İsrail Coğrafyası

İsrail'in Coğrafi Özellikleri ve Konumu

İsrail Orta Doğu olarak adlandırılan bölgede Doğu Akdeniz kıyısında yer almaktadır. İsrail’in komşu ülkeleri olarak batısında Akdeniz, doğusunda Ürdün, kuzeyinde Lübnan ve Suriye, güneybatısında ise Sina Yarımadası ve Gazze bulunmaktadır.

İsrail’in Akdeniz kıyı ovası, kuzey ve orta İsrail’de bulunan dağlar, Büyük Rift Vadisi ve Necef Çölü olmak üzere 4 coğrafi bölgesi vardır. İsrail’in güneydoğu bölgesinde Lut Gölü, Akdeniz kıyı bölgesinde Şaran Ovası ve Karmel Dağı bulunmaktadır. İsrail coğrafyasında bulunan en yüksek dağ Hermon Dağı, en uzun nehir Yarkon Nehri, en derin göl ise Lut Gölü’dür.

İsrail Nerededir?

İsrail Asya kıtasının batısında, Akdenizin güneydoğu kıyısında ve Kızıldeniz’in kuzey kıyısında yer almaktadır. İsrail’in Ürdün sınırında bulunan ve dünyanın en derin gölü olarak kabul edilen Lut Gölü’nün yalnızca güneybatı kıyısı İsrail’e, kalanı ise Ürdün’e aittir.

Akdeniz ve Kızıldeniz, İsrail’i çevreleyen iki önemli denizdir ve Akdeniz kıyısında Karmel Dağı yer almaktadır.

İsrail Dünya Haritasında Nerededir?

İsrail dünya haritasında Asya kıtasının batısında, Orta Doğu olarak adlandırılan bölgede yer almaktadır.

İsrail’in dünya haritasındaki konumu aşağıda gösterilmiştir.

İsrail Dünya Haritasında Nerededir?
İsrail Dünya Haritasında Nerededir?

İsrail'in Koordinatları Nedir?

İsrail, kuzey yarımkürede 31°30' kuzey enlemleri, 34°45' doğu boylamları arasında bulunmaktadır.

İsrail Komşuları Hangi Ülkelerdir?

İsrail’in kuzeyinde Lübnan, kuzeydoğusunda Suriye, doğusunda Ürdün ve Batı Şeria, güneybatısında ise Mısır ile komşudur.

İsrail haritası ve komşularının görseli aşağıda verilmiştir.

İsrail Komşuları Hangi Ülkelerdir?
İsrail Komşuları Hangi Ülkelerdir?

İsrail'in Yüzölçümü Nedir?

İsrail’in yüzölçümü 27.817 kilometrekaredir. İsrail dünyanın 153, Asya kıtasının ise 39. en büyük ülkesidir.

İsrail'in Coğrafi Bölgeleri Nelerdir?

İsrail’in coğrafi bölgeleri aşağıda listelenmiştir.

  • Akdeniz kıyı ovası: Akdeniz kıyı ovası Lübnan sınırından güneydeki Gazze sınırına kadar uzanmaktadır. Bölge oldukça verimli ve nemli olmanın yanında narenciye bahçeleri ve bağcılığı ile bilinmekte ve bölgede 4 kısa nehir bulunmaktadır. Akdeniz kıyı ovasının beş alt bölgesinden biri olan en kuzeydeki bölümü verimli bir bölgedir. İkinci alt bölge olan Carmel Dağı sırasında Carmel Sahil Ovası bulunmaktadır. Üçüncü bölge Sharon Ovası, Nahal Taninim’den Yarkon Nehrine kadar uzanmaktadır ve bu bölge İsrail’in en yoğun nüfuslu bölgesidir. Dördüncü bölge Nahal Shikma nehrine kadar uzanan Orta Kıyı Ovası’dır. Güneye uzanan son bölge, Güney Sahil Ovası olarak adlandırılmaktadır; bu bölge Besor ve Agur-Haltza olarak ikiye ayrılmış olup Besor’da popülasyon yoğun, Agur-Haltza’da ise daha azdır.
  • Orta İsrail dağları: Kıyı ovasının iç kesimlerinde orta yayla bölgesi yer almaktadır, bölgenin kuzeyinde ise Yukarı Celile ve Aşağı Celile Dağları bulunmaktadır. Celile Dağlarının güneyinde küçük ve verimli vadilere sahip Samiriye Tepeleri bulunmaktadır. Kudüs’ün güneyinde, Batı Şeria’nın iç kesimlerinde Hebron ve Judaean Dağları, doğudan batıya ilerledikçe ise yaylaları kesen birkaç vadi vardır.
  • Büyük Rift Vadisi: Orta dağlık bölgelerin doğusunda Suriye-Doğu Afrika yarığının bir parçası olan Büyük Rift Vadisi yer almaktadır. Rift Vadisi büyük çoğunlukla Ürdün Nehri, Celile Denizi ve Ölü Deniz tarafından oluşmaktadır. İsrail’in en büyük nehri olan Ürdün Nehri Tiberias gölüne akmaktadır.
  • Necef Çölü: Sina Çölü’nün bir uzantısı olan Necef Çölü, İsrail’in toplam arazi alanının yarısından fazlasını kaplamaktadır. Necef Çölü kuzey, batı, orta, yüksek plato ve Arabah vadisi olarak 5 ayrı ekolojik bölgeye bölünmüştür. Kuzey Necef devamlı yağış alan verimli topraklara sahipken Güney Necef, kumlu topraklara sahiptir. Orta Necef ise daha az yağış alan ve su geçirmeyen topraklara sahiptir. Dördüncü bölge olan yüksek plato bölgesi yaz aylarında rekor sıcaklıklara ulaşan bir bölge olarak tanımlanmaktadır. Ölü Denize kadar uzanan Arabah Vadisi bölgesi yılda 50 mm yağış alan kurak bir bölgedir.

İsrail Fiziki Haritası Nasıldır?

İsrail güneyinde Necef Çölüne, iç kesimlerinde Judean Tepeleri gibi yükseltilere ve dağlara ve kuzey kıyı şeridinde düz ve verimli kıyı ovalarına ev sahipliği yapmaktadır. İsrail’in birçok vadiye sahip iç kesimleri verimli topraklar olarak nitelendirilmektedir. 4 farklı coğrafi bölgeden oluşan İsrail, 2 farklı deniz tarafından çevrelenmekte; birçok sıradağa, vadiye ve ovaya sahiplik yapmaktadır.

İsrail coğrafi haritası aşağıda verilmiştir.

İsrail Fiziki Haritası Nasıldır?
İsrail Fiziki Haritası Nasıldır?

İsrail'in Dağları Nelerdir?

İsrail’de birçoğu sıradağ olarak kabul edilen önemli dağlar bulunmaktadır. Kıyı şeridi haricinde İsrail, çoğunlukla dağlık bir bölge olarak tanınmaktadır. İsrail’in en yüksek dağı olarak bilinen Hermon Dağı, üç farklı zirveye sahiptir ve sıradağ olarak kabul edilmektedir. Yüksekliği sayesinde çok yağış alan ve her yıl ağustos ayından itibaren çiçek vermeye başlayan İsrail’deki Hermon Dağında eşsiz sürüngenler ve bitkiler yaşamaktadır.

İsrail’in ikinci en yüksek dağı olan Meron Dağı İsrailliler için kültürel bir önem taşımaktadır. Her yıl yüz binlerce Yahudinin hac ziyaretinde bulunduğu İsrail’deki Meron Dağının çevresinde Akdeniz iklimi görülmektedir. İsrail’in güney bölgesindeki en yüksek nokta olan Ramon Dağı Necef Çölü’nün Mısır sınırına yakın olan bölgesinde yer almaktadır. Çoğunlukla kuru bir bitki örtüsüne sahip olan İsrail’deki Ramon Dağı, yıl boyunca birçok dağ tırmanıcısı tarafından ziyaret edilmektedir. İsrail’in kuzey bölgesindeki en yüksek nokta olan Yukarı Celile Dağı ise yamaç paraşütü için uygun bir alan oluşturmakta ve çevresinde Akdeniz iklimi görülmektedir.

İsrail'in En Yüksek Dağı Hangisidir?

İsrail'in En Yüksek Dağı Hangisidir?
İsrail'in En Yüksek Dağı Hangisidir?

İsrail’in en yüksek dağı 2.814 metre yüksekliğe sahip Hermon Dağıdır. İsrail’in Hermon Dağından sonraki en yüksek 2. ve 3. dağı sırasıyla Bental ve Meron Dağlarıdır.

İsrail'in Gölleri Nelerdir?

İsrail’in gölleri aşağıda listelenmiştir.

  • Lut Gölü (Ölü Deniz): Dünyanın en alçak noktası olarak kabul edilen Ölü Denizin yatağında bulunan zengin mineraller cilt tedavisinde kullanılmaktadır. Vadilerden akan suların buluştuğu Ölü Deniz, dünyanın en tuzlu su kütlelerinden biridir ve kıyılarında kaya tuzları oluşumu görülmektedir.
  • Celile Gölü: Kuzey İsrail’de Büyük Rift Vadisinde yer alan Celile Gölü, İsrail’in en büyük tatlı su gölüdür ve önemli bir içme suyu kaynağıdır. Yer altındaki kaynaklardan da beslenen Celile Gölü’nün asıl kaynağı Ürdün Nehri’dir.
  • Hula Gölü: Kuzey İsrail’in Yukarı Celile bölgesindeki Hula Vadisinde yer almaktadır. Tatlı su gölü olan Hula, bir zamanlar çevresinde bulunan tarım arazileri için önemli bir su kaynağı olmuştur. Birçok müze ve arkeolojik kalıntıya ev sahipliği yapan Hula Gölü yıl boyunca ziyaretçi kabul etmektedir.
  • Ram Gölü: Hermon Dağından akan tatlı su akıntıları ile daha çok gölet olarak kabul edilen ve Golan Tepelerinde yer alan Ram Gölü, çevresindeki bölgeler için önemli bir su kaynağıdır. Gölün etrafındaki alanda bronz çağından kalma kalıntılar olduğu için arkeolojik alan olarak kabul edilmektedir.
  • Rishon LeZion Gölü: İsrailin Rishon Lezion şehrinde yağmur suyunu depolamak için oluşturulmuş yapay bir göl olan Rishon Lezion Gölü, İsrail’in başkenti Tel Aviv’in birkaç kilometre güneyinde yer almaktadır. Gölün çevresinde birçok kuş yaşamakta ve ziyaretçiler için birkaç doğa parkı yer almaktadır.

İsrail Taberiye Gölü Nerededir?

İsrail Taberiye Gölü Nerededir?
İsrail Taberiye Gölü Nerededir?

İsrail Taberiye Gölü, Celile Denizi olarak da bilinmekte ve Kuzey İsrail’deki Büyük Rift Vadisinde yer almaktadır. Dünyadaki en derin tatlı su gölü olarak bilinen İsrail’in Taberiye Gölü, Ölü Denizden sonra dünyanın en derin ikinci gölü olarak kabul edilmektedir. Ürdün Nehri tarafından beslenen Taberiye Gölü, İsrail’in neredeyse bütün su ihtiyacını karşılamaktadır.

Taberiye Gölü, insanlığın bildiği en eski sığınağa sahip toprak parçası ile komşudur, bu nedenle İncil’de Taberiye Gölü’nden bahsedilmektedir. İsrail’in en büyük tatlı su gölü olan Taberiye Gölü, Ürdün Nehri’nden sonra İsrail için en büyük su içme kaynağıdır. Taberiye Gölü’nün çevresindeki bölge, tabiatı koruma alanları ve kaplıcaları ile adından söz ettirmektedir.

İsrail Lut Gölü Nerededir?

İsrail Lut Gölü Nerededir?
İsrail Lut Gölü Nerededir?

İsrail Ölü Deniz olarak da bilinen İsrail Lut Gölü doğuda Ürdün ve İsrail, batıda ise Batı Şeria tarafından çevrelenmekte ve Büyük Rift Vadisinde yer almaktadır. Deniz yatağında bulunan zengin mineraller sayesinde İsrail Lut Gölü birçok insana cilt tedavisi sunmaktadır.

Dünyanın en tuzlu göllerinden biri olarak kabul edilen Lut Gölü çevresinde birçok kaya tuzu oluşumu bulunmaktadır. İsrail’de bulunan diğer göllerin aksine Lut Gölü, İsrailliler tarafından su kaynağı yerine turistik bir alan olarak kullanılmaktadır.

İsrail Nehirleri Nelerdir?

İsrail’in bazıları Akdeniz’e, bazıları Ölü Deniz’e ya da Kızıldeniz’e dökülen çok sayıda nehri bulunmaktadır. İsrail’in en uzun kabul edilen nehri 251 kilometre uzunluğundaki Şeria Nehri’dir ve nehir Yahudiler ve Hristiyanlar için kültürel olarak büyük önem taşımaktadır.

İsrail’in ikinci önemli nehri Akdeniz’de bulunan Kishon Nehri’dir. İsrail Kishon Nehri, çevredeki kimyasal tesislerden akan kimyasallardan dolayı İsrail’in en kirli nehri olarak kabul edilmektedir. Lakhish Nehri, İsrail’in Akdeniz’e dökülen nehirlerinden biridir. Nahal Alexander Nehri ise yaklaşık 45 km uzunluğunda İsrail’in Akdeniz’e dökülen diğer bir nehridir ve temiz suları nedeniyle çevresindeki birçok plaja ve çeşitli hayvanlara ev sahipliği yapmaktadır.

İsrail’in büyük bir çoğunluğunu çöller oluşturduğundan, nehirler ülkede büyük değer görmektedir. İsrail nehirleri evsel ve endüstriyel amaçlar için su kaynağı olarak, hem de nehirden çıkan canlılar sayesinde besin kaynağı olarak kullanılmaktadır.

İsrail'in En Uzun Nehri Hangisidir?

İsrail'in En Uzun Nehri Hangisidir?
İsrail'in En Uzun Nehri Hangisidir?

İsrail’in en uzun nehri 251 kilometre uzunluğundaki Şeria Nehri’dir. İsrail Şeria Nehri, en uzun nehir olmasının yanında, İsa’nın vaftiz edildiği yer olduğu için Hristiyanlar ve Yahudiler için kültürel bir önem taşımaktadır. Şeria Nehri Hermon Dağı’nın güney yamaçlarından doğmakta ve Celile Denizi’nden geçerek Ölü Deniz’e dökülmektedir. Dünyanın tehlike altındaki 100 ekolojik bölgesinden biri olarak listelenen Şeria Nehri, İsrail için Akdeniz’den sonra en büyük ikinci su kaynağıdır.

İsrail'de Çöl Var Mıdır?

İsrail'de Çöl Var Mıdır?
İsrail'de Çöl Var Mıdır?

İsrail, ülkenin güney bölgesinde yer alan ve ülkenin toplam arazi alanının yarısından fazlasını kaplayan Necef Çölü’ne ev sahipliği yapmaktadır. İsrail Necef Çölü kayalık bir çöl olmasının yanında Makteş olarak adlandırılan bir krater yapısına sahip olduğundan jeolojik olarak İsrail için büyük önem taşımaktadır. 5 farklı ekolojik bölgeye ayrılmış Necef Çölü, bazı bölgelerinde verimli topraklara sahip olmakla birlikte bazı kesimlerinde ise yeterince yağış alamamaktadır.

İsrail Ormanları ve Bitki Örtüsü Nasıldır?

İsrail Ormanları ve Bitki Örtüsü Nasıldır?
İsrail Ormanları ve Bitki Örtüsü Nasıldır?

İsrail’in topraklarının çok az bir kısmı (%7.1) ormanlardan meydana gelmektedir ve bu ormanların yarısından fazlası (%57) insanlar tarafından oluşturulmuştur. 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin tren yolu yapmak amacıyla İsrail’in ormanlarını yok etmesinden sonra İsrailliler ülkeyi kendi elleriyle ağaçlandırmaya başlamıştır.

İsrail’de ormanlar Kudüs ve çevresinde, orta İsrail’de ve kuzey bölgesinde yoğunluk göstermektedir. İsrail ormanlarında görülen ağaç türleri büyük çoğunlukta Halep çamları ve meşe ağaçlarıdır. Kuzey ve kıyı kesimlerinde görülen Akdeniz ikliminin bir sonucu olarak İsrail bitki örtüsü yoğunluklu olarak Akdeniz makilerinden oluşmaktadır.

İsrail'in Doğal Kaynakları Nelerdir?

İsrail’in doğal kaynaklarından bazıları ekilebilir araziler, buğday, meyve, balık ve doğal gazdır. Geçmişte İsrail coğrafi konumu nedeniyle sınırlı ekilebilir araziye sahip olsa da, günümüzde gelişen tarım teknolojisi ile birlikte tarım sektörü İsrail ekonomisi için önemli bir yere gelmiştir. Tarım sektörünün gelişmesi ile İsrail, buğday, mısır, avokado, muz, elma ve mango gibi ürünlerin üretimi yapmaktadır.

Konumu dolayısıyla İsrail’de, Akdeniz ve Ölü Deniz’den çıkan deniz ürünlerinin de ekonomiye büyük bir katkısı olduğu görülmektedir. İsrail’in en önemli doğal kaynaklarından biri de devlete büyük oranda gelir sağlayan doğal gazdır. İlk olarak İsrail’in Aşkelon şehrinde keşfedilen doğal gaz, günümüzde İsrail tarafından Ürdün’e ihraç edilmektedir.

Dünya Bankası gibi kuruluşlar tarafından dünyanın en gelişmiş ülkelerinden biri olarak gösterilen İsrail, ekonomik refahını büyük çoğunlukla yürüttükleri politika sistemi ve doğal kaynakların doğru kullanımına borçludur. Ülkenin en önemli doğal kaynakları olan doğal gaz ve ekilebilir araziler İsrail ekonomisi üzerinde büyük katkıya sahiptir.

İsrail'in Madenleri Nelerdir?

İsrail’in madenleri aşağıda listelenmiştir.

  • Potasyum
  • Sodyum
  • Magnezyum
  • Tuz
  • Bakır
  • Kaya fosfatları
  • Manganez
  • Cam toprağı
  • Kaolin
  • Demir Cevheri
  • Petrol
  • Gaz

İsrail'in Toprak Türleri Nelerdir?

İsrail’in kıyı şeridindeki ovalarda çoğunlukla alüvyal topraklar görülürken, Necef Çölü’nün kıyı ovalarına yakın kısımlarında rüzgarla savrulan lös toprakları gözlemlenmektedir. Büyük Rift Vadisi gibi bölgelerde kaya tuzu ve alçı taşı bol miktarda bulunmakta, Necef Çölü’nün güneyinde ise granit damarlı kumtaşı kayaları görülmektedir.

İsrail’de tarıma elverişli toprak alanı %20 olmasına rağmen geliştirdikleri tarım ve yetiştirme teknolojileri ile birlikte İsrail, çölde bile tarım ürünleri yetiştirmektedir.

İsrail Deprem Ülkesi Midir?

İsrail bir deprem ülkesi olmamakla birlikte ülkede her yıl birçok küçük depremin meydana geldiği sismik olarak aktif bir bölgede yer almaktadır. İsrail’de deprem açısından en riskli bölgeler Ölü Deniz fay hattına yakın olan ve Ürdün sınırında bulunan şehirlerdir.

İsrail Deprem Ülkesi Midir?
İsrail Deprem Ülkesi Midir?

İsrail'in Doğal Güzellikleri Nelerdir?

İsrail’in doğal güzellikleri aşağıda listelenmiştir.

  • Ein Gedi: Ein Gedi Tabiatı Koruma Alanı, Ölüdeniz’in yakınında yer almakta ve doğal şelaleler, botanikler ve yürüyüş parkurlarından oluşmaktadır.
  • Makhtesh Ramon: Necef Çölü’nde yer alan Makhtesh Ramon, toprak aşınması sonucunda meydana gelmiş büyük bir kraterdir ve ziyaretçilerine kamp imkanı sunmaktadır.
  • Timna Park: Dünyadaki en eski bakır madenine ev sahipliği yapan Timna Park büyük sütunlardan ve kaya oluşumlarından meydana gelen bir doğa güzelliğidir.
  • Gan HaShlosha: Aşağı Celile bölgesinde yer alan Gan HaShlosha İsrail’in en ünlü milli parklarından biri olmakla birlikte pastoral su havuzları, palmiye ağaçları ve gür yeşilliklerle çevrelenmektedir.
  • Ölü Deniz: Dünyanın en tuzlu su kütlelerinden biri olan Ölü Deniz dibinde bulunan çamur ile birçok ziyaretçisine cilt tedavisi imkanı sunmaktadır. Ölü Deniz’de İsrailliler ve birçok turist için tekne gezileri düzenlenmektedir.
  • Rosh HaNikra Mağaraları: İsrail’in kuzeybatı ucunda yer alan Rosh HaNikra Mağaraları, jeolojik oluşumlarla çevrelenmiş turkuaz sulara sahiptir.
  • Eilat Mercan Resifleri : Kızıldeniz’e kıyısı olan Eilat şehri, birçok mercan resifine, renkli balıklara ve yunuslara ev sahipliği yapmaktadır.
  • Celile Denizi (Taberiye Gölü): Taberiye Gölü olarak da bilinen Celile Denizi, İsrail’in en büyük tatlı su gölüdür. Taberiye Gölü’nün çevresinde İsrail’in en popüler plajlarından bazıları yer almaktadır.
  • Eilat Kırmızı Kanyonu: Necef Çölü’nde bulunan kanyon, yıllar boyunca güneş ışınları ile birlikte kırmızı rengini almıştır. Kırmızı Kanyon, birçok ziyaretçiye yürüyüş yapma imkanı sunmaktadır.

İsrail'in doğal güzelliklerini görmek için İsrail'e gitmek isteyen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına, hamiline 3 ay İsrail'de kalma hakkı sağlayan turistik İsrail vizesi verilmektedir. İsrail turistik vize başvurusu Ankara İsrail Büyükelçiliği Konsolosluk Bölümü ya da İstanbul İsrail Başkonsolosluğu'na yapılabilmektedir.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: