Letonya'da Politika ve Siyaset

Letonya'da Politika ve Siyaset Yapısı Nasıldır?

Letonya’da siyasi otoritenin başı Cumhurbaşkanıdır. Letonya Cumhurbaşkanı Parlamento tarafından dört yıl için seçilmektedir. Ekim 2018’de yapılan Anayasa değişikliği uyarınca ilk kez Letonya Parlamentosu’nda açık oy usulüyle 29 Mayıs 2019 tarihinde gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda; Yeni Birlik Partisi, KPV-LV, Yeni Muhafazakâr Parti, Kalkınma için ve Ulusal İttifak partilerinin oluşturduğu Koalisyon Hükümeti’nin adayı AB Adalet Divanı yargıcı Egils Levits Cumhurbaşkanlığına seçilmiştir.

Letonya Parlamentosu’nda açık oy usulüyle 29 Mayıs 2019 tarihinde gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda Levits, 100 sandalyeli Letonya Parlamentosu’nda oyların 61’ini almıştır.

Letonya siyaseti, başbakanın hükümetin başı olduğu parlamenter temsili demokratik bir cumhuriyet ve çok partili bir sistem çerçevesinde hareket etmektedir. Letonya siyasetinde yürütme gücü hükümet tarafından kullanılmaktadır. Letonya siyasi yapısında Saeima, Letonya Cumhuriyeti’nin yasama organıdır.

Nispi seçim sistemi ile seçilen 100 üyeden oluşan Letonya meclisi %5 seçim barajını aşan partilerin temsilcilerinden oluşur. Letonya’da seçimler 4 yılda bir genellikle Ekim ayının ilk cumartesi günü yapılır. Letonya’da yapılan son seçim 6 Ekim 2018’de gerçekleştirilmiştir.

Letonya’da iktidarda bulunan üçlü koalisyon partileri olan Ulusal İttifak, Çiftçiler ve Yeşiller Birliği (YÇB) ve Birlik (BP) partileri sırasıyla %11,01, %9,91 ve %6,69 oy oranıyla Saeima’daki en az oy alan partiler olmuşlardır. Letonya’da yapılan son seçimde en çok oy alan ikinci parti %19,8 oy oranıyla 100 üyesi olan parlamentoda 23 milletvekili elde eden Uyum Partisi olmuştur.

Letonya Cumhuriyetinde yargı, yasama ve yürütmeden bağımsızdır.

Parlementer Sistem Ne Demektir?

Parlamenter sistem veya parlamentarizm, yürütme organının yasama organının denetiminde olduğu demokratik bir yönetim sistemidir. Parlamenter sistemde devlet başkanı genellikle hükûmet başkanından başka bir kişidir. Letonya’da siyaset başbakanın hükümetin başı olduğu parlamenter temsili demokratik bir cumhuriyet çerçevesinde gerçekleşmektedir. Letonya’da siyasi otoritenin başı olan Cumhurbaşkanı, Letonya Parlamentosu’nda açık oy usulüyle gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda seçilmektedir.

Letonya’da Başbakan Nasıl Seçilir?

Saeima, Letonya Cumhuriyeti’nin yasama organıdır. Letonya’da Nispi seçim sistemi ile seçilen 100 üyeden oluşan meclisten Başbakan adayı Cumhurbaşkanı tarafından kabul edilir, bakanları hükümeti kurmaya davet eder. Letonya’da başbakanlık görevine aday olan üye, hükümet bakanlarının listesini ve önerilen hükümet faaliyet planını Saeima’ya sunduğunda ve Saeima’dan güvenoyu aldığında, Başbakan ve Bakanlar Kurulu görevlerini yerine getirmeye ve yetkilerini kullanmaya başlar.

Arturs Krišjānis Kariņš Kimdir?

Arturs Krišjānis Kariņš (13 Aralık 1964 doğumlu), Amerikalı-Letonyalı bir politikacıdır. Arturs Krišjānis Kariņš bir dilbilimci ve iş adamı olmasının yanı sıra daha önce Letonya Ekonomi Bakanı ve Avrupa Parlamentosu Üyesi olarak görev yapmıştır.

Arturs Krišjānis Kariņš, Pennsylvania Üniversitesi’nden dilbilim alanında doktora derecesi ile mezun olduktan sonra 1997’de Letonya’ya taşınmıştır ve Letonya’daki iş hayatına bir dondurulmuş gıda işletmesi kurarak başlamıştır. Arturs Krišjānis Kariņš, 2002’de Yeni Dönem Partisi’nin kurulmasına yardımcı olmuştur ve 2011’de Birlik Partisi’ni (2018’de Yeni Birlik olarak yeniden adlandırılmıştır) oluşturmak için diğer partilerle birleşmiştir. 23 Ocak 2019’dan beri - Letonya Cumhuriyeti Başbakanı olan Arturs Krišjānis Kariņš, Letonca, İngilizce, Almanca Fransızca ve Rusça dillerini iyi seviyede bilmektedir.

Letonya Saeima Nedir?

Letonya Saeima, Letonya Cumhuriyeti’nin yasama organıdır. Letonya Saeima’nın genel görevleri, ilgili yasaları çıkartmak, hükümetin çalışmalarını denetlemek, devlet bütçesini onaylamak ve kamu görevlilerinin atanması ve onaylama işlemlerini yapmaktır. Letonya Saeima üyeleri, 4 yılda bir yapılan Letonya genel seçimi ile seçilen toplam 100 üyeden oluşmaktadır. Letonya Saeima üyeleri %5 seçim barajını geçen partilerin temsilcilerinden oluşmaktadır.

Saeima’da Hangi Partiler Vardır?

Letonya Saeima’da bulunan partiler aşağıda listelenmiştir.

  • Sosyal Demokrat Partisi “Harmony”
  • KPV LV (“Devletin Sahibi Kim?”)
  • Yeni Muhafazakar Parti
  • Geliştirme/İçin!
  • Ulusal İttifak
  • Yeşiller ve Çiftçiler Birliği
  • Yeni Birlik Partisi

Letonya Meclis Yapısı Nasıldır?

Letonya meclis yapısını oluşturan bölümler ve görevleri aşağıda sıralanmıştır.

  • Saeima üyeleri: Bir Saeima Üyesi, dört yıllık bir dönem için seçilen yüz halk temsilcisinden biridir. 13. Saeima, 6 Kasım 2018’de çalışmalarına başlamıştır.
  • Başkanlık: Saeima’nın çalışmaları, beş milletvekilinden oluşan Başkanlık Divanı tarafından denetlenmektedir. Başkanlık Divanı, Konuşmacı, İki Konuşmacı Yardımcısı, Sekreter ve Sekreter Yardımcısından oluşmaktadır.
  • Komiteler ve alt komiteler: Saeima komitelerinin Parlamento çalışmalarında önemli rolleri bulunmaktadır. Saeima komiteleri belirli yasama alanında çalışmakta ve Saeima’nın genel kurullarında değerlendirilmek üzere yasa tasarıları hazırlamaktadırlar. Saeima komiteleri hükümetin çalışmaları üzerinde parlamento incelemesi yapmaktadırlar. Letonya Saeima komitelerinin kamu harcamalarının haklı olup olmadığını doğrulamak, etik kurallarının ihlal edilip edilmediğine karar vermek veya Letonya’nın Avrupa Birliği konularındaki ulusal pozisyonlarını koordine etmek gibi ek görev alanları da bulunmaktadır.
  • Parlamenter gruplar: Letonya parlamento grupları, Saeima’nın bileşiminin siyasi yapısını sağlar. Letonya’da aynı aday listesinden seçilen üyeler Saeima meclis gruplarını oluşturmaktadırlar.
  • Heyetler: Letonya birçok uluslararası parlamento örgütleri üyesidir. Letonya milletvekillerinin uluslararası kuruluşlardaki çalışmaları Letonya’nın dış politikasını geliştirmeye yardımcı olmakta ve Letonya’nın çıkarlarını temsil etmektedir.
  • Gruplar: Letonya milletvekilleri, diğer ülkelerin parlamentoları ile işbirliğini teşvik etmek veya çalışmalarıyla ilgili diğer bazı çıkarları ifade etmek için bir araya gelmekte ve gruplar oluşturabilmektedirler.

Letonya’da Saeima Görevleri Nedir?

Letonya Saeima’nın her toplantısı, genel olarak dört yıllık bir dönem için eşit, doğrudan seçimler, gizli oyla ve nispi temsil temelinde seçilen 100 milletvekilinden oluşur.

Letonya Saeima görevleri aşağıda listelenmiştir.

  • Mevzuat – yasaların ve mevzuat değişikliklerinin kabulü;
  • Parlamenter denetim – hükümetin çalışmalarının denetimi;
  • Devlet bütçesinin kabulü;
  • Kamu görevlilerinin atanması ve onaylanması;
  • Dış politika.

Letonya’da Kaç Bakanlık Vardır?

Letonya’da 13 bakanlık vardır.

Letonya’da bulunan bakanlıklar aşağıda listelenmiştir.

  • Letonya Savunma Bakanlığı
  • Letonya Dışişleri Bakanlığı
  • Letonya Ekonomi Bakanlığı
  • Letonya Maliye Bakanlığı
  • Letonya İçişleri Bakanlığı
  • Letonya Bilim ve Eğitim Bakanlığı
  • Letonya Kültür Bakanlığı
  • Letonya Refah Bakanlığı
  • Letonya Ulaştırma Bakanlığı
  • Letonya Adalet Bakanlığı
  • Letonya Çevre Koruma ve Bölgesel Kalkınma Bakanlığı
  • Letonya Sağlık Bakanlığı
  • Letonya Tarım Bakanlığı

Letonya Hükümeti Görevleri Nelerdir?

Letonya hükümeti görevleri aşağıda listelenmiştir.

  • Kamu düzeninin korunması
  • Enerji
  • Telekomünikasyon
  • Konut
  • Yükseköğretim ve bilim
  • Sağlık
  • Mevzuat, devlet yönetimi
  • Vergilendirme
  • Dış politika
  • Savunma

Letonya’da Seçimler Kaç Yılda Bir Yapılır?

Letonya’da genel seçimler dört yılda bir yapılır. Letonya’da son genel seçim, 6 Ekim 2018’de gerçekleştirilmiştir. Letonya’da yerel seçimler de dört yılda bir yapılmaktadır. Letonya’da 9 il ve 110 belediyede düzenlenen son yerel seçimler 3 Haziran 2017 tarihinde gerçekleştirilmiştir.

Letonya Halkının Genel Siyasi Görüşü Nasıldır?

Letonya’da yapılan son seçimlerde en çok oy alan parti %19,8 Sosyal Demokrat Partisi “Harmony” olmuştur.

Letonya’da yapılan son seçimlerde en çok oy alan ikinci parti %14,25 oy oranıyla 16 milletvekili kazanan sağ yönelimli KPV LV (“Devletin Sahibi Kim?”) partisi olmuştur.

Letonya’da yapılan son seçimlerde en çok oy alan üçüncü parti %13,59 oy oranıyla muhafazakar görüşlü Yeni Muhafazakar Parti (YMP) olmuştur.

Letonya nüfusu ağırlıklı olarak demokrat görüşlüdür.

Letonya’ya Gitmek İsteyenlerin Siyasi Görüşüne Bakılır mı?

Letonya Anayasası din ve düşünce özgürlüğünü güvence altına almıştır. Letonya’ya giriş esnasında siyasi görüş sebebiyle engel oluşturabilecek herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Letonya’da siyasi sığınmacılar için Letonya iltica başvurusu bulunulduğu takdirde kişinin koşullarını incelemektedir.

Kişisel inançlarına ve siyasi görüşlerine bakılmaksızın, Letonya’ya gitmek isteyen kişiler Letonya Cumhuriyeti turist vizesi almak için Letonya vize başvuru merkezlerine ya da Letonya Büyükelçiliğine başvurabilirler.

Utku Urfa Yazan: Utku Urfa

Utku Urfa graduated from Trakya University in 2020 with a bachelor's degree in Translation and Interpreting. After taking the role of both the copywriter and content editor at vizem.net in July 2021, Utku is currently working as EU Area Senior Consultant since July 2022.

Paylaş: