İsveçli Yazarlar ve İsveç Edebiyatı

İsveç Edebiyatı Dönemleri Nedir?

İsveç Edebiyatını oluşturan 7 ana dönem aşağıda verilmiştir.

• Eski İskandinav Dönemi İsveç Edebiyatı
• Orta Çağ İsveç edebiyatı
• 16. ve 17. Yüzyıl İsveç Edebiyatı
• 18. Yüzyıl İsveç Edebiyatı
• 19. Yüzyıl İsveç Edebiyatı
• Natüralizm Akımı Etkisinde İsveç Edebiyatı
• 20. Yüzyıl İsveç Edebiyatı

1- Eski İskandinav Döneminde İsveç Edebiyatı

İsveç Edebiyatının başlangıcı, MS 800 yılından kalma Rök rune taşı (runestone) olarak kabul edilmektedir. Rök rune taşı, aruz biçimi ile yazılmış destan ve efsanelerden birkaç pasaj ve bilinen en uzun İsveççe yazıttan oluşmaktadır.

2- Orta Çağ İsveç Edebiyatı

Orta Çağ İsveç Edebiyatını çözümlemek için, Hristiyanlığın ortaya çıkması ile birlikte Pagan kahramanlık mitlerini çarpıtarak anlatan ve yok olmaya sürükleyen Gök rune taşı kullanılmıştır.

1200 yılına gelindiğinde İsveç’te Hristiyanlık önemli bir yer edinmiş ve bu İsveç Edebiyatına da yansımıştır. İsveççe yazılan en eski eserler 13. yüzyılda yazılan eyalet yasaları olmuştur.

İsveç’te 13. yüzyılda az kişi yazı dilinde ustalaşmış ve çok az şey yazıya dökülmüştür, bu dönemde literatür genelde teolojik, dinsel ya da hukuki niteliktedir. Örgülerle yazılmış kafiyeli vakayinameler, istisna olarak gösterilebilecek dönemin tek edebi eserleridir.

3- 16. ve 17. Yüzyıl İsveç Edebiyatı

İsveç Edebiyatı 16. ve 17. yüzyılda Reform edebiyatı ve Rönesans edebiyatı olarak ikiye ayrılır.

İsveç Reform edebiyatı, 1526-1658 yılları arasını kapsar. Kral Gustav Vasa’nın yazınları sansürleme ve kontrol etme isteği sonucu bu dönemde sadece dini eserler ve İncil yayınlanmıştır. İsveç edebiyatının gerileme dönemi olarak kabul edilmektedir. Kral üniversitelere gerek duymamış ve Uppsala Üniversitesi’ni çürümeye terk etmiştir. İsveçli yüksek öğrenim almak isteyen insanlar Rostock veya Wittenberg üniversitelerine gitmek zorunda kalmışlardır. İsveç Reform edebiyatı süresince bir yazar grubu bulunmaktadır.

Bu dönemde İsveç’in antik tarihini yücelten ideolojik hareket Gothicismus olmuştur. Gustav Vasa İncili denilen 1541 tarihli İsveççe İncil çevirisi, İsveç’e ilk kez tek tip bir dil vermiş, gelecekteki gelişim için bir temel sağlamıştır. Bir diğer önemli gelişme matbaa ile birlikte yazıların yayılımının kolaylaşmasıdır.

İsveç tarihinde 1630 ile 1713 tarihleri arası İsveç İmparatorluğu dönemi olarak bilinir. İsveç edebiyatının kısmen bağımsızlığını elde ettiği ve geleneksel İsveç Edebiyatının oluşmaya başladığı dönem olarak bilinmektedir. 1658’de Georg Stiernhielm, Hercules şiirini ( İsveç dilinde yazılan ilk Heksametrik şiir) yayınlayarak 1731 yılına kadar devam edecek Rönesans edebiyatını başlatmıştır. Reform döneminden farklı olarak İsveç daha güçlü bir ülke haline gelmiş ve orta sınıfın da gücü artmıştır. Almanya, Fransa, Hollanda ve İtalya’nın da etkisi ile İsveç edebiyatında dini yazınların yanı sıra farklı tür yazılar da üretilmeye başlanmıştır. İsveç’in ilk şairi Georg Stiernhielm, bu dönemde edebiyata antik felsefe alanında katkılarda bulunmuştur.

4- 18. Yüzyıl İsveç Edebiyatı

İsveç edebiyatında 18. yüzyıl Altın Çağ olarak tanımlanmaktadır. 1712-1772 yılları arası yaşanan, Özgürlük Çağı olarak bilinen siyasi dönem ve 1766’da ilk İsveç basın özgürlüğü yasasının yazılması dönemin en kritik belirleyicileridir. İsveç edebiyatında yazarlar bu dönemde her zamankinden daha yüksek standartta edebi eserler üretmişlerdir.

Avrupa Aydınlanma Çağı’nın da bu değişimlerde büyük bir etkisi vardır. Bu dönemde, İsveç diline birçok Fransızca kelime eklenmiş ve İsveç edebiyatında İngiliz Modeli liberalleşme fikirleri yayılmıştır.

İsveç Edebiyatında, 1750-1880 arasında Geç Modern İsveççe adı ile bilinen dilsel bir dönem yaşanmıştır. Dönemin ilk ve en büyük eserlerini Olov von Dalin’in (1708-1763) vermiştir. Yazıları alaycı ve ironik olan Dalin, dili pratik amaçlarla kullanan ve halk tarafından takdir edilen ilk yazardır. Bu döneme örnek verilecek en önemli eser, Joseph Addison’un The Spectator’ına dayanan ve Olof von Dalin’in kaleminden çıkan haftalık Then Swänska Argus’udur.

18. yüzyılda Latince popülerliğini yitirmiş ve insanlar ulusal dilleri kullanmaya yönelmiştir. Bu dönemde kitaplarını halka hitaben yazan İsveçli yazarlardan bazıları, Carl Linnaeus (1707-1778), Johan Henrik Kellgren (1751-1795) ve Carl Michael Bellman (1740-1795)’dır.

İsveç Edebiyatında 18.yy aynı zamanda kadınların da tanınmaya başlandığı yüzyıldır. İsveç’in ilk profesyonel kadın yazarı Sophia Elisabet Brenner (1659-1730)’dir. Anna Maria Lenngren (1754-1817) de dönemin hiciv yazarlarından biridir.

5- 19. Yüzyıl İsveç Edebiyatı

İsveç Edebiyatında 19. yüzyılda görülen iki akım Romantizm ve Erken Liberalizmdir.

Avrupa’da 1805-1840 arası Romantizm akımı hakimdir. Bu dönemde İsveç’in üzerinde büyük bir Alman etkisi mevcuttur. İsveç edebiyatında bu kısa dönemde bir çok önemli İsveçli şair tanınmış ve bu dönem İsveç şiirinin Altın Çağı olarak tarihe geçmiştir. O dönemler önemli bir topluluk olan Gotik Cemiyetinin (1811) süreli yayını Iduna, Gothicismus’a romantik bir bakış olarak görülmüştür. Başlıca romantik şairler; tarih profesörü Erik Gustaf Geijer, Erik Johan Stagnelius, Yunan dili profesörü Esaias Tegnér ve estetik ve felsefe profesörü P.D.A. Atterbom’dur.

İsveç tarihinde 1835 ve 1879 arası Erken Liberal Dönem olarak adlandırılmaktadır. Romantiklerin görüşleri birçok insan tarafından, formalite icabı şişirilmiş, samimiyetsiz ve aşırı yüklenilmiş şeklinde eleştiriler almıştur. Bu düşünceleri açıkça dile getirmiş ilk gazete olan Aftonbladet 1830 yılında kurulmuştur. Bu gazetenin ve Liberallerin amacı daha sade ve özlü bir dil kullanarak edebiyatın daha gerçekçi olmasını sağlamıştır. 19. yüzyılda Erken Liberal akımının öncüsü Carl Jonas Love Almqvist (1793-1866) olarak görülmektedir. Yazar, 1838 yılından itibaren hem evliliğe hem de dini kurumlara karşı bir duruş sergileyen bir çok sosyal ve politik radikal hikaye yayınlamıştır. Yazarın fikirlerini açıkça barındıran “Det går an” (1839) adlı eseri, 2004’te en çok satanlar listesine girmiştir.

6- Naturalizm Akımı Etkisinde İsveç Edebiyatı

1800-1900 yılları arası Natüralizm dönemi olarak anılsa da İsveç için 1800 yılı gerçekçilik dönemi başlangıcıdır. Bunun sebeplerinden biri toplumsal gerçekçiliğe odaklanılması ve İsveç Edebiyatında 1890 döneminin ayrıca ‘90’ların şairleri’ olarak ayrılmasıdır.

19. yy sonu ve 20. yy başı İskandinav edebiyatının dünya edebiyatında kısa süreli, büyük bir etki bıraktığı yıllardır. İsveç edebiyatında da bu dönemde August Strindberg, Ola Hansson, Selma Lagerlöf, ve Victoria Benedictsson geniş kitlelerce tanınmışlardır.

İsveç Edebiyatında gerçekçilik akımı dönemi 1879’da tam olarak başlamıştır. O yıllarda İsveçli yazar August Strindberg (1845–1912) siyasi, akademik, felsefi ve dini düşünceleri eleştiren hicivli romanı The Red Room’u (Röda Rummet) yayınlamıştır. İsveçli yazar August Strinberg, yeteneği ve zekasıyla dikkat çeken, dramaları ve düz yazılarıyla dünyaca bilinen bir yazar, başarılı bir ressam ve fotoğrafçıydı.

İsveç edebiyatında 1890 döneminde 1880 yıllarındaki sosyo-gerçekçi edebiyata karşı durulmuş ve şiirsel neo-romantizm benimsenmiştir. İsveç edebiyatı 90’ların şairleri döneminin ilk akla geleni Verner von Heidenstam (1859–1940)’dır. Bu tarzda ilk çıkışı Hac ve Yolculuk Yılları (Vallfart och vandringsår) adlı şiir koleksiyonu ile olmuştur. Sonrasında Gustav Fröding, kendi dönemindeki başarısı tartışmalı olsa da İsveç edebiyatının en ünlü şairi olmuştur.

İsveç’li romancı Selma Lagerlöf (1858-1940), dönemin en önemli yazarlarındandır. Nils’in Harika Maceraları (1906–1907) ve Gösta Berlings destanıdır (1891) adlı iki eseri bir çok dile çevrilmiştir.

7- 20. Yüzyıl İsveç Edebiyatı

İsveç Edebiyatı, 20.yüzyılda özellikle Modernizm akımı etkisinde, bir çok türden eserin toplumun bir çok farklı tabakası tarafından üretildiği bir döneme tanık olmuştur.

İsveç edebiyatında 1910’lu yıllarda August Strindberg’in eleştiri yazıları ile birlikte yeni bir edebi dönem başlamıştı. Bu dönemde sosyal demokrasinin ve geniş çaplı grevlerin gelişi sosyal reformlara da ortam sağlamıştır. Hjalmar Söderberg, 1910’lu yıllarda İsveç edebiyatında baskın olan roman türünün yazarlarından biriydi. Yazar modernizm akımı çerçevesinde yazdığı romanlarında hayal kırıklığı, karamsarlık, alaycılık ve zaman zaman Nietzscheci imalara yer vermiştir. Martin Birck’in Gençliği (Martin Birck’s Youth) romanını 1901’de yayımlayan yazar, edebi nitelikleri ve Stockholm tasviri ile takdir edilmiştir. Sonrasında İsveç romanlarının en iyisi ve en eksiksizi olarak bilinen Doktor Glas, 1905 yılında yazılmıştır. Hjalmar Söderberg’in yazdığı bir diğer roman Den allvarsamma leken (Ciddi Oyun)’dir ve klasik olarak kabul edilir. Geniş çapta okunmakta ve on dört farklı dile çevrilmiştir. Hjalmar Söderberg kadar başarılı bazı çağdaş İsveçli yazarlara örnek olarak Gustaf Hellström, Sigfrid Siwertz, Elin Wägner ve Hjalmar Bergman verilmektedir.

İsveç Edebiyatının ilk şiiri Ångest (Acı), dışavurumcu şair Pär Lagerkvist tarafından 1916 yılında yazılmıştır. Şair, varoluşsal soruları ele aldığı nesir ve oyun türünde de yazmıştır. Bir diğer modernist ve dışavurumcu şair Birger Sjöberg, Kriser och kransar (Krizler ve Çelenkler) isimli şiir kitabını 1926’da yayınlanmıştır. Pär Lagerkvist ve Birger Sjöberg dönemin diğer şairlerini de etkilemişlerdir. İsveç’te en çok okunan bir diğer modernist şair, psikanalizden de etkilenmiş olan Karin Boye’dur. İsveç edebiyatında distopik romanı Kallocain (1940) ile yer etmiştir.

İsveç’te 20. yüzyılda bazı yazarlar köylülerin yaşamı, yoksulluk, fabrika çalışanları gibi konularda yazmışlardır. Bu dönemde, Artur Lundkvist, Harry Martinson, Erik Asklund, Josef Kjellgren ve Gustav Sandgren, son derece etkili modernist şiir antolojisi Fem unga’yı (Beş Genç Adam) 1929 yılında yayınlamışlar.

İsveç tarımının ‘statare’ adını verdiği çalışanlara sadece ürün ve konut şeklinde ödeme yaptığı sisteme karşı, bu sistemle daha önce çalışmış ve entelektüel birikimi olan bazı insanlar da bu sistemi eleştirmek için yazdılar. Ivar Lo-Johansson, Moa Martinson ve Jan Fridegård’ın bu konuda yazdıkları sistemin kaldırılmasında etkili olmuştur. Ivar Lo-Johansson’un 1933 yılında yazdığı Godnatt, Jord (İyi geceler, dünya) romanı statareleri tasvir etmektedir. Moa Martinson romanlarında daha çok fabrika işçilerine ve yoksul kadın tarım işçilerine yer vermiştir. Yazarın en çok ilgi gören romanları Mor Gifter sig (Annem evleniyor) kitabı ile başlayan otobiyografik roman serisidir. Bu serinin devamında Eyvind Johnson, Romanen om Olof (1934–1937) adlı romanı ile Harry Martinson ise Martinson’un Çiçekli Isırganlar (1935) seri romanı ile İsveç edebiyatını otobiyografik anlamda geliştirmişlerdir. Eyvind Johnson, 1941-1943 yılları arasında yazdığı Krilon adlı roman üçlemesinde nazizme karşı bir tavır almış ve sonrasında da beğenilen tarihi romanlar yazmaya devam etmiştir. Harry Martinson, İsveç edebiyatında en iyi doğa şairlerinden biri olarak tanınmaya başlamıştır ve 1956’da şiirsel uzay destanı Aniara’yı yayınlamıştır. 1974 yılında İsveçli yazarlar Johnson ve Martinson birlikte, Nobel Edebiyat Ödülü’nü ülkelerine kazandırmışlardır.

İsveç Edebiyatının bir diğer proleter yazarı Vilhelm Moberg’dir. Yazarın en önemli eserlerinden biri olan İsveç’in Kuzey Amerika’ya göçü hakkında dört ciltlik The Emigrants serisi, İkinci Dünya Savaşı’ndan kısa bir süre sonra yayınlanmıştır.

Dönemin en önemli burjuva yazarları, Agnes von Krusenstjerna, Olle Hedberg ve Fritiof Nilsson Piraten’dir. Krusenstjerna, 1930-1935 yıllarında Von Pahlen serisini yazmıştır ve bu serideki sınıf tasviri bir çok eleştiri almıştır. Johannes Edfelt, Hjalmar Gullberg ve Nils Ferlin dönemin önemli şairleridir.

1940 yıllarında modernist edebiyat “fyrtiotalism” adını aldı. Deneysel hale gelen eserlerde daha çok ıstırap ve suçluluk gibi temalar kullanıldı. Dönemin en ünlü nesir yazarları Stig Dagerman ve romancı Lars Ahlin’dir. Bu dönemde şiirleri en çok okunan şairler Erik Lindegren ve Karl Vennberg’dir. Bu dönemde Stina Aronson, Ulla Isaksson ve Elsa Grave gibi kadın yazarlar da tanınmaya başlanmıştır.

İsveç Edebiyatına 1950’lerde çok büyük değişiklikler gelmemiş olsa da bu dönemde Lars Gyllensten, Willy Kyrklund ve Lars Forssell gibi yazarlar daha ironik ve eğlenceli yazmışlardır. Varoluşsal konulara odaklanan yazar Birgitta Trotzig, 1957’de De utsatta (The Exposed) ile İsveç Edebiyatına damgasını vurmuştur. Bu dönemde ünlü şairler arasında Werner Aspenström ve 17 Şiir ile çıkış yapan Tomas Tranströmer’dir.

1960 ve sonrasında küresel perspektife ve savaş karşıtı temalara odaklanan, eleştirel bir edebiyattan bahsedilmektedir. Jan Myrdal, Sven Lindqvist ve Per Wästberg gibi yazarların çıkarmış olduğu gazetecilikle ilgili belgesel kitaplar bu akıma hizmet etmişlerdir. Sara Lidman, Per Olof Sundman ve Per Olov Enquist gibi isimler de bu dönemde kurgu şeklinde belgesel ve politik yazılara yönelmişlerdir. Kurgu şeklinde belgesellere yönelen diğer yazarlar Per Olof Sundman ve Per Olov Enquist’dir. İsveçli yazar Per Olov Enquist, 1999’da yazdığı tarihi roman Livläkarens besök (Kraliyet Hekiminin Ziyareti) ile uluslararası başarı elde etmiştir. Lars Gustafsson, genellikle kurmaca romanları ile İsveç refah devletine eleştirilerde bulunmuştur. Yazar Gustafsson, kısmen otobiyografik roman serisi Sprickorna i muren(Duvardaki Çatlaklar) ile tanınmaktadır. Bir diğer İsveçli dönem yazarı, sosyal gerçekçiliği fantastik olaylar ile harmanlayan P. C. Jersild’dir. İsveçli yazar, Sven Delblanc, çocukluğunun geçtiği bölgeyi anlattığı dört ünlü tarihi roman serisi ile kırsal İsveç toplumunu idealize edilmemiş bir şekilde tasvir etmeyi başarmıştır. Per Anders Fogelström, 1960 yılında yayınladığı Mina drömmars stad (City of My Dreams) adlı tarihi roman serisi ile Stockholm’de bir işçi sınıfı ailesinin 1860-1960 yılı arası yaşadıklarını anlatmıştır.

İsveçli yazar Göran Tunström’ün romanları, 1970’lerin politik temalarının aksine, hikaye anlatmanın sevinci dolu, fantezi ve mizah içeren romanlardı. En ünlü kitabı, 1983’te yazdığı Juloratoriet (Noel Oratoryosu)’tir. Hikaye, yaşadığı yer olan Värmland’da geçmektedir. Torgny Lindgren, dönemin bir diğer ünlü roman yazarıdır. İsveçli yazar 1982 yılında yayınladığı Ormens väg på hälleberget (Yılanın Yolu) kitabı gibi genel olarak güç, baskı ve kötülük gibi konuları derinlemesine işlemektedir. Kerstin Ekman, İsveç Edebiyatında 1970-1990 arası ses getiren bir diğer roman yazarıdır.

Bu dönemde bir çok şair ve oyun yazarı da ismini duyurmuştur. Bunlardan bazıları, 1960’ların şairi ve dönemin oyun yazarı Lars Norén, postmodern yazar Stig Larsson, şair ve oyun yazarı Kristina Lugn’dur. Şiirin canlanmasında önemli katkıları olan üç isim atarina Frostenson, Ann Jäderlund ve Birgitta Lillpers olmuşlardır. Dönemde en çok okunan diğer yazarlar, 1980’de yazdığı Gentlemen romanı ile Klas Östergren, Aprilhäxan (Nisan Cadısı) romanı ile tanıdığımız Majgull Axelsson, otobiyografi ve itiraf türünde yazıları ile Agneta Pleijel, Ernst Brunner ve Carina Rydberg, düz yazıları ile tanınan Peter Kihlgård, Sigrid Combüchen ve Inger Edelfeldt’dir.

Sara Stridsberg, Jonas Hassen Khemiri, Lena Andersson, John Ajvide Lindqvist ve Linda Boström Knausgård bu yüzyılın önemli isimleri sayılmaktadır. Mikael Niemi ve Fredrik Backman dönemin uluslararası tanınan yazarları olmuşlardır.

İsveç Edebiyatından Önemli 5 Kitap Nedir?

İsveç edebiyatında en sık rastladığımız beş yazar ve eserleri, Lena Andersson’dan Keyfi Tavır Bir Aşk Romanı, Majgull Axelsson’dan Nisan Cadısı, Marianne Fredriksson’dan Hanna ve Kızları, Jonas Jonasson’dan İsveç Kralını Kurtaran Kız ve Jonas Hassen Khemiri’den Kardeşlerimi Arıyorum şeklinde sıralanabilir.

1. Keyfi Tavır Bir Aşk Romanı - Lena Andersson

Keyfi Tavır Bir Aşk Romanı, Lena Andersson tarafından 2013’te yazılmıştır. Kitap, 2015’te İngiltere’de de satılmaya başlanmıştır. Yazarın altıncı kitabı olan romanı yayınlandığı yıl Ağustos Ödülü’nü ve İsveç gazetesi Svenska Dagbladet tarafından verilen Edebiyat Ödülü’nü kazanmıştır.

Kitapta Ester Nilsson adında bir yazarın Hugo Rask adında bir artistle ilişkisi işlenmektedir. Alışılmadık bir tanışma sonucu yaşadıkları düzenli ilişki ve sonrasında Ester Nilsson’ın ihaneti anlatılmaktadır.

2. Nisan Cadısı - Majgull Axelsson

Nisan Cadısı romanı, Majgull Axelsson tarafından 1997’de kaleme alınmıştır. Kitap yazara aynı yıl August ödülünü kazandırmıştır.

Nisan cadısı romanında baş karakter Desiree adında spastik bir çocuktur. Pek çok bedensel sorununa karşın Desiree, üstün zekalı ve doğaüstü güçleri olan bir çocuktur. Annesi bakımında zorlanınca Desiree’yi bir bakım evine verir. Annesi ile büyüyen üç kızı onun mutluluğunu çalan insanlar olarak görmektedir.

3. Hanna ve Kızları - Marianne Fredriksson

Hanna ve Kızları, Marianne Fredriksson tarafından 1994 yılında yazılmış ve yayınlanmıştır. Aynı yıl Marianne Fredriksson yılın yazarı ve kitabı da yılın kitabı seçilmiştir.

Üç isveçli kadını anlatan roman, dokunaklı bir vasiyetin de olmasının etkisiyle epik - romantizm kategorisinde sayılmaktadır. Hanna’nın torunu yıllar sonra çocukluğunu geçirdiği eve gelir ve bir dolap çekmecesinde büyük annesi Hannaya ait eşyalarla karşılaşır.

4. İsveç Kralını Kurtaran Kız - Jonas Jonasson

İsveç Kralını Kurtaran Kız, Jonas Jonasson tarafından 2013 yılında kaleme alınmıştır. Yazarın ikinci romanıdır.

Kitabın kahramanı Nombeko Mayeki, fakir ve siyahi bir kızdır. Hayatı gecekondularda başlayıp Güney Afrika’nın gizli nükleer silah tesisinde temizlikçi olarak devam eden kahramanın anlaşamadığı mühendis bir işvereni vardır. Bu işvereninin Mossad ajanlarını tarafından öldürülmesi ile aksiyon başlar. Nombeko’nun kendini olayların içinde bulması ve sonrasında kazandığı zaferler ile kitabın sonuna gelinmektedir.

5. Kardeşlerimi Arıyorum - Jonas Hassen Khemiri

Kardeşlerimi Arıyorum, Jonas Hassen Khemiri’nin 2012 yılında yazdığı roman türündeki eserini 2013 yılında oyun türüne uyarlamıştır. Stockholm Şehir Tiyatrosu’nda ikinci prömiyeri yapan oyun, Norveç, Danimarka, Almanya, Birleşik Krallık ve Avustralya’da sahnelenmiştir. Oyun daha sonra Oberon Books tarafından İngilizce yayımlanmıştır.

Bir araba patlaması sonucunda Amor isimli karakterin, dikkat çekmeden şehri gezmesi ile başlayan oyun, Amor’un Valeria adındaki kadını takip etmeyi bırakıp uzun zaman önce ölmüş büyükannesine odaklanması gerektiğini anlaması ile devam eder.

Önemli İsveç Yazarları Kimlerdir?

İsveç edebiyatında her dönem, başarılı, üretken, eserlerinde İsveç kültürüne yer veren, sosyal ve siyasal konuları ele alan, önemli birçok yazar olmuştur. İsveç’in önemli yazarları arasında; Lena Andersson, Majgull Axelsson, Marianne Fredrikkson, Jonas Jonasson ve Jonas Hassen Khemiri vardır.

1. Lena Andersson

Lena Andersson, 18 Nisan 1970 tarihinde İsveç’in Stockholm kentinde dünyaya gelmiştir. Lena Andersson yazar ve gazeteci kimlikleri ile tanınmaktadır. 2013 yılında Willful Disregard adlı romanıyla The August ödülünü ve İsveç gazetesi Svenska Dagbladet tarafından verilen Edebiyat Ödülü’nü kazanmıştır.

Lena Andersson’un eserleri aşağıda verilmiştir.

• Var det bra så? (1999, roman)
• Duktiga män och kvinnor (2001)
• Du är alltså svensk? (2004, roman)
• Duck City (2006, roman)
• Slutspelat (2009, roman)
• Förnuft och högmod (2011, roman)
• Wilful Disregard (2013, Sarah Death tarafından çevrilen romanı)
• Ingens mamma (2013, Antropoloji)
• Utan personligt ansvar (2014, roman)
• Acts of Infidelity (2018, Saskia Vogel tarafından çevrilen romanı)

2. Majgull Axelsson

İsveçli yazar ve gazeteci Majgull Axelsson, 1947’de Landskrona’da dünyaya geldi. Çocukluğu Nässjö’de geçen yazar orada gazetecilik eğitimi aldı. Yazar yaşamını kocasıyla birlikte Lidingö’de sürdürmektedir.

Yazarın ilk kitabında, üçüncü dünyadaki çocuk fahişeliği, sokak çocukları ve İsveç’teki yoksulluk sorunlarına odaklanmıştır. İkinci romanı olan Nisan Cadısı, anne-kız ilişkileri, kadınlar arasındaki rekabet ve İsveç’in savaş sonrası durumu konularını ele aldığı, ilkinin aksine kurgusal bir romandır. Yazar bu romanı ile çok okunanlar listesine girmiş, Moa Martinsson Ödülü ve Jörgen Eriksson Ödülü de dahil olmak üzere önemli İsveç edebiyat ödüllerinin sahibi olmuştur.

Majgull Axelsson’un farklı türdeki eserleri aşağıda örneklendirilmiştir.

• Våra minsta bröder (kurgusal olmayan)
• Rosario är död (kurgusal olmayan)
• Aprilhäxan (kurgu)
• Långt borta från Nifelheim (kurgu)
• LisaLouise (oyun)

3. Marianne Fredriksson

İsveçli yazar, Marianne Fredriksson, 28 Mart 1927’de Göteborg’ta doğmuştur. Hayatı Roslagen ve Stockholm’de geçen yazar aynı zamanda Svenska Dagbladet de dahil olmak üzere çeşitli İsveç gazete ve dergilerinde gazetecilik yapmıştır. 11 Şubat 2007’de Österskär’da hayatını kaybetmiştir. Yazar; İngilizce, Almanca ve Hollandaca ve diğer dillere çevrilmiş romanlar yazmıştır. İncil hikayelerini ve dostluk temasını yazılarında sıkça kullanmıştır.

Marianne Fredriksson’un önemli eserlerinden bazıları aşağıda verilmiştir.

• Simon och ekarna (1985’te yazdığı kurgu-roman)
• Enligt Maria Magdalena (1997’de yazdığı kurgu-roman)
• På akacians villkor (1993’te mimar Bengt Warne ile yazdığı kurgusal olmayan kitabı)
• De elva sammansvurna (1997’de kızı Ann Fredriksson ile yazdığı kurgusal olmayan eseridir)

4. Jonas Jonasson

İsveçli yazar Pär-Ola Jonas Jonasson, 6 Temmuz 1961’de Växjö’de dünyaya gelmiştir. Yazar ve Gazeteci kimlikleri ile tanınmaktadır. Bir ambulans şoförü ve bir hemşirenin oğlu olan yazar, Göteborg Üniversitesi’nde İsveççe ve İspanyolca okumuştur. Växjö gazetesi olan Smålandsposten’de ve İsveç akşam tabloid Expressen’de gazeteci olarak çalışmıştır. Yazar, 1996’da OTW adlı bir medya şirketi kurmuş ve iki büyük sırt ameliyatı geçirdikten sonra 2003’te çalışmayı bırakmıştır.

2009’da yayınlanan Pencereden Tırmanıp Kaybolan Yüz Yaşındaki Adam adındaki ilk kitabı ile dünya çapında başarı elde etmiştir ve kitap 35 farklı dile çevrilmiştir. Jonas Jonasson, 2010’dan bu yana oğlu ile birlikte İsveç’in Gotland adasında yaşamaktadır.

Jonas Jonasson’un eserlerinden bazıları aşağıda listelenmiştir.

• Hundraåringen som klev ut genom fönstret och försvann
• Analfabeten som kunde räkna
• Mördar-Anders och hans vänner

5. Jonas Hassen Khemiri

Jonas Hassen Khemiri, 27 Aralık 1972’de İsveç’in Stockholm kentinde dünyaya gelmiştir. Khemiri, Stockholm Üniversitesi’nde Edebiyat okuduktan sonra eğitimine Stockholm School of Economics’te Uluslararası Ekonomi okuyarak devam etmiştir. Yazarın ailesinde de başka alanlarda ünlü insanlar bulunmaktadır. Hamadi Khemiri, yazarın aktör kardeşi ve Slim Khezri ödüllü performans sanatçısı kuzenidir. Jonas Hassen Khemiri, roman, kısa öykü, deneme ve oyun gibi birçok türde yazmıştır. Yazıları 25 farklı dile çevrilmiştir. İsveçli yazar, en iyi senaryo dalında Village Voice Obie Ödülü’nü, kurgu dalında Ağustos ödülünü kazanmıştır. Öyküsü 2017’de yayınlandıktan sonra Khemiri, New Yorker’da kısa öyküsü yayınlanan ilk İsveçli yazar olmuştur.

Jonas Hassen Khemiri’nin en önemli eserleri aşağıda listelenmiştir.

• Invasion! (2006’da yayınlanan oyun türündeki eseri)
• Jag ringer mina bröder (2012’de yayınlanan romanı)
• Allt jag inte minns (2015’te yayınlanan romanı)

İsveç Kültürü İsveç Edebiyatını Nasıl Etkilemiştir?

İsveç kültürü, tarih öncesi dönemde İskandinav kültürünü besleyen önemli bir kaynaktır. İsveç kültürü, kardeş İskandinav dilleri olan Danca ve Norveççe’ye epey benzemekte olan İsveççe’nin kullanılması, İsveç’in konumunun Kuzey Avrupa’da olması ve Avrupa ülkelerinin din ve dil konusunda etkilerini taşıması, Eski İskandinav dinleri sonrasında Hristiyanlığın yayıldığı bir coğrafya olması sebepleri ile geniş ve İsveç sanatını besleyen bir kültürdür.

İsveç dilinin farklılaşma süreci edebiyatını da etkilemiştir. Daha önce eski İskandinav lehçeleri de konuşulurken 20. yy itibari ile konuşulan ve edebiyatta kullanılan dil İsveççe olmuştur. İsveç Kültürü, din tarihi itibari ile de İsveç edebiyatını etkisi altında bırakmıştır. Hristiyanlığın yayılmaya başladığı dönemler, İsveç edebiyatının kısır dönemleri sayılmaktadır.

İsveç’e Gidecekler için Edebiyat Müzesi Önerileri

İsveç’te ziyaret edilebilecek bazı kütüphane ve müzeler aşağıda listelenmiştir.

• Mårbacka Müzesi (İsveçli yazar Selma Lagerlöf’ün doğduğu ve büyüdüğü evdir)
• Malmo City Kütüphanesi
• Bibliotek Trosa Kütüphanesi
• Halmstad Stadbibliotek Kütüphanesi
• Carolina Rediviva University Kütüphanesi

İsveç, Edebiyat müzeleri ve kütüphaneleri ile de bir çok turistin ilgisini çekmektedir. Bu yapılar, İsveç Vizesi alan turistlere gezip görecekleri yerler olarak tavsiye edilmektedir.