Çin Kültürü Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Çin Kültürü Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Çin kültürü, binlerce yıl öncesine dayanan dünyanın en eski kültürlerinden biridir. Kültür, Doğu Asya'daki geniş bir coğrafi bölgeye hakimdir ve eyaletler, şehirler ve hatta kasabalar arasında büyük farklılıklar gösteren gelenek ve göreneklerle son derece çeşitli ve değişkendir.

Çin medeniyeti, tarihte Doğu Asya'nın baskın bir kültürü olarak kabul edilir. Çin'in en eski uygarlıklardan biri olmasıyla birlikte Çin kültürü, Asya kıtasının felsefesi, erdemi, görgü kuralları ve gelenekleri üzerinde derin bir etkiye sahiptir.

Çin'e seyahat edecek kişilerin seyahat öncesinde kültür şoku yaşamamaları ve Çin halkının kültürel değerlerine herhangi bir saygısızlık yapmamaları için Çin kültürüne ilişkin bilgi edinmesi tavsiye edilmektedir. Bu makalede Çin'e gitmeden önce bilinmesi gereken Çin Halk Cumhuriyeti kültür ve geleneklerine dair bilgiler yer almaktadır.

En Meşhur Çin Gelenekleri

En meşhur Çin gelenekleri aşağıda açıklanmıştır.

  • İki doğum günü kutlamak: Çin'de yaygın ancak birbiri ile tutarsız olan iki takvim bulunması sebebiyle, kişiler hem ay takvimi gem de gregoryen takvime göre doğum günlerini kutlamaktadır.
  • Kış gündönümünde mantı yemek: Çin'de neredeyse tüm büyük ve küçük hamur mantı (jiaozi) restoranları, kış gündönümü esnasında dolu olmaktadır. Rivayete göre Kış gündönümünde mantı yenmezse, dondurucu soğuk rüzgar kulakları ısıracaktır.
  • Sıcak su içmek: Çinliler genellikle sıcak, hatta kaynar su içmeyi, sıcak suyun hastalıkları iyileştirebileceğine ve hastalıkları önleyebileceğine inandıkları için tercih etmektedir.
  • “Ganbei” dedikten sonra içkiyi bitirmek: Çin'de “ganbei” (şerefe) denildikten ve bardak tokuşturduktan sonra içkinin tamamı içilmektedir ve bunu yapmayanlar kaba olarak görülmektedir. "Şarabı çayla değiştirin” geleneği sayesinde alkol içmeyenler de bardaklarındaki çayı bitirmektedir.
  • Kartvizitleri iki elle verme ve alma: Çin iş gezilerinde kişiler kartvizitlerini karşılarındakine iki eliyle tutarak vermektedir; bu saygı gösterme ve nezakete işarettir. Özellikle daha genç olan kişiler yaşlılara kartlarını bu şekilde sunar.
  • Kasada bozuk para vermek: Çin’deki bir markette ödeme yaparken, tam para vermek ya da para üstünü tam almayı sağlayacak şekilde para vermek tercih edilir. Günümüzde farklı ödeme yöntemleri olduğu için bu gelenekten uzaklaşılmıştır.
  • Kırmızı iç çamaşırı giymek: Çin’de 12 zodyak yılı döngüsündeki zodyak doğum yılında, tüm yıl boyunca kırmızı iç çamaşırı giymenin, gelecek yıllarda yaşanacak talihsizlikleri önleyebileceğine inanılır.
  • Elma veya portakalı paylaşmak ancak asla bir armutu paylaşmamak: Çince'de "armudu bölmek", "ayrılmak" anlamına gelen kelimeye benzediği için bu gelenek süregelmiştir.
  • Saat hediye etmekle ilgili batıl inançlara sahip olmak: Bir Çinliye hediye olarak saat vermemek, Çince'de "saat vermek" ifadesinin "ölmekte olan bir kişiye bakmak" veya "bir kişiyi gömmek" anlamına gelen kelime ile eş sesli olmasıdır.

Çin’in Kıyafet Kültürü Nasıldır?

Çin’in Kıyafet Kültürü Nasıldır?
Çin’in Kıyafet Kültürü Nasıldır?

Geleneksel Çin kıyafetleri, uzun, bol, düz kesim ceketler, pantolonlar ve önlüklerden oluşmakta ve tarih boyunca değişen geleneksel Çin estetiğini, felsefesini ve sosyal değerlerini yansıtmaktadır. Hanfu, Zhongshan (Mao kıyafeti), Tang ve Cheongsam, Çin giyim kültürü içinde geleneksel Çin kıyafetlerinin en bilinen dört tanesidir.

Han kıyafeti olarak bilinen ve Çin’in en eski geleneksel kıyafeti olan Hanfu, Han Hanedanlığına kadar yönetici sınıf tarafından giyilmişse de, daha sonra Han etnik halkının ulusal kıyafeti haline gelmiştir. Ayrıca Kore, Japonya ve Vietnam gibi komşu Asya ülkelerini de etkilemiştir.

Cheongsam, Qing Hanedanlığı'nda ortaya çıkan uzun bir elbisedir ve Pekin stilleri, Şanghay stilleri ve Hong Kong stilleri olarak farklı desenler, malzemeler, renkler ve tasarımlarla çeşitlenmiştir.

Tang kıyafeti, genellikle Tang Hanedanlığı'nın giysisidir ve aynı zamanda bir tür Çin ceketini ifade eder. Tang kıyafeti, Mandarin yakalı (bant yakalı) ve kurbağa düğmeli (karmaşık düğümlü kordondan yapılmış düğmeler) bir önü düğmeli Çin tarzı cekettir.

Mao kıyafeti olarak da bilinen Zhongshan kıyafeti, bir tür erkek ceketidir. Zhongshan takım elbiselerinin tasarımı, geleneksel Çin ve Batı giyim tarzlarını birleştirir. Takımların ön tarafında ikisi yukarıda ikisi aşağıda, sol ve sağda eşit aralıklarla yerleştirilmiş dört büyük cep bulunur; önünde ise beş merkezi düğme ve her kolda üç küçük düğme vardır. Genellikle siyah, beyaz, mavi ve gri dahil olmak üzere düz renklerde olan Zhongshan takım elbiseleri hem resmi hem de gündelik durumlarda giyilebilir.

Çin’de Mutfak Kültürü Nasıldır?

Çin’de Mutfak Kültürü Nasıldır?
Çin’de Mutfak Kültürü Nasıldır?

Çin'de yemek bir bilim, sanat ve sosyal bir faaliyet olarak kabul edilir ve Çin halkı yemek yemeyi sever. Çin yemek kültürü diğer ülkelerden oldukça farklıdır ve Çin mutfağı, zengin yemek kültürü nedeniyle dünyanın en iyi mutfağı olarak nitelendirilir. Çin yemekleri bölgeye göre birden çok farklı pişirme tarzını içerir ve genelde doğal tarım ürünleri kullanılır. Erişteler (noodle), pirinçli yemekler ve buharda pişirilen ürünler, Çin’in meşhur yemekleri arasında en bilinenleridir.

Çin mutfağında pirinç, et veya sebze gibi büyük kaselerde servis edilen diğer yemeklerin yanında ayrı bir küçük kasede sunulur. Yemekler genelde soya sosu, sirke ve biber salçası gibi ürünlerle tatlandırılır ve çatal-bıçak yerine çubuklar ile yenilir.

Çin mutfağında kızarmış ördek, sarı bezelye keki, kızarmış ciğer gibi farklı tatları denemeniz önerilir. Sabah saatlerinde derin yağda kızartılmış ve buharda pişirilmiş hamur işi ürünler tercih edilir. Buharda pişen soğuk noodle, karabuğday noodle gibi çok sayıda farklı çeşit erişte denenmelidir. Soğuk yemekler ile başlanan öğünlere, sıcak ana yemekler ve temel besin olan pirinç ile devam edilir.

Çin yemek kültürüne göre yemekler uzun bir ritüeldir ve önemlidir. Her bölgenin mutfağı ve yemek kültürü farklıdır. Çinliler genelde gürültülü yerlerde yemek yemekten hoşlanır ve yemekleri lezzetli olan restoranların kalabalık olacağını düşünürler.

Çin'in Yöresel Yemekleri

Çin'in Yöresel Yemekleri
Çin'in Yöresel Yemekleri

Yöresel Çin yemekleri aşağıda listelenmiştir.

  • Kızarmış pilav
  • Pekin ördeği
  • Tofu
  • Chow mein
  • Congee
  • Çin hamburgeri
  • Kung pao tavuk
  • Char siu
  • Wonton çorbası
  • Mantı çorbası
  • Çin güveci
  • Çin yapışkan pirinci
  • Jiaozi
  • Çin böreği

Çin’de Eğlence Kültürü Nasıldır?

Çin’de Eğlence Kültürü Nasıldır?
Çin’de Eğlence Kültürü Nasıldır?

Geleneksel Çin eğlencesi renkli, canlı ve büyüleyicidir. Çin, sayısız eğlence biçimine ilham vermiş eski geleneklerden etkilenen zengin bir kültürel mirasa sahip olarak gösteri sanatlarına önem vermektedir.

Aslan dansı, Çin eğlencesinin en eski biçimlerinden biridir ve zaman boyunca aslan figürü ikonik bir Çin sembolü haline gelmiştir. Aslan dansında parlak renkli aslan kostümü giymiş iki dansçı bulunur ve biri önde biri arkada durarak kostümü yönetir. Çin halk kültüründe aslan dansı gücü, bilgeliği ve iyi talihi simgeler. Özellikle Çin Yeni Yılı etkinlikleri ve düğün törenleri gibi özel günlerde popüler bir eğlence seçeneğidir ve ayrıca kurumsal ve ulusal etkinliklerde özel konukları onurlandırmak için kullanılır.

Ejderha dansı, Çin kutlamalarının favorisi olan, renk ve enerji dolu, canlı ve ilgi çekici bir performanstır. Aslan dansından farklı olarak, 70 metreye kadar uzayabilen bir ejderha kostümü bulunur ve 2 ile 50 arasında dansçının performansı gerekir. Kostüm renkli kumaştan yapılır ve davul, zil ve gong sesleri eşliğinde bir ejderhanın hareketleri taklit edilir.

Çin davulları, çokça kutlamada kullanılan bir geleneksel Çin eğlencesi biçimidir. Renkli kostümler giymiş birden fazla müzisyen tarafından süslenen davulların çalınması ile sergilenir ve genelde bir dans rutini de içerir. Çinli davulcular kutlamalarda havayı belirlediği, ordunun moralini yükselttiği ve savaşta korku uyandırdığı için güç ve şansla ilişkilendirilmiştir. Günümüzde Çin davulu düğünlerde, Çin Yeni Yılı etkinliklerinde, ulusal kutlamalarda ve kurumsal etkinliklerde tercih edilir.

Yüz değiştirme veya diğer adıyla bian lian, Sichuan operası ile ilişkilendirilen geleneksel bir Çin sahne sanatıdır. Hızlı bir değişim eylemini, enerjik bir destek müziğini ve parlak renkli bir illüzyonisti içermektedir. Bir yelpazenin kaydırılması veya elin sallanmasıyla, sanatçı anında bir renkli maskeden diğerine geçer. Gösterinin sonunda, sanatçı 20 defaya kadar değişime uğrar. Çin efsanesine göre, bir hayatta kalma tekniğinden geliştirilmiş olup, insanların vahşi hayvanları korkutmak için yüzlerine renkli desenler çizmelerinden doğmuştur ve yüzler yıl boyunca nesilden nesile aktarılmıştır.

Çin Festivalleri

Çin Festivalleri
Çin Festivalleri

Çin 5000 yılı aşkın bir geleneksel tarihinde birçok Çin geleneksel festivali yaratılmıştır. Çin festivalleri bölgelere göre tarımsal, dini ve sosyal festivaller olmak üzere üç kategoriye ayrılır. Çin'in tüm ülkede kutlanan birkaç geleneksel festivali vardır ve Çin'deki en önemli festival Ocak ayının 15 ila 25 günü arasında kutlanan Çin yeni yılıdır. Dragon Boat Festivali Çin'deki en eski festivaldir.

Çin'de ayrıca Fener Festivali, Qingming Festivali, Çifte Yedinci Festival, Çifte Dokuzuncu Festival, Kış Gündönümü, Laba Festivali, Çin Ay Festivali gibi, Çinliler için çok önemli festivaller bulunur.

Çin’de Gece Hayatı

Çin’de Gece Hayatı
Çin’de Gece Hayatı

Çin gece hayatı, reform ve dışa açılma politikasından bu yana, çeşitlenmiş ve daha renkli hale gelmiştir. Çin’de karaoke, gece kulübü, gece şovları, akrobasi gösterileri, konserler gibi çok sayıda farklı etkinlik mekanı bulunmaktadır. Barların çoğu saat sabah 4’e kadar açık kalmaktadır. Pekin'deki Sanlitun ve Hou Hai ile Şangay'daki Xintiandi, Hengshan Yolu ve Bund bölgeleri, doğu ve batının birleştiği en popüler eğlence bölgeleridir.

Gece kulüpleri, Çin gece hayatında özellikle cuma ve cumartesi günleri sıklıkla tercih edilmektedir. Çin’deki renkli ve büyüleyici şovlar sunan gece kulüpleri genelde giriş ücreti almaktadır.

Farklı olarak Çin gecelerinde ışıklı manzaranın tadını çıkarmak için gece gezisi yapılabilir, yerel gece pazarlarına gidilebilir, Pekin'deki Kung fu ile Şangay'daki akrobatik şovlar izlenebilir.

Çin Kültürünü Yansıtan Önemli Yerler Nerelerdir?

Çin Kültürünü Yansıtan Önemli Yerler Nerelerdir?
Çin Kültürünü Yansıtan Önemli Yerler Nerelerdir?

Çin kültürünü yansıtan önemli ve tarihi yerler aşağıda verilmiştir.

  • Çin Seddi
  • Yasak Şehir
  • Toprak Askerler
  • Potala Sarayı
  • Yazlık Saray
  • Mogao Mağaraları
  • Konfüçyüs Tapınağı
  • Şangay Müzesi
  • Hong Kong Ulusal Müzesi
  • Makao Müzesi

Yukarıda sıralanan yerleri gezmek isteyen yabancı ülke vatandaşlarının Çin turist vizesi alarak seyahatlerini gerçekleştirmeleri mümkündür.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: