Romanya Eğitim Sistemi ve Romanya'da Okumak için Gerekli Şartlar
Romanya’da 19. yüzyılda, 1864’te, hükümdar Alexandru Ioan Cuza’nın yönetiminde, dört yıllık ilkokul sosyal sınıf ve cinsiyetten bağımsız olarak tüm çocuklar için ücretsiz ve zorunlu getirilmiştir. Ancak buna rağmen yasa uygulanmamıştır. 1930’larda yetişkinlerde okuma yazma oranı %57 olarak belirlenmiştir. Romanya’da okuryazarlık kampanyaları 1948’de başlamış ve 1950’lerde kampanyanın sonuçları görülmeye başlanmıştır. 2018 yılı verilerine göre Romanya’nın okuryazarlık oranı %98.8’dir.
Romanya’da 20. ve 21. yüzyıl boyunca zorunlu eğitim birçok kez değişerek 4, 7, 8, 10 ve 11 yıl arasında değişmiştir. 2012 yılında 5 yıllık ilkokul, 4 yıllık ortaokul ve 2 yıllık lise eğitimi zorunluyken; 2020 yılında yapılan güncellemeyle anaokulunun son yılı ve lisenin son iki yılı da zorunlu eğitime dahil edilmiş ve zorunlu eğitim 14 yıl olmuştur.
Romanya’da eğitim Rumence olarak verilmektedir ancak İngilizce eğitim veren okullar da bulunmaktadır.
OECD’nin PISA testi 2012 yılının sonuçlarına bilimde 45. matematikte 49. ve okumada 50. olmuştur. 2015 yılının sonuçlarına göre matematikte 44., bilimde 47. ve okumada 48. olmuştur. 2018 yılının sonuçlarına göre okumada 47., matematikte 51. ve bilimde 53. olmuştur.
Romanya’da Eğitim Aşamaları Nedir?
Romanya’da eğitim aşamaları aşağıda listelenmiştir.
- Okul öncesi eğitim
- İlköğretim (ilkokul+ortaokul)
- Ortaöğretim (lise)
- Yükseköğrenim
Romanya’da Okul Öncesi Eğitim Sistemi Nasıldır?
Romanya’da okul öncesi eğitim 3-6 yaş arası çocukları kapsamaktadır. 3-5 yaş arası çocuklar için okul öncesi eğitim zorunlu değilken, 2020 yılı itibariyle, 5-6 yaş arasındaki çocukların okul öncesi eğitim alması zorunlu hale getirilmiştir. Anaokulu hizmetleri bir anaokulundan diğerine ve devlet okullarından özel okullara göre farklılık göstermekte olup, çocukların bakımını gerçekleştirmenin yanı sıra yabancı dil eğitimine başlangıç, bilgisayar eğitimi, dans, yüzme gibi eğitimler de vermektedir.
Romanya’da okul öncesi eğitimde kentsel alanlarda bulunan devlet anaokullarında ailelere kısa, orta ve uzun program olmak üzere 3 program türü sunulmaktadır. Ebeveynler kendileri veya çocukları için uygun olan programı seçebilmektedir. Kısa programda 8-13 saatleri arasında eğitim verilmekte olup, çocuklara bir öğün veya bir ara öğün verilmektedir. Orta programda 8-15 saatleri arasında eğitim verilmekte olup, çocuklara bir öğün ve bir ara öğün verilmektedir. Uzun programda 8-17 saatleri arasında eğitim verilmekte olup, çocuklara bir öğün ve üç ara öğün verilmektedir. Romanya’nın kırsal bölgelerinde anaokulları genellikle yalnızca kısa program hizmeti sunmaktadır. Kırsal alanlarla anaokulları yeterli destek görmemekte ve genellikle ihmal edilmektedir.
Devlet okullarında okul öncesi eğitim ücretsiz verilirken, bazı devlet okullarında yemek ve ulaşım gibi hizmetler ücrete tabi tutulmaktadır. Özel anaokulları, okul öncesi eğitiminde önemli bir yere sahiptir. Özel anaokulu için eğitim ücretleri, kurumun bulunduğu yere ve verdiği hizmetlere bağlı olarak aylık 400 ile 1.600 ley (95-380 USD) arasında değişmektedir. Romanya’da özel okulların ücretleri oldukça yüksektir ve üst ve üst-orta sınıf ailelere hitap etmektedir.
Romanya’da İlkokul Eğitim Sistemi Nasıldır?
Romanya’da ilköğretim sistemi, okula hazırlık yılını, ilkokulu ve ortaokulu kapsamaktadır. İlköğretim 6-15 yaş arasındaki çocuklar içindir ve zorunludur. Devlet okullarında eğitim ücretsiz olarak verilmekte olup, bazı ders kitapları, üniformalar ve diğer eğitim malzemeleri ücretli olabilmektedir. Öğrencilerin %98’inden çoğu devlet okullarında eğitim almaktadır. Özel ilköğretim okullarının ücretleri kurumun bulunduğu yere ve verdiği hizmetlere bağlı olarak yıllık 15.750 ile 116.500 ley (3.700-28.000 USD) arasında değişmektedir.
Okula hazırlık yılı 6-7 yaş arasındaki çocuklar içindir ve ilkokulun birinci sınıfına girebilmek için gerekli görülen hazırlık okulu 2012 yılında zorunlu hale getirilmiştir. Hazırlık okulu 6-7 yaş arasındaki çocukları eğitim öğretime hazırlamak için önemlidir ve ilkokulun bir parçası olarak görülmektedir.
İlkokul, hazırlık yılı ile beraber 6-11 yaş arası çocukları ve 1-4 okul yıllarını kapsamaktadır. İlkokul dersleri genellikle tek bir öğretmen tarafından verilmektedir. Yabancı dil dersleri ve bilgisayar dersleri gibi durumlarda ek öğretmenler atanmaktadır. İlkokulun son yılında dersler çeşitlenmektedir. Öğrenciler matematik, Romen dili ve edebiyatı, tarih, coğrafya, fen gibi derslerin yanı sıra; sanat, yabancı dil, bilgisayar, müzik, beden ve seçmeli dersler de alabilmektedir. İlkokul programları haftalık 22 ile 30 saat arasında değişmektedir.
Ortaokul, 11-15 yaş arası çocukları ve 5-8 okul yıllarını kapsamaktadır. 4. sınıfın sonunda, öğrencilerin akademik başarılarına göre sınıflar yeniden düzenlenmektedir. Bu seçimler yerel testlere göre yapılmaktadır. 5. sınıftan itibaren, her derse branş öğretmenleri girmektedir. Öğrenciler ilkokulda alınan derslerin yanı sıra fizik, kimya, Latin dili, ikinci yabancı dil, vatandaşlık ve teknoloji gibi dersler de almaktadır. Ortaokul programları haftalık 30 ile 32 saat arasında değişmektedir.
Romanya’da Lise Eğitimi Nasıldır?
Romanya’da ortaokul eğitimi 14-19 yaş arasındaki çocukları kapsamaktadır ve zorunludur. Romanya’da lise eğitimi ücretsiz olmakla beraber özel liseler de bulunmaktadır. Özel liselerin ücretleri kurumun bulunduğu yere ve verdiği hizmetlere bağlı olarak yıllık 15.750 ile 116.627 ley (3.700-28.000 USD) arasında değişmektedir.
Romanya’da ilköğretimi bitiren öğrenciler 8. sınıfın sonunda yapılan bir ulusal testle değerlendirilmektedir. Ulusal teste tabi tutulan konular Romen dili ve edebiyatı ile matematiktir. Ayrıca İngilizce, Fransızca, Almanca veya İspanyolca gibi yoğun bir yabancı dil eğitimi veren sınıflar sunan liseler için iki bölümlü bir sınavı geçmek de gerekmektedir. Liselere kabul notu hesaplanırken, öğrencinin 5-8. sınıflar arasındaki yıllık not ortalamalarının %20’si ve ulusal testte aldığı notun %80’i baz alınmaktadır.
Romanya’da sunulan eğitim türüne ve akademik performanslarına göre üniversiteye erişim sağlayan çeşitli lise türleri bulunmaktadır. Bu lise türlerinin müfredatı, üniversite seçimlerini sınırlamamaktadır. Bu lise türleri; Romanya’nın en prestijli liseleri olan ulusal lise; matematik, doğa bilimleri, sanat, yabancı dil gibi birçok alanda hizmet veren veya uzmanlaşan standart lise; Romanya Milli Savunma Bakanlığı tarafından yönetilen ve öğrencilerinin ordu mensubu olarak görüldüğü asker lise; hizmet eğitimi veya teknik eğitim veren ekonomik lise veya teknik lise; genellikle teknik veya hizmet eğitimi alanında akademik programlar sunan ve üniversiteye erişim için en kötü alternatif olarak kabul edilen teknolojik lise; 3 yıl süreli mesleki eğitim ve çıraklığa odaklanan mesleki çift eğitim lisesidir.
Öğrenciler lisede, okul türüne ve seçimlere bağlı olarak matematik, bilgisayar programlama, iki yabancı dil, edebiyat, coğrafya, tarih, fizik, kimya, biyoloji, felsefe, psikoloji, ekonomi ve mantık gibi fen ve sosyal bilim derslerinin yanı sıra bazı liselerde teknik ve meslek dersleri de verilmektedir. Lise programları haftalık 30 ile 35 saat arasında değişmektedir.
Romanya’da liseden mezun olabilmek için lise diploma sınavının geçilmesi gerekmektedir.
Romanya’da Üniversite Eğitimi Nasıldır?
Romanya’da lise mezunu olan herkes yüksek öğretime girme hakkına sahip olmaktadır. Romanya’da ücretsiz devlet üniversitelerinin yanı sıra özel üniversiteler de bulunmaktadır.
Romanya’da üniversite okumak kişinin tercihine bırakılmıştır.
Romanya’da lisans eğitimi ortalama 3 yıl, yüksek lisans eğitimi 2 yıl ve doktora eğitimi 3 yıl sürmektedir. Mühendislik, mimarlık ve tıp gibi bazı lisans programları daha uzun sürmektedir. Ayrıca bir öğrenci aynı anda birden fazla dalda lisans eğitimi alabilmektedir.
Üniversiteler doğrudan Romanya Eğitim Bakanlığına bağlı olsa da kendi içlerinde tam özerk yapıya sahiptir. Romanya’da üniversiteye kabul sürecinde yetkili kurum üniversitelerdir. Üniversiteler lise notları ve bitirme sınavlarını dikkate almanın yanı sıra kendi giriş sınavını, denemelerini, mülakatlarını ve performans denemelerini yapmakta özgürdür.
Romanya’daki En İyi Okullar Hangileridir?
Uluslararası bilinirliğe sahip Romanya’daki en iyi üniversiteler aşağıda listelenmiştir.
- Yaş Üniversitesi (Alexandru Ioan Cuza Üniversitesi) (1860)
- Bükreş Üniversitesi (1864)
- Kaloşvar Üniversitesi (Babeş-Bolyai Üniversitesi) (1919)
- Bükreş Ekonomi Üniversitesi (1913)
- Temeşvar Batı Üniversitesi (1944)
- Bükreş Politeknik Üniversitesi (1920)
- Carol Davila Tıp ve Eczacılık Üniversitesi (1857)
- Transilvanya Üniversitesi (1948)
- Iuliu Hațieganu Tıp ve Eczacılık Üniversitesi (1919)
- Grigore T. Popa Tıp ve Eczacılık Üniversitesi (1879)
Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşları Romanya’da Hangi Eğitimleri Alabilir?
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının Romanya’da alabileceği eğitimler aşağıda listelenmiştir.
- Romanya dil eğitimi
- Romanya lise eğitimi
- Romanya lisans eğitimi
- Romanya yüksek lisans eğitimi
Romanya’da Meslek Eğitimi Alınabilir Mi?
Evet, Romanya’da meslek eğitimi alınabilmektedir.
Romanya’da İngilizce Dil Eğitimi Alınabilir Mi?
Evet, Romanya’da İngilizce dil eğitimi alınabilmektedir.
Romanya dil okulları ortalama fiyatları 100 ile 400 USD arasında değişmektedir.
Romanya’da Eğitim Ücretleri Nasıldır?
Romanya’da eğitim seviyeleri için yıllık ortalama ücret aralıkları aşağıda listelenmiştir.
- Özel anaokulları: 950-3.800 USD
- İlköğretim ve ortaöğretim okulları: 3.700-28.000 USD
- Üniversiteler: 500-10.500 USD
Romanya’da Eğitim Alınabilirken Çalışılabilir Mi?
Romanya’ya okumak için gelmiş AB, AEA ve İsviçre vatandaşı olan öğrenciler, öğrencilik süresi boyunca istediği kadar çalışma hakkına sahip olmaktadır.
Romanya’da 90 günden uzun süreli eğitimler için kalacak öğrencilerin Romanya oturum izni alması gerekmektedir. Romanya oturma izni olan diğer ülkelerin vatandaşı öğrenciler, Romanya çalışma izni sahibi olmaksızın yarı zamanlı olarak çalışabilmektedirler. Öğrencilerin günde dört saat çalışmasına izin verilmektedir.
Romanya’da Okumak için Gerekli Şartlar Nelerdir?
Romanya’da okumak için gerekli olan şartlar aşağıda listelenmiştir.
- Romanya öğrenci vizesi
- Romanya oturum izni
- Romanya’daki üniversiteden alınmış kabul mektubu
- Eğitim alırken harcamaların nasıl karşılanacağının kanıtı veya burs bilgisi
- Vize geçerlilik süresinin tamamı için sağlık sigortası
- Öğrenim ücretinin ödendiğine dair belge
Romanya Eğitim Danışmanlığı Ücreti Nedir?
Romanya eğitim danışmanlığı ücretleri alınacak hizmete göre 40 Euro ile 320 Euro arasında değişmektedir.
Yazan: Utku UrfaUtku Urfa graduated from Trakya University in 2020 with a bachelor's degree in Translation and Interpreting. After taking the role of both the copywriter and content editor at vizem.net in July 2021, Utku is currently working as EU Area Senior Consultant since July 2022.
Paylaş: