irlanda ekonomisi

İrlanda Cumhuriyeti’nin Ekonomisi Nasıldır?

İrlanda Cumhuriyeti’nin ekonomisi hizmet, bilim, ticaret, sanayi ve yatırım konuları üzerine inşa edilmiş bir bilgi ekonomisidir. İrlanda açık bir ekonomi modeline sahiptir ve yüksek değerli yabancı yatırım akışlarında birinci sırada yer almaktadır. İrlanda Cumhuriyeti 2008 yılında OECD içerisinde kişi başına düşen GSYİH açısından en zengin 5. ülke ilan edilmiştir.

2005 yılında The Economist tarafından yapılan araştırmalar sonucunda İrlanda, dünyanın en iyi yaşam kalitesine sahip ülkesi olarak belirlenmiştir. 1995-2007 yılları arasında ülke ekonomisinin hızla büyümesinden dolayı İrlanda “Kelt Kaplanı” olarak anılmaya başlamıştır.

Merkezi İstatistik Ofisi verilerine göre 2008 yılı ekonomik küresel ekonomik krizinden ilk etkilenen AB ülkesi İrlanda olmuştur.

İrlanda’nın Para Birimi Nedir?

İrlanda’nın para birimi Euro’dur. 1 Ocak 1922 tarihine kadar İngiliz Sterlini (GBP) İrlanda para birimi olarak kullanılmaktaydı. Ancak bu tarihten sonra İrlanda, ülkeye ait para birimi olan İrlanda Lirası (IEP) kullanımına geçmiştir.

9 Şubat 2002 tarihinde ise IEP yerine resmi olarak Euro (EUR) para birimi kullanılmaya başlanmıştır.

Dublin para birimi de İrlanda’nın başkenti olduğu için resmi olarak Euro’dur.

İrlanda’da Saatlik Asgari Ücret Ne Kadardır?

İrlanda’da saatlik asgari ücret 10.20 Euro’dur. 2020 yılında 10.10 olan İrlanda saatlik ücreti 2021 yılında %1’lik artışla 10.20’ye yükselmiştir.

İrlanda asgari ücret ise 2020 yılına kıyasla aylık 16,9 € zam yapılarak 2021 yılında 1,723,8 € olmuştur. Yıllık İrlanda asgari ücreti ise 20,686€ olarak belirlenmiştir. İrlanda Cumhuriyeti’nin diğer Avrupa Birliği ülkelerine göre daha fazla istihdam açığı bulunmaktadır bu sebeple İrlanda, iş imkanları bakımından daha fazla seçenek sunmaktadır.

İrlanda Haftalık Çalışma Saati Kaçtır?

İrlanda haftalık çalışma saati ortalaması 39 saattir. Yasalara göre belirlenen haftalık maksimum İrlanda çalışma saati ise 48 saattir. Çalışanların bir haftada 48 saatten fazla çalışmasına müsaade edilmemektedir.

Haftada 40 saat çalışan bir asgari ücretli İrlanda’da yaşam için gerekli temel ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayabilmektedir.

İrlanda Ekonomisinin Temelini Oluşturan Sektörler Nelerdir?

İrlanda ekonomisinin temelini teknoloji, yazılım, mühendislik, finansal hizmetler, tarım ve endüstri sektörleri oluşturmaktadır. Özellikle yazılım, bilişim ve eğitim sektörlerinde dünya çapında öne çıkan İrlanda; tarım, turizm ve gıda sektörlerinde de önde gelen ülkelerden biridir. İrlanda ekonomisi 2019 yılında 388,7 milyar Dolar gayri safi yurt içi hasılaya ulaşmıştır.

İrlanda Bilişim Sektörü Nasıldır?

İrlanda bilişim sektörü 37.000’den fazla kişiye istihdam sağlamaktadır. İrlanda dünyanın en büyük ilk 10 bilişim şirketiyle beraber bilgi ve iletişim sektörleri alanında çalışan 200’den fazla şirkete ev sahipliği yapmaktadır.
Google, Facebook, PayPal, Microsoft, Twitter, Amazon, LinkedIn, Amazon gibi büyük şirketlerin birçoğunun merkezi İrlanda’da bulunur.

İrlanda Hükümeti’nin 2014 yılında yayınladığı Ulusal BİT Becerileri Stratejisi ve Planı kapsamında İrlanda bilişim sektörü için büyüme hedeflenmiştir. Özellikle yayınlanan bu planın ardından üçüncü düzey eğitim kurumlarından bilgi işlem, yazılım ve mühendislik bölümü mezunlarının arzında büyük artış gözlemlenmiştir.

