Malta'nın Ünlü Yemekleri ve Mutfak Kültürü

Malta'nın Ünlü Yemekleri ve Malta Mutfak Kültürü

Malta’nın ünlü yemekleri ve Malta’nın mutfak kültürü oldukça çeşitli ve farklı kültürden etkilenerek oluşmaktadır. Malta mutfağı, Malta kökenli olan insanlar ya da Maltalılar tarafından geliştirilen yemek pişirme tarzıdır.

Malta mutfağı bal, zeytin, domates ve diğer sebzeler gibi yerel olarak temin edilebilen ürünlere dayanmasıyla tipik bir Akdeniz mutfağı örneğidir. Malta mutfağı çeşitli malzemelerle birçok hamur işi ve et yemeklerine sahiptir. Malta mutfağının ulusal yemeği Fenkata olarak bilinen tavşan yahnisidir.

Malta’nın Yaygın Gıda Maddeleri Nelerdir?

Malta yemeklerinde en yaygın tüketilen gıda maddeleri aşağıda listelenmiştir.

  • Domuz eti
  • Tavşan eti
  • Hazır hamurlar-milföy hamuru
  • Peynir çeşitleri
  • Şarap
  • Karabiber
  • Sarımsak

Geleneksel Malta Yemekleri İsimleri Nelerdir?

Geleneksel Malta yemekleri aşağıda listelenmiştir.

  • Pastizzi (Tuzlu Peynirli veya Bezelyeli Kek)
  • Stuffat tal-Fenek (Tavşan Yahnisi)
  • Bigilla (Malta Fasulye Ezmesi)
  • Torta tal-Lampuki (Lampuki Turtası)
  • Stuffat tal-Qarnita (Ahtapot Yahnisi)
  • Aljotta (Malta Balık Çorbası)
  • Soppa tal-Armla (Dul Çorbası)
  • Ftira Għawdxija (Gozitan Pizza)

Malta’nın Yöresel Yemekleri Nelerdir?

Malta’nın yöresel yemeklerinde, Malta’nın küçük yüzölçümüne rağmen coğrafi olarak bölgesel farklılıklar bulunmaktadır.

Malta Cumhuriyeti içerisinde yer alan Gozo adası ile özdeşleşmiş yöresel yemekler oldukça fazladır. Ftira Għawdxija adındaki Gozitan pizza Gozo adası için yöresel yemeklerden biridir. Goxitan pizza içerisinde hamsi bulunan farklı bir pizza türüdür. Gozitan pizza için öncelikle bir hamur oluşturulmalıdır. Un, kuru maya, şeker, tuz, zeytinyağı ve ılık su karıştırılarak bir hamur oluşturulur ve yaklaşık iki saat mayalandırılır. Ayrıca Gozitan pizza hamurunu açmak için irmik kullanılmaktadır. Soğan, domates, patates, hamsi, siyah zeytin, kapari, öğütülmüş biber, taze biberiye ve kekik çiğ olacak şekilde hamurun üzerine dizildikten sonra hamurun kenarları birer santim olacak şekilde içeriye katlanır. Son olarak önceden ısıtılmış 250°C fırında yaklaşık 25 dakika pişirilir.

Malta’da bolca tüketilen bir diğer yöresel yemek ise Stuffat tal-Qarnita’dır. Bu ahtapot içeren yemeği yapmak için öncelikle, ahtapot temizlenir ve tuzlu kaynar suya bırakılır. Ahtapot kaynatıldıktan sonra, güveç için; soğan, sarımsak, kunserva, zeytin yağı, küp domates, maydanoz ve limon/portakal kabuğundan oluşan karışımla birlikte pişirilir. Opsiyonel olarak tüketilmeden önce birkaç gün bekletilebilir.

Kwareżimal ise Malta’da tüketilen vegan bir kurabiyedir ve genellikle Lent zamanında tüketilir. Kwareżimal; intrita (öğütülmüş badem), un, şeker, tarçın, bal ve portakal kabuğu kullanılarak hazırlanmaktadır.

Malta Yemekleri Hakkında Yazılan Kitaplar Nelerdir?

Malta yemekleri hakkında yazılan kitaplar yazarlarıyla birlikte aşağıda listelenmiştir.

  • The Food and Cookery of Malta (Malta Yemekleri ve Aşçılık) - Anne and Helen Caruana Galizia
  • Maltese Traditional Recipes: Delicious Maltese Cooking (Malta Geleneksel Tarifleri: Lezzetli Malta Yemekleri) - Joseph Vella
  • Taste of Malta (Malta Lezzetleri) - Claudia Caruana
  • Maltese Cooking Made Easy: How to Easily Create Maltese Cuisine at Home (Malta Yemekleri Kolaylaştırıldı: Evde Kolayca Malta Mutfağı Nasıl Oluşturulur) - Leon Cutajar
  • A Guide to Maltese Cooking (Malta Yemekleri için Bir Kılavuz) - Francis Darmanin
  • 25 Years in a Maltese Kitchen (Malta Mutfağında 25 Yıl) - Pippa Mattei

En Ünlü Malta Tatlıları Hangileridir?

En ünlü Malta tatlıları aşağıda listelenmiştir.

  • İmqaret (Hurma pastaları)
  • Malta tatlısı
  • Kannoli Tal-Irkotta (Malta Kanolisi)
  • Qaghaqtal- Ghasel (Malta Bal Halkaları)
  • Torta Tal-Lewz (Bademli Kek)

İmqaret / Hurma Pastaları

İmqaret, dikdörtgen şekilli ve hurma dolgulu minik pastalar geleneksel Malta tatlılarından biridir. İmqaret derin yağda kızartılmakta ve dondurma ile servis edilmektedir. Hurma pastaları genellikle Malta köy ziyafetlerinde, sokak pazarlarında ve yol kenarlarında satılmaktadır.

Malta Tatlısı

Malta tatlısı çilekli jöle, meyve, çikolatalı puding ve sünger kekten oluşmaktadır. Soğuk servis edilen geleneksel Malta tatlısının birçok versiyonu bulunmaktadır.

Kannoli Tal-Irkotta - Malta Kanolisi

Malta kanolisi için Sicilya mutfağındaki kanoliye benzer şekilde kalın ve tüp şeklindeki hamur işlerine ricotta peyniri doldurulmaktadır. Ayrıca Malta kanolisi fındık, çikolata ve vişne gibi farklı malzemeler eklenerek çeşitlendirilmektedir.

Qaghavqtal-Ghasel - Malta Bal Halkaları

Qaghaqtal-Ghasel tatlısının birebir tercümesi ‘Bal Halkaları’ olmasına rağmen tatlının dolgusunda veya hamurunda bal bulunmamaktadır. Malta bal halkaları tatlısının ana bileşeni pekmezdir ve halka şeklinde gevrek bisküvinin içinde nemli pekmez dolgusu bulunmaktadır.

Torta Tal-Lewz - Bademli Kek

Torta Tal-Lewz isimli Malta’nın en iyi bilinen keki olan bademli kek; badem, bal ve portakal kabuğu gibi malzemelerden oluşmaktadır. Bademli kek Malta’da bayramlar, düğünler ve diğer kutlamalar sırasında yaygın olarak servis edilmektedir.

Malta’nın En Meşhur Yemekleri Nelerdir?

Malta’nın en meşhur yemekleri aşağıda listelenmiştir.

  • Stuffat tal-fenek
  • Kapunata
  • Minestra
  • Pastizzi
  • Timpana
  • Lampuki pie
  • Zalzett Tal Malti

Yukarıda sayılan yemekler, Malta'da yaşam için oldukça önemli yerlere sahip yemeklerdir.

Malta’da Kahvaltıda Ne Yenir?

Malta’da kahvaltılar genellikle erken olmamaktadır. Malta’da kahvaltı bir kahve veya çay eşliğinde genellikle bisküvi, kruvasan veya mısır gevreği ile yapılmaktadır. Yaşlı insanlar genellikle hobz olarak bilinen Malta ekmek kahvaltısını tercih etmektedir.

Malta’da kahvaltıda yenilen yiyecekler aşağıda listelenmiştir.

  • Bisküvi
  • Kruvasan
  • Mısır gevreği
  • Balbuljata (yumurta ve domates)
  • Pastizzi
  • Froġa Tat-Tarja (erişteli omlet)

Özel Günlerde Malta Mutfağında Neler Pişer?

Özel günlerde Malta mutfağında belli yemekler pişmektedir.

Bayramlarda Malta’da pişen ulusal yemek aşağıda listelenmiştir.

  • Fenkata (tavşan yahnisi)

Noel için Malta’da pişen yemekler aşağıda listelenmiştir.

  • Tiġieġa bil-patata il-forn (fırında patatesli tavuk)
  • Imqarrun il-forn (fırında makarna)
  • Majjal bil-patata il-forn (fırında patatesli domuz eti)

Malta Mutfağı Tarihe Göre Nasıl Şekillenmiştir?

Malta mutfağı üzerinde Malta’nın tarihi ve coğrafyasının önemli bir etkisi bulunmaktadır. Maltalıların yiyecek maddelerinin çoğunu ithal etmek zorunda kalması, Malta’nın önemli ticaret yolları üzerinde konumlanması ve adaları yöneten yerleşik yabancı güçlerin ihtiyaçlarını karşılamak zorunda olması Malta mutfağını çok erken dönemlerden itibaren dış etkilere açmıştır. Yabancı yemekler ve tatlar Maltalılar tarafından dönüştürülüp uyarlanmıştır. İtalyan (özellikle Sicilya), Orta Doğu ve Arap yemekleri; Malta mutfağı üzerinde güçlü bir etki yaratmıştır.

Malta’daki St. John Şövalyeleri’nin varlığı ve daha yakın zamanda İngilizler sayesinde Malta mutfağının başta Fransa, İtalya ve İspanya olmak üzere birçok Avrupa ülkesinden farklı yiyecek ve tatlar sayesinde etkilendiği bilinmektedir. St John Şövalyelerinin bağlantıları ile Yeni Dünya’dan Malta’ya farklı yiyecekler gelmiştir. Malta’nın Avrupa’da, İspanya’dan sonra çikolatanın ilk tadına bakıldığı ilk ülkelerden biri olabileceği öne sürülmektedir. Farklı dış etkilerle birlikte Malta mutfağı günümüzdeki halini almıştır.

Malta Yemekleri ve Yemek Tarifleri

Malta yemeklerinin birkaçı ve tarifleri aşağıda verilmiştir.

  • Soppa tal-armla (Dul Çorbası)
  • Torta tal Lampuki
  • Timpana
  • Pastizzi
  • Fenkata (Tavşan Yahnisi)

Soppa tal-armla (Dul Çorbası)

Sooppa tal-armla isimli dul çorbası için öncelikle tereyağı ve zeytinyağında sarımsak, soğan ve maydanoz yumuşayana kadar sotelenir. Patates, havuç, alabaş, bakla, kereviz, bezelye ve karnabaharı eklendikten sonra domates salçası da eklenir. İyice karıştırıp tuz ve karabiberle tatlandırılır. Sebzeler pişene kadar yaklaşık 15 ila 20 dakika pişirilir. Gbejniet denilen Malta peyniri eklenerek servis edilir.

Torta tal Lampuki

Lampuki, sonbahar boyunca Malta adalarının ötesine göç eden bir tür balık olan dorado veya mahi-mahi balıklarının Maltaca ismidir. Torta tal Lampuki yapmak için öncelikle balık temizlenir, dilimler halinde kesilir ve baharatlı un ile kaplanır. Balık kızgın yağda altın rengi olana kadar kızartılır ve soğumaya bırakılır. Daha sonra doğranmış soğanları balıkları kızartmak için kullanılan yağda kızartıp domatesler eklenir ve kısık ateşte yaklaşık 15 dakika pişirilir. Önceden pişirilmiş ve doğranmış karnabahar, havuç, ıspanak, bezelye ve az miktarda su eklendikten sonra tüm sebzeler yumuşayana kadar pişirilir.

Hazır puf börek hamurunun yarısı turtanın üst kısmı için ayrılır ve hamurun kalan yarısı açılarak sığ bir fırın tepsisinin tabanına yayılır. Daha sonra pişirilen sebze karışımı hamurun üzerine yerleştirilir. Son olarak hamurun yarısı açılarak sebze karışımının üzeri kaplanacak şekilde yerleştirilir ve fırında üzeri kızarana kadar pişirilir.

Timpana

Timpana, penne makarna katmanları arasında kıyma, pastırma ve haşlanmış yumurta bulunan fırınlanmış bir makarna türüdür. Timpana yapmak için öncelikle soğanlar yağda kavrulur ve içerisine kıyma konduktan sonra kıymanın rengi değişene kadar pişirilir. Daha sonra domates sosu ve salçası eklenir. Penne makarna suda haşlanır ve süzülür. Farklı bir tencerede pastırma 5 dakika pişirildikten sonra ocaktan alınır. Enine dilimlenmiş patlıcanlar yağda kızartılır. Kıyma karışımı, makarna, haşlanmış yumurta, pastırma ve parmesanı geniş bir kapta birleştirilir. Daha sonra yağlı fırın tepsisine hazır milföy hamur yaprakları dizilir ve hazırlanan karışımın yarısı hamurun üzerine dökülür. İlk katmanın üzerine kızartılmış patlıcanlar dizildikten sonra kalan karışım patlıcanların üzerine dökülür. Son olarak en üste kalan milföy hamur yaprakları dizilir ve üzerine yumurta sarısı sürülür. Önceden ısıtılmış fırında yaklaşık bir saat pişirilir.

Pastizzi

Pastizzi, genellikle ricotta veya körili bezelye dolgusuna sahip Malta’ya ait tuzlu bir hamur işidir. Pastizzi yapmak için öncelikle ricotta peyniri, parmesan peyniri, hafif çırpılmış yumurta, maydanoz, tuz ve karabiber bir kapta karıştırılır. Bezelyeler suyun içerisine atılarak yaklaşık 35 dakika kadar pişirilir. Farklı bir tencerede soğan yağda sotelenir. Daha sonra bezelye, soğan, köri tozu, tuz ve karabiber birleştirilir. Böylece hamurun iki harcı hazır olmuş olur. Son olarak hazır puf börek yufkaları çözündükten sonra 3-4 cm çaplı daire olacak şekilde kesilir, her daire küçük bir çay kaşığı ricotta veya bezelye karışımıyla doldurulur ve katlanarak fırın tepsisine alınır. Hamurların üzerleri kızarana kadar pişirilir.

Fenkata (Tavşan Yahnisi)

Fenkata, Malta bayramlarında yapılan ve tavşan yahnisi olarak bilinen ulusal bir Malta yemeğidir. Fenkata yapmak için ilk olarak bir gece önceden tavşan etini şarap, sarımsak ve defne yaprakları ile birleştirip buzdolabında marine etmek gerekmektedir. Zeytinyağını bir tavada ısıttıktan sonra marinenin içinden alınan tavşan etlerinin iki yüzü de yaklaşık dörder dakika kızartılır ve farklı bir kaba alınır. Aynı tavaya daha fazla defne yaprağı ve soğan eklenir ve soğanları kızarana kadar yaklaşık 5 dakika kısık ateşte pişirilir. Daha sonra tavaya sarımsak, domates püresi veya erik domates püresi eklenip yaklaşık 5 dakika pişirilir. Pişen sosun içerisine tavşan parçaları da eklendikten sonra tavşan parçalarının üzerine geçecek şekilde su eklenir. Tavadaki su kaynayıncaya kadar bir kapakla kapatılır ve yarım saat bekledikten sonra dilimlenmiş havuç, küp doğranmış patates ve domates püresi eklenir. Bütün sebzeler ve tavşan eti pişene kadar kaynamaya devam edilir.

Malta’da Ne Yenir?

Malta’da yenen yemekler aşağıda listelenmiştir.

  • Fenkata (tavşan yahnisi)
  • Aljotta (balık çorbası)
  • Pastizzi
  • Hobza biz zejt or Ftira (yağlı ekmek)
  • Timpana
  • Bigilla (fasulye ezmesi)
  • Soppa tal-armla (dul çorbası)
  • İmqaret (hurma pastası)

Malta’da Yemek Fiyatları Nasıldır?

Malta’da yemek fiyatları ve barınma masrafları, Numbeo internet sitesi Yaşam Maliyeti Endeksi’ne göre, yaşamak için orta düzeyde pahalı bir ülke olarak sıralanmaktadır. Numbeo internet sitesine göre Malta ziyaret maliyeti ve Malta’da market ve gıda fiyatları diğer Avrupa ülkelerine kıyasla orta düzeydedir.

Malta’da market ve gıda fiyatları aşağıda listelenmiştir.

  • Süt (1 litre) - 1.02 EUR
  • Taze beyaz ekmek (500 g) - 1.17 EUR
  • Pirinç (1 kg) - 2.19 EUR
  • Yumurta (12’li) - 2.54 EUR
  • Yerel peynir (1 kg) - 9.08 EUR
  • Tavuk fileto (1 kg) - 7.42 EUR
  • Dana kırmızı et (1 kg) - 14.33 EUR
  • Elma (1 kg) - 2.69 EUR
  • Muz (1 kg) - 1.93 EUR
  • Portakal (1 kg) - 2.63 EUR
  • Domates (1 kg) - 2.63 EUR
  • Patates (1 kg) - 2.0 EUR
  • Soğan (1 kg) - 2.09 EUR
  • Marul (1 baş) - 1.59 EUR
  • Su (1.5 litrelik şişe) - 0.99 EUR
  • Şişe şarap (orta seviye) - 6 EUR
  • Yerli bira (0.5 litre şişe) - 1.60 EUR
  • İthal bira (0.33 litre şişe) - 2.41 EUR
  • Sigara 20’li paket (Marlboro) - 6 EUR

Malta’da Gastronomi Turizmi için Gidilmesi Gereken Yerler Nelerdir?

Malta’da gastronomi turizmi için gidilmesi gereken yerler bölgeleri ile birlikte aşağıda listelenmiştir.

  • Guzé Bistro – Valletta
  • Medina – Mdina
  • Rampila – Valletta
  • Palazzo Preca – Valletta
  • Barracuda – St. Julian’s
  • Malata – Valletta
  • Il-Mithna – Mellieha
  • Ta’ Marija – Mosta
  • Peperoncino Restaurant – St. Julian’s
  • Ta’ Frenc – Gozo

Malta’ya gastronomi turizmi için gitmek isteyen kişilerin Malta vize başvurusu olumlu sonuçlanmalıdır. Malta vizesine sahip kişiler Malta gezilecek yerler listesine göz atarak Malta’yı turizm amaçlı ziyaret edebilmektedir.

Utku Urfa Yazan: Utku Urfa

Utku Urfa graduated from Trakya University in 2020 with a bachelor's degree in Translation and Interpreting. After taking the role of both the copywriter and content editor at vizem.net in July 2021, Utku is currently working as EU Area Senior Consultant since July 2022.

Paylaş: