğitimine maruz kalmaktadırl. Öğrenciler için 16 yaşına kadar zorunlu kabul edilen Malta’da eğitim, Malta’da içerisinde Türk ailelerin de çocuklarının da yer aldığı tüm çocuklar için zorunludur. Maltalılar, zorunlu din eğitimi olmasına karşın kendilerine duyulan saygıyı farklı inanç ve kültürlere de göstererek özgür yaşamın ne kadar önemli olduğunu her alanda belli etmişlerdir.

Malta’da bulunan Katolik Kiliselerinde din adamı olmak için 6- 7 yıl süren eğitim alan öğrenciler, alınan eğitim sürecinin sonunda Papaz olarak adlandırılır. Papazlık eğitiminden sonra bu kişiler vaaz etme hakkının yanında sakramentleri kontrol etme hakkına da sahip olurlar. Bu haklar sonunda Papazlık mertebesine ulaşıp eğitimlerini tamamlamış olurlar.

Utku Urfa Yazan: Utku Urfa

Utku Urfa graduated from Trakya University in 2020 with a bachelor's degree in Translation and Interpreting. After taking the role of both the copywriter and content editor at vizem.net in July 2021, Utku is currently working as EU Area Senior Consultant since July 2022.

Paylaş: