Çekya Mimarisi ve En Ünlü Mimari Eserleri

Çekya'da Gotik Mimari

Çekya’da romanesk mimarinin 12. yüzyıldan itibaren Fransa’da tekrar yorumlanmasıyla ortaya çıkan Gotik mimari, Bohemya Krallığı’nda (Çekya) 13. yüzyıldan itibaren görülmeye başlayıp 16. yüzyıla kadar 3 hanedanlık boyunca Bohemya’da Çek Gotik mimari akımına dönüşmüştür.

Gotik mimarinin en belirgin özellikleri Gotik yapıların kaburgalı tonozlara, sivri kemerlere ve uçan payandalara sahip olmasıdır.

Çekya’da yer alan en önemli Gotik yapılardan bazıları aşağıda listelenmiştir.

• Porta coeli Manastırı, Předklášteří
• Eski Yeni Sinagogu, Prag
• Premonstratensyen Teplá Manastırı, Batı Bohemya kırsalı
• Hohenfurth Manastırı, Vyšší Brod
• Karlův Köprüsü, Prag
• Kašperk Kalesi, Kašperské Hory
• Pernštejn Kalesi, Nedvědice
• Aziz Vitus Katedrali, Prag

Çekya'da Rönesans Mimarisi

Çekya’da (eski adıyla Bohemya Krallığı) Antik Yunan ve Roma mimarilerine ait mimari özelliklerin bazılarının yeniden canlanması ile ortaya çıkan Rönesans mimarisi, 15. ile 17. yüzyıllar arasında etkili olmuştur. En önemli özellikleri orana, simetriye ve geometriye verilen önem olan Rönesans mimarisi Katolik Kilisesi kökenli olduğu için o dönem dini bir isyan başlatan Hüsçülerin hakim olduğu bölgelerde değil, Katolik Kilisesi’nin hakim olduğu bölgelerde önem kazanmıştır.

Çekya’da Rönesans mimariye ait eserlerden bazıları aşağıda listelenmiştir.

• Clementinum İtalyan Şapeli, Prag
• Vysoká Sinagogu, Prag
• Bohemyalı Kardeşler Kilisesi, Mladá Boleslav
• Stříbro Belediye Binası
• Pilsen Belediye Binası
• Opočno Şatosu

Çekya'da Barok Mimari

Çekya’da barok mimari 17. yüzyıldan itibaren 18. yüzyılın ortalarına kadar etkili olup Katolik Kilisesi ve özellikle Cizvit Cemiyeti tarafından Protestanlık karşısında ortaya çıkmış süslemeli ve tiyatral yapısıyla göze çarpan bir mimari akımdır. Barok mimari Bohemya’da (eski Çekya) 17. ve 18. yüzyıllar boyunca özellikle kırsal alanlarda inşa edilen kilise ve şapeller için etkili olmuştur. Barok mimarinin en göze çarpıcı ve büyük eserlerinin önemli bir kısmı Çekya’da yer almaktadır.

Çekya’da yer alan Barok eserlerden bazıları aşağıda listelenmiştir.

• Troja Sarayı, Troja
• Aziz Nikolas Kilisesi, Prag
• Kutsal Teslis Sütunu, Olomouc
• Parnas Fıskiyesi, Brno
• Vranov nad Dyjí Kalesi, kırsal Moravya
• Matthis Kapısı, Prag

Çekya'da Neoklasik Mimari

Çekya’da neoklasik mimari, Roma ve Yunan mimarilerinin etkilerini taşıyan Barok ve Rönesans akımlarının Gotik öğelerden tamamen ya da kısmen arındırılmasıyla ortaya çıkmıştır. Neoklasizm Çekya’da Maria Theresa’nın 1780’deki ölümüyle ana mimari akım haline gelmiştir.

Neoklasik mimarinin Çekya’daki başlıca örnekleri aşağıda listelenmiştir.

• Korozluky Kalesi
• Duchcov Şatosu
• Kynžvart Kalesi
• Karlova Koruna Şatosu

Çekya'da İmparatorluk Stili Mimari

Çekya’daki imparatorluk stili mimari, Napolyon dönemindeki Birinci Fransız İmparatorluğu’yla özdeşleştirilmektedir ve en belirgin özellikleri yapıların sadeliği, üçgen cepheler ve sütunlardır.

Çekya imparatorluk stilinin etkili olduğu dönemde Habsburg Hanedanlığı bünyesinde olduğu için Çekya’da bu tarza ait yapıların sayısı sınırlıdır.

Çekya’da yer alan imparatorluk stilinden etkilenmiş eserler aşağıda listelenmiştir.

• Kačina Kalesi
• Fryštát Kalesi
• Kostelec nad Orlicí Kalesi

Çekya'da Modern Dönem Mimarisi

Çekya’da mimari 19. yüzyılın başlarından itibaren endüstriyel devrimin sonucunda şehirlerin büyümesinden etkilenmeye başlamıştır. 19. yüzyıldan itibaren kilise ve devletin otoritesinin dışında ortaya çıkan mimari akımlar günümüze kadar Çekya’da oldukça etkili olmuştur.

Çek Cumhuriyeti'nde Ayrılık Dönemi Mimarisi

Çek Cumhuriyeti mimarisini en çok etkileyen modern akımlardan birisi Art Nouveau’nun mimari ayağı olarak ortaya çıkan ayrılıkçı mimaridir.

Çek Cumhuriyeti’nde Ayrılık Dönemi mimarisine ait bazı eserler aşağıda listelenmiştir.

• Belediye Binası, Prag
• Vršovice Bankası, Prag
• Prag Garı
• Brno Garı
• Bílek Villası, Prag
• Otel Paris, Prag
• Vinohrady Tiyatrosu, Prag
• Josef Kajetán Tyl, Pilsen
• Prag Şehir Müzesi

Çekya Mimarisinde Kübizm

Çekya mimarisinde özellikle 20. yüzyılın ilk yarısı boyunca etkili olmuş bir diğer akım kübizmdir. Resim ve heykelcilikte ortaya çıkan kübik akımın mimariye sıçraması da çok kısa sürmüştür. Çekya’da inşa edilmiş kübizm akımına ait yapılar karesel ve kübik şekillerin alışılmadık tarzlarda ve açılarda kullanılması ile öne çıkmaktadır.

Çekya’da yer alan popüler kübik yapılardan bazıları aşağıda listelenmiştir.

• Kara Madonna'nın Evi, Prag
• Škodův Konutu, Prag
• Aziz Wenceslas Kilisesi, Prag
• Pardubice Krematoryumu

Çekya Mimarisinde Rondokübizm

Çekya mimarisinde kübizmin bir alt kolu olan rondokübizm de bulunmaktadır.. Rondokübizm akımının mimarları kare ve kübik yapıların yanında oval ve yuvarlak yapılar da kullanmışlardır.

Rondokübizmin en önemli eserleri aşağıda listelenmiştir.

• Legiobanka binası, Prag
• Adria Palası, Prag

Çekya Mimarisinde İşlevselcilik

Çekya mimarisinde işlevselcilik 1920’li yıllar boyunca etkili olmuştur. “Biçim, işlevi takip eder” söylemini benimseyen işlevselci mimarlar Çekya’da birçok önemli esere imza atmışlardır.

Çekya mimarisinde işlevselciliğin örneklerinden bazıları aşağıda listelenmiştir.

• Prag Ulusal Galerisi
• Baťa Gökdeleni, Zlín
• Tomas Bata Anıtı, Zlín
• Barrandov Terasları, Prag
• Husův sbor Kilisesi, Prag
• Agudas Achim Sinagogu, Brno
• Smíchov Sinagogu, Prag
• Villa Tugendhat, Brno

Çek Cumhuriyeti'nde Geç ve Postmodernist Mimari

Çek Cumhuriyeti’nde (eski adıyla Çekoslavakya) 2. Dünya Savaşı sonrasında sosyalist bloka katılması, Rus avangardı gibi akımlardan derinden etkilenmesine ve Çek mimarisinde devrimsel bir değişikliğe sebep olarak geç ve postmodernizm etkilerini ortaya çıkarmıştır.

Çek Cumhuriyeti Mimarisinde Sosyalist Gerçekçilik

Çek Cumhuriyeti mimarisinde sosyalist gerçekçilik çoğunlukla 50’li yıllarda etkili olmuştur.

Çekya’da sosyalist gerçekçiklik akımının bir parçası olarak görülen mimari yapılar aşağıda listelenmiştir.

• Otel Enternasyonal, Prag
• Poruba Mahallesi, Ostrava
• Wenceslas Meydanı, Prag

Çek Cumhuriyeti Mimarisinde Brüksel Stili

Çekoslavakya’da Brüksel stili 58 Brüksel Fuarı’nın hemen ardından etkisini göstermeye başlamıştır. Brüksel stilinin en karakteristik özelliği köşesiz yuvarlak hatlar ve cam cephelerdir.

Çek Cumhuriyeti mimarisinde Brüksel stili bulunan mimari yapılar aşağıda listelenmiştir.

• Brno Sergi Merkezi
• Podolí Stadyumu, Prag
• Havířov Garı

Çek Cumhuriyeti Mimarisinde Brütalizm

Çek Cumhuriyeti’nde (eski adıyla Çekoslavakya) brütalizm, 2. Dünya Savaşı sonrasında Avrupa’nın yeniden inşası esnasında ortaya çıkmış ve dış cepheler yerine yapısal öğelerle yapı malzemelerini öne çıkarmayı tercih etmiş minimalist bir mimari akımdır. Çekoslavakya’da 60’lı yıllarda özellikle Věra Machoninová ve kocası önderliğinde etkili olmuştur.

Çek brütalizminin öne çıkan eserlerinden bazıları aşağıda listelenmiştir.

• Berlin Çek Cumhuriyeti Elçiliği
• Londra Çek Cumhuriyeti Elçiliği
• Transgas binası, Prag
• Golden Prag Oteli
• Komerční banka binası, Prag
• Ještěd Kulesi
• Federal Meclis, Prag

Çek Cumhuriyeti'nde Postmodern Mimari

Çek Cumhuriyeti’nde postmodern mimari 60’lı yıllardan itibaren dünya genelinde etki göstermeye başlamış, modern mimarideki çeşitlilik eksikliğine tepki olarak ortaya çıkmış ve herhangi temel kurallara sahip olmayan bir mimari akımdır.

Çekya’da yer alan postmodern mimari yapılardan bazıları aşağıda listelenmiştir.

• Dans Eden Ev, Prag
• Prag Kongre Binası
• Zlatý Anděl, Prag
• Masaryk Garı ve çevre düzenlemesi

Çekya’daki mimariler içerisinde bulunmak ve Çekya’da yaşamak isteyen kişiler Çek Cumhuriyeti ev fiyatları üzerine araştırma yaparak planlama yapabilmektedir.

Ünlü Çek Mimarlar

Ünlü Çek mimarlar aşağıda listelenmiştir.

• Peter Parler
• Benedikt Rejt
• Kilian Ignaz Dientzenhofer
• Osvald Polívka
• Josef Fanta
• Alphonse Mucha
• Jan Letzel
• Josef Gočár
• Josef Chochol
• Pavel Janák
• Vlastislav Hofman
• Jan Kotěra
• Věra Machoninová
• Vladimír Machonín
• Karel Hubáček
• Karel Prager
• Jan Kaplický
• Eva Jiřičná