İrlanda Eğitim Sektörü Nasıldır?

İrlanda eğitim sektörü dünya üzerinde bulunan en gelişmiş eğitim sektörlerinden biridir. Özellikle İrlanda içerisinde 1960’lardan bu yana gerçekleşen ekonomide büyüme durumu eğitim sektöründe de ülkenin gelişmesine imkan sağlamıştır.

Şu anda İrlanda’da tam zamanlı eğitim gören 1 milyonu aşkın öğrenci bulunmaktadır. Ülkede 4 binden fazla okul bulunmakta ve 59 binden fazla öğretmen istihdam edilmektedir.

Ayrıca devlet tarafından finanse edilen 31 adet yükseköğretim kurumu mevcuttur. Yükseköğretim kurumlarında eğitim gören 38 binden fazla öğrenci bulunmaktadır.

İrlanda eğitim kurumları uluslararası birçok öğrenci tarafından tercih edilmektedir. İrlanda’nın resmi dilinin İngilizce olması ve eğitim kalitesinin yüksek olması dünyanın dört bir yanından öğrencilerin İrlanda’da eğitim almak için İrlanda okullarına başvuru yapmasını sağlamıştır.

İrlanda Tarım Sektörü Nasıldır?

2016 yılının verilerine göre İrlanda’da gıda ve tarım sektörü brüt katma değerin %7’sini (13,9 milyar Euro) oluşturmuştur. Ayrıca yine 2016 yılında ticari mal ihracatının %9.8’ini ve ulusal istihdamın %8.5’ini tarım sektörü oluşturmuştur. Tarım ve gıda sektörü İrlanda ekonomisinin %10’unu oluşturmaktadır. İrlanda tarım sektöründe 167.500 kişi istihdam edilmektedir. İrlanda Cumhuriyeti 160’tan fazla ülkeye gıda ürünü ihraç eden yaklaşık 700 yiyecek ve içecek firmasına ev sahipliği yapmaktadır. İrlanda’da tarım ve gıda sektöründeki ekonomik faaliyetler diğer sektörlere oranla ülke ekonomisine daha fazla katkı sağlamaktadır.

Merkezi İstatistik Ofisi (CSO) verilerine göre tarım ve gıda sektörünün (yiyecek, içecek vb.) GSKD’nin (bölgesel gayrisafi katma değer) %7’sini oluşturduğu gözlemlenmiştir.

İrlanda Turizm Sektörü Nasıldır?

İrlanda turizm sektörü ekonomiye en fazla katkı sağlayan sektörlerden biridir. 2017 yılında ülkeyi ziyaret eden 9 milyon turist sayısı ile İrlanda nüfusunun yaklaşık olarak 1,8 katına ulaşılmış ve turizm sektöründe patlama yaşanmıştır.

İrlanda Cumhuriyeti her yıl doğrudan turizm sektörü ile 5 milyar Euro gelir elde etmektedir. Turizm sektöründe İrlanda’da 200.000’den fazla kişi istihdam edilmektedir.

2011 yılında İrlanda Frommer’s Guide tarafından dünyanın en sevilen tatil destinasyonu ilan edilmiştir. İrlanda’yı ziyaret eden turistlerin birçoğu Amerika, Almanya ve Fransa’dan gelmektedir. İrlanda her yıl 7 milyondan fazla turiste kapılarını açmaktadır. İrlanda’ya turistik faaliyetler için gitmek isteyen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları İrlanda turistik vize başvurusunda bulunmalıdır.

İrlanda Gıda Turizmi Sektörü Nasıldır?

İrlanda Cumhuriyeti gıda turizmi sektörüne oldukça önem vermektedir. Dublin istihdamının %26’sını gıda turizmi sektöründe çalışanlar oluşturmaktadır. Son birkaç yıl içerisinde İrlanda’yı turistik amaçla ziyaret eden turistlerin sayısı yılda 10 milyona yaklaşmaktadır. İçecek çeşitliliği, gıda endüstrisi ve İrlanda yemek kültürü İrlanda’da turizmi en çok destekleyen sektörler olarak bilinmektedir.

İrlanda’yı ziyaret eden turistler gıda ve içecek masrafları için normal harcamalarının 1/3’ünden fazla harcama yaparak İrlanda ekonomisine katkıda bulunmaktadır. Aşağıda İrlanda’ya gelen turistlerin turizm harcama bedelleri listelenmiştir:

  • Konaklama ve Yatak; %29
  • İçecek ve Gıda; %37
  • Gezi ve Eğlence; %4
  • Ulaşım; %9
  • Alışveriş; %16
  • Diğer ihtiyaçlar; %5

Görüldüğü üzere İrlanda gıda turizmi sektörünün ülke ekonomisine katkısı daha fazladır. 2018 yılında yayınlanan “İrlanda Gıda ve İçecek Stratejisi” kapsamında 2023 yılına kadar gıda turizmi sektöründe İrlanda yiyecek ve içeceklerinin dünya ülkelerindeki kapasitesinin artırılması, İrlanda’da bulunan yiyecek ve içecek şirketlerinin karlarının artırılması ve İrlanda yemekleri daha fazla tanıtılarak yiyecek ve içecek sektörlerinde gelişim sağlanması hedeflenmektedir.

İrlanda Alkollü İçecek Endüstrisi Nasıldır?

İrlanda alkollü içecek endüstrisi turizm sektöründe büyük paya sahiptir. İçecek endüstrisi özellikle festivaller ve etkinliklerde ön plandadır. Guinness, Jameson, Baileys gibi İrlandalı içecek markaları dış pazarlarda ve turizm endüstrisinde İrlanda’ya oldukça fazla katkı sağlamaktadır.

İrlanda’da her yıl 500’ü aşkın festival düzenlenmektedir. İrlanda’da bulunan Guinness, Jameson gibi büyük alkollü içecek firmaları düzenlenen festivallerde sponsor olmaktadır. Restoranlar, oteller, barlar da festival sponsorluklarında yer almaktadır.

Ayrıca İrlanda alkollü içecek endüstrisi uluslararası spor müsabakalarında da ön plana çıkmaktadır. İçecek firmaları önemli spor müsabakalarına da sponsor olmaktadır. Spor müsabakalarından elde edilen gelirin %100’ü iç turizmden sağlanmaktadır.

Ayrıca alkollü içecek endüstrisinin gelişmesinde İrlanda pub kültürü ve eğlence mekanlarının da etkisi vardır. Yapılan araştırmalara göre İrlanda’ya seyahat eden turistlerin %7’si eğlence merkezlerini İrlanda’ya seyahat nedeni olarak göstermektedir.

İrlanda Kültür Turizmi Sektörü Nasıldır?

İrlanda kültür turizmi sektörü özellikle İrlanda’nın tarihi mekanları ve kaleleri ile ön plana çıkmaktadır. 2018 yılında İrlanda’da seyahat ihracatı toplam hizmet ihracatının %2,9’unu oluşturmuştur. Yine 2018 yılında denizaşırı turistlerden elde edilen gelir 5 milyar Euro’yu aşmış ve turizm harcamalarının ekonomiye toplam katkısı GSYİH’nin %3’ü olan 9,4 milyar Euro olmuştur. İrlanda turizm endüstrisi toplam istihdamın %10,3’ünü oluşturarak 225.500 kişiyi istihdam etmektedir.

İrlanda kültür turizmi kapsamında turistlerin İrlanda Kültürü hakkında birikim yapabileceği pek çok tarihi ve kültürel mekan bulunmaktadır. İrlanda özellikle eski mimarı yapıları ve kaleleri ile ilgi çekmektedir.

Aşağıda İrlanda’nın en fazla turist ağırlayan ve ziyaret edilen kaleleri listelenmiştir:

  • Blarney Kalesi
  • Bunratty Kalesi
  • Cahir Kalesi
  • Ashford Kalesi
  • Malahide Kalesi
  • Cashel Kalesi
  • Ross Kalesi
  • Killkenny Kalesi
  • Donegal Kalesi
  • Dublin Kalesi

İrlanda Turizminde Jeolojik Turizmin Yeri Nedir?

İrlanda, kıyı şeridi boyunca uzanan birçok jeolojik destinasyona sahiptir. Jeolojik turizmde İrlanda’da en çok ziyaret edilen mekanlar Co Clare’de yer alan Moher ve Burren Kayalıklarıdır.

Moher Kayalıkları, İrlanda toprakları henüz su altındayken, jeolojik oluşumunu tamamlamamışken oluşan yaklaşık 32 milyon yıllık kayalıklardır. Moher Kayalıkları turistler tarafından İrlanda’da en çok ziyaret edilen yerlerden biri olarak bilinmektedir.

Moher Kayalıkları
Moher Kayalıkları

Burren Kayalıkları da Moher Kayalıkları ile aynı dönemde oluşan karstik yapılar olarak bilinmektedir. Burren, Avrupa’nın en büyük karstik manzarası olma unvanına sahiptir.

Burren Kayalıkları
Burren Kayalıkları

İrlanda Uçak Endüstrisi Nasıldır?

İrlanda uçak endüstrisinde uçak kiralamada 1200 kişi istihdam edilmektedir. Uçak endüstrisinde çalışanlar sektörde 100 milyar Euro’nun üzerinde varlığı yönelmektedirler. İrlanda dünya çapında uçak filosunun %22’sini yönetmektedir. Ayrıca küresel uçak filosunun %40’ı da İrlanda merkezli şirketler bünyesinde bulunmaktadır. İrlanda dünya üzerinde filo büyüklüğüne göre vergi ödeyen kurumların ilk 15’inin 14’üne ev sahipliği yapmaktadır.

İrlanda İletişim Sektörü Nasıldır?

İrlanda iletişim sektörü birçok çok uluslu şirkete ev sahipliği yapmaktadır. İrlanda Avrupa Birliği ülkeleri arasında iletişim sektöründe en gelişmiş ülkeler sıralamalarında yer almaktadır.

İrlanda’da İletişim sektörü; gıda, turizm, teknoloji, mühendislik, inşaat, enerji ve kamu sektörlerini de etkileyen ve destekleyen bir sektördür.

2020 yılının Ocak ayında John Keany, İrlanda Telekomünikasyon Endüstrisi Başkanı (TII) olarak atanmıştır.

İrlanda’nın telekomünikasyon ağı yüksek kapasiteli, fiber optik bağlantılara sahip modern bir dijital sistem olarak bilinmektedir. Eir, BT Ireland, ESB Group, Virgin Media Ireland gibi çok uluslu şirketler İrlanda’da fiber optik ağları işletmektedir.

İrlanda nüfusunun %77’si internet erişimine sahiptir. İrlanda internet kullanımında 3,6 milyon kişi ile nüfusuna göre internet kullanımında dünyada 70. sırada yer almaktadır.

İrlanda Taşımacılık Sektörü Nasıldır?

Bir ada ülkesi olan İrlanda, taşımacılık sektöründe daha çok deniz yolunu tercih etmektedir. Kara yolu ve hava yolu da İrlanda taşımacılık sektöründe kullanılmaktadır. İrlanda otoyolu 969 km uzunluğundadır. İkincil veya bölgesel kara yollarının toplamı ise 13120 km’dir. Otobüs ve demiryolu işletmeleri özellikle 2017 ve 2018 yıllarında artış göstermiştir.

İrlanda hava yolları bünyesinde 2017 yılında bir önceki yıla göre %4,5 düşen hava taşımacılığı 2018 yılında %6’lık bir artış göstererek 36,6 milyon yolcu ile rekor kırmıştır. 36,6 milyon yolcunun 31,5 milyonu Dublin havaalanından seyahat etmiştir.

İrlanda limanları özellikle 2018 yılı içerisinde oldukça büyümüş ve gelişme göstermiştir. İrlanda limanlarına gelen gemilerin sayısı 2018 yılları ve 2020 yılları arasında %3,5 artış göstermiştir. Bu sebeple İrlanda limanlarından taşınan malların hacminde ve çeşitliliğinde de artış gözlemlenmiştir.

İrlanda’dan gerçekleştirilen seyahatlerde denizyolu kullanımı 2018 ve 2020 yılları arasında %2,5 oranında azalma göstermiştir. Ancak yine de yolcu gemilerinin ve turistlerin İrlanda limanlarını seyahat etme oranları yüksektir. Deniz yolu ulaşımı İrlanda seyahatleri için turistler tarafından oldukça sık tercih edilen bir ulaşım türüdür.

İrlanda Mühendislik Sektörü Nasıldır?

İrlanda mühendislik sektörü özellikle kimya, havacılık, otomotiv sektörlerinde ileri düzeyde gelişmiştir. Bombardier, Creagh Concrete, Denroy, McMullen, MJM Marine gibi tanınmış mühendislik şirketleri İrlanda’da bulunmaktadır.

İrlanda otomotiv mühendisliği sektöründe Jaguar Land Lover, General Motors gibi otomotiv isimlerine ve Valeo, Kostal gibi yenilikçi 1. kademe tedarikçilere ev sahipliği yapmaktadır.

İrlanda havacılık ve uzay endüstrisi mühendislik alanlarında toplamda 27.000 kişiyi istihdam etmektedir. Ayrıca havacılık alanında 200’den fazla çokuluslu şirkete ev sahipliği yapmaktadır. İrlanda özellikle de uçak kiralama sektöründe dünyada ilk sıralarda yer alarak havacılık otoritesi olarak pek çok ülkenin önünde yer almaktadır.

Kimya mühendisliği alanında kimyasal üretimlerinde İrlanda imalat endüstrisinin kalbi olarak bilinmektedir. Yapıştırıcılar, boyalar, petrokimya ürünleri gibi alanlarda birçok şirket bulunmaktadır. İrlanda kimya endüstrisi yüksek teknolojiye sahip değerli bir endüstri konumundadır.

İrlanda Tıbbi Teknoloji Sektörü Nasıldır?

İrlanda 300’den fazla tıbbi teknoloji şirketine ev sahipliği yapmaktadır. Avrupa’da tıbbi teknoloji sektörü bünyesinde en çok çalışana sahip olan ülke İrlanda’dır. İrlanda tıbbi teknoloji sektöründe deneyimli, yüksek eğitimli, teknik bilgiye sahip bir yetenek havuzuna sahiptir.

Avrupa’da tıbbi teknoloji ürünlerinin ihracat sıralamasında İrlanda 2. sırada yer almaktadır. İrlanda Cumhuriyeti, dünyanın 100 ülkesinden 95’ine tıbbi teknoloji ürünleri ihraç etmektedir. Dünya üzerindeki diyabet hastalarının %25’inden fazlası İrlanda’da üretilen enjeksiyon cihazları ile tedavi edilmektedir. Ayrıca küresel kontakt lens talebinin %33’ü de İrlanda’dan ithal edilmektedir.

İrlanda’da bulunun 7 üniversitede ve 13 teknoloji enstitüsünde tıbbi teknoloji sektörüne yönelik bölümler ve eğitimler bulunmaktadır. Yüksek öğretim kurumlarında verilen bu eğitimler İrlanda’nın tıbbi teknoloji sektöründe bulunan işgücü açığını kapatmak adına oldukça önemlidir.

İrlanda’nın İhracat Politikası Nasıldır?

İrlanda, ihracat faaliyetleri ile ülke ekonomisinin büyümesine oldukça fazla katkı sağlamaktadır. İrlanda Cumhuriyeti, dünyadaki en büyük ilaç, tıbbi cihaz ve yazılımla ilgili hizmet ihtiyaçlarının karşılandığı ülkelerden biri olarak bilinmektedir.

2014 yılında mal ve hizmet ihracatı İrlanda GSYİH’nin %110’unu aşarak 2000 yılında %85 olan ihracata göre ülke ekonomisine daha fazla gelir sağlamıştır. İrlanda’da mal ihracatı son 15 yıl içerisinde durgun bir döneme girmiştir ancak yine aynı dönemde hizmet ihracatı ülke ekonomisine oldukça büyük katkı sağlamıştır. Aşağıda 2000 yılında ve 2014 yılında mal ve hizmet ihracatının İrlanda ve diğer ülkelerle kıyaslaması verilmiştir:

Ülkeler20002004
İrlanda85%113%
Avrupa Birliği31%44%
Belçika67%86%
Almanya28%47%
İspanya25%32%
İtalya24%29%

İrlanda Tara madeninde bulunan cevher yatağı ile birlikte ülkenin birçok farklı bölgesinde bulunan metal yatağı keşifleri yapılmıştır. Günümüzde İrlanda, dünyanın en büyük 7. Çinko üreticisi ve 12. Kurşun üreticisi olarak bilinmektedir. Avrupa sıralamalarında ise İrlanda Avrupa’nın en büyük Çinko üreticisi ve ikinci en büyük kurşun üreticisi olarak yer almaktadır.

İrlanda birçok dünya ülkesine tıbbi teknoloji malzemeleri, yazılım hizmetleri gibi birçok farklı alanda ürün ve hizmet ihraç etmektedir. Aşağıda İrlanda’nın ihracat yaptığı ülkelerin 2020 yılına ait tablosu verilmiştir:

İrlanda’nın İhracat Yaptığı ÜlkelerDeğerYıl
Amerika Birleşik Devletleri56,93 Milyar $2020
Belçika20,44 Milyar $2020
Almanya19,93 Milyar $2020
Birleşik Krallık16,51 Milyar $2020
Çin11,25 Milyar $2020
Hollanda9,77 Milyar $2020
Fransa5,89 Milyar $2020
İtalya5,27 Milyar $2020
İsviçre3,68 Milyar $2020
Japonya3,18 Milyar $2020
ispanya2,78 Milyar $2020
Yunanistan2,01 Milyar $2020
Kanada1,95 Milyar $2020
Meksika1,83 Milyar $2020
Polonya1,30 Milyar $2020
Avustralya1,02 Milyar $2020
İsveç884,25 Milyon $2020
Hong Kong798,36 Milyon $2020
Amerika Birleşik Devletleri Küçük Dış Adaları769,58 Milyon $2020
Türkiye756,01 Milyon $2020
Güney Kore749,78 Milyon $2020
Suudi Arabistan716,60 milyon $2020
Danimarka671,27 Milyon $2020
Singapur595,50 milyon$2020

İrlanda en çok ürünü Amerika Birleşik Devletleri’ne ihraç etmektedir. İrlanda’nın en çok ürün ihraç ettiği ülkeler listesinde Türkiye’de 2020 yılında 756,01 Milyon $ ile 20. Sırada yer almıştır.

İrlanda’nın İhraç Malları Nelerdir?

World Stop Exports verilerine göre İrlanda’nın ihraç malları aşağıda listelenmiştir.

  • İlaçlar (toplam ihracatın %36,8’ini oluşturmaktadır)
  • Organik kimyasallar (toplam ihracatın %22,7’sini oluşturmaktadır)
  • Optik, teknik ve tıbbi cihazlar (toplam ihracatın %7,6’sını oluşturmaktadır)
  • Elektrikli cihazlar, makineler (toplam ihracatın %7,1’ini oluşturmaktadır)
  • Parfüm ve kozmetik ürünleri (toplam ihracatın %2,7’sini oluşturmaktadır)
  • Et ürünleri (toplam ihracatın %2’sini oluşturmaktadır)
  • Süt, yumurta ve bal ( toplam ihracatın %1,9’unu oluşturmaktadır)
  • Diğer kimyasal ürünler (toplam ihracatın %1,9’unu oluşturmaktadır)
  • Uçak ve uzay araçları (toplam ihracatın %1,6’sını oluşturmaktadır)

İrlanda İthalat Politikası Nasıldır?

İrlanda 2020 yılında dünyanın dört bir yanından toplamda 98 milyar Dolar değerinde mal ithal etmiştir. İrlanda ithalatı toplam küresel ithalatın %0.5’ine tekabül etmektedir.

2020 yılında İrlanda’nın ithal ettiği ürünlerin %73,1’i diğer Avrupa ülkelerinden satın alınmıştır. Kuzey Amerikalı ticaret ortakları İrlanda ithalatının %14,2’sini oluştururken Asya ülkeleri %10,8’ini karşılamaktadır.

Aşağıda 2019’da İrlanda’nın mal ithal ettiği ülkeler tablo halinde verilmiştir:

İthalat Yapılan ÜlkeDeğerİrlanda İthalatındaki Payı
Birleşik Krallık22.826.377 $%22.5
Amerika Birleşik Devletleri15.694.466 $%15.5
Fransa13.773.345 $%13.6
Almanya8.363.720 $%8.2
Çin5.706.890 $%5.6
Hollanda3.495.728 $%3.4
İsviçre2.416.568 $%2.4
Belçika1.853.559 $%1.8
İtalya1.623.487 $%1.6
İspanya1.579.851 $%1.6
Japonya1.310.707 $%1.3
Malezya1.120.053 $%1.1
Kore Cumhuriyeti1.066.830 $%1.1
Türkiye744.514 $%0.7
Kanada625.995 $%0.6
Danimarka564.570 $%0.6

İrlanda ithalatında en çok Birleşik Krallık ürünlerinin ve hizmetlerinin payı bulunmaktadır. Türkiye İrlanda toplam ithalatında %0.7’lik paya sahiptir.

İrlanda İthal Malları Nelerdir?

2020 yılı boyunca ilk 10 İrlanda ithal malları aşağıda listelenmiştir:

  1. Uçak ve uzay aracı (toplam ithalatın %14.6’sı)
  2. Bilgisayarlar ve makineler (toplam ithalatın %12.2’si)
  3. İlaçlar (toplam ithalatın %10.4’ü)
  4. Organik Kimyasallar (toplam ithalatın %9.8’i)
  5. Elektrikli cihazlar (toplam ithalatın %6.8’i)
  6. Petrol ve yakıtlar (toplam ithalatın %4.1’i)
  7. Araçlar (toplam ithalatın %3.8’i)
  8. Teknik tıbbi cihazlar (toplam ithalatın %3.7’si)
  9. Plastik ürünler (toplam ithalatın %3’ü)
  10. İçecekler, alkollü içecekler (toplam ithalatın %1.2’si)

Kelt Kaplanı Nedir?

Kelt Kaplanı, İrlanda ekonomisinin hızla büyüdüğü 1995-2007 yılları arasında İrlanda Cumhuriyeti’ne takılan takma isimdir. Kelt Kaplanı yani Celtic Tiger dönemi İrlanda ekonomisinin mucize yılları olarak anılmaktadır.

İrlanda’nın ilk ekonomik patlaması 1990’lı yılların sonunda gerçekleşmiştir. Ülkenin uygun vergi oranlarından etkilenen yatırımcılar İrlanda’ya akın etmişlerdir. Tüketici harcamaları, inşaat ve iş yatırımlarındaki artışlar 90’lı yıllarda İrlanda ekonomisinin zirveye tırmanmasını sağlamıştır.

2004 yılında İrlanda ekonomisi ikinci patlamasını yaşamıştır. 2004’te yaşanan ekonomik patlamanın sebebi ise büyük ölçüde AB üye ülkelerinin İrlanda’da gerçekleştirdiği yatırımlar olarak bilinmektedir.

İrlanda 1995-2007 yılları arasındaki ekonomik patlamalarından dolayı Kelt Kaplanı lakabını almış ancak 2007 yılında ülkeyi etkisi altına alan ekonomik kriz sebebiyle tabiri caizse “Kelt Kaplanı” son bulmuştur.

İrlanda ve Türkiye’nin Ekonomik İlişkileri Nasıldır?

İrlanda ve Türkiye’nin ekonomik ilişkileri karşılıklı ithalat ve ihracata dayanmaktadır. Aşağıda İrlanda ve Türkiye’nin 2018 ve 2019 yıllarında ithalat ve ihracat tablosu verilmiştir:

YILLAR20182019
İHRACAT755 milyon $601 milyon $
İTHALAT890 milyon $818 milyon $

Türkiye İrlanda’ya; binek otomobiller, motorlu taşıtlar, kablolar, teller, levha ve plakalar, tekstil (iç giyim) ürünleri, demir veya çelikten borular ihraç etmektedir. Ayrıca Türkiye İrlanda’dan; ilaçlar, tıbbi malzemeler, hammadde, koku verici maddeler ve otomatik bilgi işlem makinaları ithal etmektedir.

2019 yılında Türkiye ve İrlanda’nın ikili ticaret hacmi 2018 yılına göre %13.7 azalarak 1.419 milyar Dolar seviyesinde olmuştur. 2002-2018 yılları arasında İrlanda’dan Türkiye yapılan yatırımların toplam değeri 578 milyon USD’dir. Aynı dönemde Türkiye’nin İrlanda’ya yaptığı yatırımların toplamı ise 742 milyon Dolar olmuştur. 2019 yılında Türkiye’yi ziyaret eden İrlandalı turist sayısı 96.886 olarak belirlenmiştir.

İrlanda Ekonomik Darboğazı Nedir?

Merkezi İstatistik Ofisi verilerine göre AB ülkeleri içerisinde 2008 ekonomik krizine dahil olan ilk ülke İrlanda olmuştur. İrlanda ekonomik darboğazı, İrlanda Cumhuriyeti’nin krizden etkilendiği yıllardaki mevcut ekonomisine denir.

Ekonomiyi rekabetsiz hale getiren bir emlak balonu ve banka kredilerindeki büyük genişlemeler sebebiyle İrlanda ekonomisi 2008 yılından itibaren düşüşe geçmiştir.

2007 yılında ekonomide büyüme oranı %4.7 iken 2008 yılında %-1.7 ve 2009 yılında %-7.1 olmuştur. 2010 yılında %1 oranında düşüş gösteren GSYİH ile İrlanda’da peş peşe 3 yıl boyunca ekonomide gerileme gözlemlenmiştir.

2008 İrlanda ekonomik krizi sonrası ülke 1980’li yıllardan beri ilk defa resesyona girmiştir. Aynı zamanda dışa göç ve işsizlik oranları oldukça artmıştır. 2007 yılında %4.2 olan İrlanda işsizlik oranı 2021 yılında %14.6’ya yükselmiştir. Kasım 2010 yılında İrlanda Hükümeti, kamu maliyesini düzene sokmayı hedefleyen ve 2015 yılına kadar ekonomiyi iyileştirmek adına bir “Ulusal İyileştirme Planı” yayınlamıştır.

İrlanda Ekonomisinin Kriz Sonrası Toparlanma Süreci Nasıl Gelişmiştir?

2013 yılının ardından İrlanda ekonomik krizi son bulmuş ve 2014 yılında %4.8 büyüyerek Avrupa Birliği’nde en hızlı büyüyen ekonomi unvanına sahip olmuştur. Ekonomideki iyileşmeye sebep olan nedenler arasında toparlanan işkolları, finansal genişleme, düşük petrol fiyatları bulunmaktadır.

2014 yılında gözlemlenen ekonomik büyüme ülke borcunun GSYİH’nin %109’una düşmesine yardımcı olmuştur. 2014 yılı itibariyle dışa göç oranlarında da düşüş yaşanmıştır.

İrlanda’da 2014 yılında emlak fiyatlarında artış görülmeye başlamıştır. Konut talepleri de İrlanda ekonomisindeki gelişmenin bir nedeni olarak bilinmektedir.

2016 yılında Merkezi İstatistik Ofisi’nin resmi rakamları ekonomik toparlamanın 2015 yılında GSYİH’da %26.3’lük bir artışa yol açtığını açıklamıştır.

İrlanda’nın Temel Ekonomik Verilerinin Yıllara Göre Dağılımı Nasıldır?

Aşağıda İrlanda’nın temel ekonomik verilerinin yıllara göre dağılımı tablo halinde verilmiştir:

YılGSYİH
(milyar ABD doları, SAGP)
Kişi başına GSYİH
(ABD doları cinsinden, SAGP)
GSYİH artışı (reel)Enflasyon oranı
(Yüzde olarak)
198024.27,074%2.9▲%18.3
198127.27,831%2.5▲%20.2
198229.38,352%1.5▲%17.2
198330.28,559%−0.7▲%10.4
198432.39,082%3.2▲%8.6
198534.09,526%1.9▲%5.5
198634.89,757%0.4▲%3.0
198737.010,353%3.6▲%3.2
198839.511,086%3.0▲%2.2
198943.312,238%5.6▲%4.0
199048.313,683%7.7▲%3.4
199150.814,290%1.6▲%3.1
199253.815,016%3.6▲%3.2
199356.315,642%2.3%1.4
199460.916,862%5.9▲%2.4
199568.218,784%9.6▲%2.5
199675.720,723%9.1▲%2.2
199785.323,100%10.7%1.3
199893.525,065%8.5▲%2.1
1999105.127,842%10.6▲%2.4
2000117.830,757%9.6▲%5.3
2001127.532,779%5.8▲%4.0
2002137.634,781%6.3▲%4.7
2003144.835,996%3.1▲%4.0
2004158.838,728%6.8▲%2.3
2005173.841,369%6.0▲%2.2
2006189.043,744%5.5▲%2.7
2007204.045,905%5.2▲%2.9
2008199.944,259%−3.9▲%3.1
2009192.042,221%−4.7▼%−1.7
2010197.843,291%1.8▼%−1.6
2011207.845,359%2.9%1.2
2012211.746,058%0.0%1.9
2013218.647,422%1.6%0.6
2014241.052,133%8.3%0.3
2015305.765,656%25.5▼%−0.1
2016325.469,248%5.1▼%−0.2
2017357.275,538%7.8%0.3

İrlanda’da Vergiler ve Sosyal Yardımlar Nelerdir?

İrlanda; bekar bireyler, yalnız ebeveynler, çocuklu tek gelirli çiftler ve çocuksuz tek gelirli çiftler için 2007 yılından bu yana sosyal yardımlar sağlamaktadır. Ayrıca uzun vadeli işsizler için de işsizlik ödeneği bulunmaktadır.

2019 yılı itibariyle İrlanda işsizlik maaşı haftalık 203 Euro olarak belirlenmiştir. Ayrıca İrlanda Hükümeti tarafından yaşlı bireylere yaşlılık aylıkları da sağlanmaktadır. İrlanda’da emekli maaşı katkı paylı olarak haftalık 248.30 Euro olarak belirlenmiştir. Katkı paysız emekli maaşı 237 Euro’dur.

İrlanda vergi sistemi aşağıdaki vergilerden oluşmaktadır.

  • Kurumlar vergisi
  • Gelir vergisi
  • Satış vergisi
  • Sosyal güvenlik
  • Şirketler için sosyal güvenlik
  • Çalışanlar için sosyal güvenlik

İrlanda vergi oranları tablo halinde aşağıda verilmiştir:

İrlanda VergileriSonÖncekiEn YüksekEn DüşükBirim
Kurumlar Vergisi Oranı12.5012.5050.0012.50Yüzde
Gelir Vergi Oranı48.0048.0048.0041.00Yüzde
Satış vergisi oranı23.0023.0023.0020.00Yüzde
Sosyal Güvenlik Oranı15.0514.9519.9512.80Yüzde
Şirketler için Sosyal Güvenlik Oranı11.0510.9512.2010.30Yüzde
Çalışanlar için Sosyal Güvenlik Oranı4.004.007.752.00Yüzde
Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: