Norveç Edebiyatı: Norveçli Yazarlar ve Önemli Eserleri

Norveç Edebiyatı Tarihi Nasıldır?

Norveç edebiyat geleneği, 9. yüzyılın başlarında Cermen geleneğinden yararlanılarak oluşturulmuş Eddic şiirleri ile başlamıştır. Orta İskandinav dönemi edebiyatı dönemi, 1, yüzyıla kadar Norveçli Thidreks’in destan ve Konungs Skuggsja gibi eserleriyle devam etmiştir. Norveç edebiyatı, 1387-1814 yılları arasında karanlık dönem olarak adlandırılmaktadır. Danimarka kültürünün Norveç’e empoze edilmesiyle edebiyatın esasen Danimarka eserleri üretmesi sağlanmıştır.

Reformasyon sürecinden sonra, Norveç kendi edebiyatına dair eserler üretmeye başlamıştır. Karanlık dönemin ardından Norveç Üniversitesi’nin kurulması ve Norveç’in Danimarka’dan ayrılmasıyla birlikte Norveç edebiyatı yeniden canlanmıştır. 19. yüzyılın sonlarında, milliyetçi romantizm akımına ait Henrik Ibsen, Bjørnstjerne Bjørnson, Alexander Kielland ve Jonas Lie isimli yazarlarla unutulan ulusal bir kültür yaratılmıştır. Norveç’in şanlı Viking geçmişleri, Orta Çağ mücadeleleri, köylü hikayeleri ve mitleri yeniden kaleme alınmıştır.

Erken Norveç romantizmine güçlü bir katkıda bulunan Henrik Ibsen, gerçekçi dramanın en önemli isimlerindendir. Gerçekliğin babası olarak tanınan Ibsen, Shakespeare’den sonra dünya da en çok okunan tiyatro oyunu yazarıdır. 1890 yılında Knut Hamsun ve Sigbjørn Obstfelder'in eserleri aracılığıyla modernist edebiyat Norveç’e tanıtılmıştır.

1905 yılında Norveç ve İsveç birliğinin dağılmasıyla Norveç edebiyatında yeni bir dönem başlamıştır. İkinci dünya savaşının ardından ise pek çok sayıda şiir, roman ve kısa öykü türünde önemli eserler üretilmiştir. 20. yüzyılda, Bjørnstjerne Bjørnson, Knut Hamsun ve Sigrid Undset isimli üç Norveçli romancı Nobel edebiyat ödülünü kazanmıştır. 21. yüzyıl Norveç edebiyatında ise Karl Ove Knausgård altı ciltlik otobiyografik roman serisiyle önemli bir yazar haline gelmiştir.

Okunması Gereken Norveç Edebiyatı Kitapları Nelerdir?

Okunması gereken Norveç edebiyatı eserler aşağıda listelenmiştir.

• Açlık, Knut Hamsun: 1890’da yayınlanan ve erken modernizmin bir örneği olarak kabul edilen Açlık romanı, Kristiania sokaklarında dolaşan bir yazarın devam eden davaları ve aklını kemiren düşünceleri hakkındadır.
• At Çalmaya Gidiyoruz, Per Petterson: 2003 yılında yayınlanan roman, ikinci dünya savaşı sırasında ve sonrasında masumiyetin kaybedildiği ve ailelerin yıkıldığı bir Norveç hikayesini konu edinmektedir.
• Dina’nın Kitabı, Herbjørg Wassmo: 1980 yılında yayınlanan roman, 19. yüzyılın ortalarında bir kaza sonucunda çevresine meydan okuyan ve büyüleyici bir kadın olan Dina hakkındadır.
• Kavgam, Karl Ove Knausgaard: 2009 ile 2011 yılları arasında yayınlanan altı otobiyografik romandan oluşan eser, yazarın özel hayatını ve düşüncelerini konu edinmektedir.
• Synnøve Solbakken, Bjørnstjerne Bjørnson: 1857’de yayınlanan Norveçli bir köylü romanıdır.
• Buz Sarayı, Tarjei Vesaas: İki arkadaş olan Siss ve Unn’un arasındaki arkadaşlık bağını anlatan eser, 1963 yılında yayınlanmıştır.
• Harika Çocuk, Roy Jacobsen: 2009 yılında yayınlanan roman, çocukluğun güçlü ve sıcak bir portresini anlatmaktadır.
• Cazibeli, Jan Kjaerstad: 1993 yılında yayınlanan roman, tv belgesel yapımcısı olan Jonas Wergeland hakkında bir üçlemenin ilk kitabıdır.

En Ünlü Norveçli Yazarlar Kimlerdir?

En ünlü Norveç edebiyatı yazarları aşağıda listelenmiştir.

• Henrik Ibsen
• Knıt Hamsun
• Joe Nesbo
• Jostein Gaarder
• Ludvig Holberg
• Ivar Aasen
• Bjørnstjerne Bjørnson
• Alexander Kielland
• Kjell Asildsen
• Peter Christen Asbjornsen

Knut Hamsun Kimdir?

Knut Hamsun 1920’de Nobel Edebiyat Ödülü’ne layık görülen Norveçli bir yazardır. 4 Ağustos 1859 tarihinde doğan yazar, 19 Şubat 1952 yılında vefat etmiştir. Hamsun’un çalışmaları bilinç, konu, bakış açısı ve çevre açısından çeşitlilik göstermektedir ve yazarın 20’den fazla roman, bir şiir koleksiyonu, bazı kısa öyküler, drama eserleri, seyahatname ve deneme türünde eserleri bulunmaktadır. Neo-romantik ve neo-gerçeklik akımına ait olan yazar, bilinç akışı ve iç monolog teknikleri ile psikolojik edebiyata öncülük etmiştir.

İlk kez 1890 tarihli Açlık romanı ile beğeni toplayan yazar, küçük kırsal toplulukların yaşamına dahil olan gezgin bir yabancı temasını sıklıkla eserleride kullanmaktadır. Gezgin teması Gizemler, Pan, Sonbahar Yıldızının Altında, Son Seviç ve Rosa romanlarının merkezinde yer almaktadır.

Eserlerinde doğal dünyanın coşkulu tasvirlerine ve Norveç ormanları ve kıyı şeridine sıklıkla yer veren yazar, Toprak Yeşerince adlı eseriyle Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi olmuştur.

Toprak Yeşerince Kitabının Konusu Nedir?

Norveç yeni gerçekçiliği tarzında, bilinç akışı gibi teknikler kullanılarak yazılan eser ilk olarak 1917 yılında yayınlanmıştır. Toprak Yeşerince romanının baş kahramanı Isak ve ailesinin moderniteye olan hayranlığını ancak zaman zaman modernite olan ile çatışmalarını konu edinmektedir. Knut Hamsun, Toprak Yeşerince romanı ile 1920 yılında Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanmıştır.

Norveçli Polisiye Yazarı Jo Nesbø Kimdir?

Jo Nesbø, Norveçli bir yazar, müzisyen, ekonomist, eski futbolcu ve muhabirdir. Müfettiş Harry Hole’un yer aldığı suç romanları ile tanınan Nesbø, dünya çapında 50 milyon kopya satarak en başarılı Norveçli yazar haline gelmiştir. 29 Mart 1960 yılında doğan yazar, 2007’de Doktor Proktors Prompepulver adında ilk çocuk kitabını yayınlamıştır.

Suç, gerilim ve korku türünde eserler veren Jo Nesbø’nun ilk eseri 1997 yılında yayınlanan Flaggermusmannen’dir. Cam Anahtar Ödülü, En İyi Norveç Polisiye Romanı ve En Çok Satan Norveç Roman Ödülü dahil olmak üzere pek çok ödüle layık görülmüştür.

Harry Hole Kitap Serisinin Konusu Nedir?

Harry Hole karakteri ilk olarak Flaggermusmannen romanında ortaya çıkmıştır. Jo Nesbo Harry Hole serisi, suç birimi için çalışan ve soruşturmalar için Avustralya, Tayland, Kongo, İsviçre ve Brezilya’ya giden ve bir dedektif olan Harry Hole’u konu edinmektedir. Seri boyunca Hole; seri katiller, banka soyguncuları, alkolikler ve kendi şeytanlarıyla savaşmaktadır.

Şiddet içerikli ve çok katmanlı olan romanlar genellikle tehlikedeki kadınları konu almaktadır. Jo Nesbo tarafından üretilen edebiyat eserleri, beyaz perdeye uyarlanmıştır. Jo Nesbo tarafında yazılan seri, En İyi Nordik Suç Romanı dalında Cam Anahtar Ödülü’nü kazanmıştır.

Henrik Ibsen Kimdir?

Henrik Ibsen, 20 Mart 1828 ile 23 Mayıs 1906 tarihleri arasında yaşamış Norveçli bir oyun yazarı ve tiyatro yönetmenidir. Tiyatroda modernizmin kurucularından biri olan Ibsen, gerçekliğin babası olarak anılmaktadır ve Shakespeare’den sonra dünyada en çok sahnelenen oyun yazarıdır. Oyunları toplumun ahlak kurallarını ihlal etmesi sebebiyle zamanında tartışmalara sebep olmuştur.

Eserlerini gerçekçi ve modernist sanat hareketlerinin etkisiyle yazan Ibsen, sanatın gerçek insan yaşamının bir temsili olmasına gerektiğine inanmıştır. Oyuncak Bebek Evi, Yaban Ördeği, Peer Gynt ve Biz Ölüler Uyanınca eserleri başlıca oyunlarındandır. Hayatının sonlarına doğru birkaç Nobel Ödülü’ne aday gösterilmiştir.

En Ünlü Henrik Ibsen Oyunları Nelerdir?

En ünlü Henrik Ibsen oyunları aşağıda listelenmiştir.

• Oyuncak Bebek Evi
• Biz Ölüler Uyanınca
• Halk Düşmanı
• Peer Gynt
• Hedda Gabler
• Brand
• Nora
• Yaban Ördeği
• Denizden Gelen Kadın

Karl Ove Knausgård Kimdir?

Karl Ove Knausgaard, 1968 doğumlu Norveçli bir yazardır. Otobiyografik romanı Kavgam Norveçli yazarı dünya çapında üne kavuşturmuştur. Sadece bir sesten, kişilikten, bir yaşamdan oluşan deneme ve günlük türünde eserler üretmektedir. Dört Mevsim adlı otobiyografik serisi ve Edward Munch’un sanatı üzerine eleştirel bir çalışması bulunmaktadır. Brage Ödülü, Kudüs Ödülü ve İsveç Akademisi İskandinav Ödülü’nü kazanmıştır.

Kavgam Kitabının Konusu Nedir?

Kavgam kitabı Karl Ove Knausgaard tarafından yazılan ve 2009 ile 2011 yılları arasında yayınlanan, altı otobiyografik romandan oluşan bir dizidir. Romanlar, aile ve ilişkileri konu edinmektedir. Kavgam adlı roman, tiyatroya uyarlanmış ve X-files adlı ünlü dizinin bir bölümüne ilham olmuştur.

Eser, En İyi Çeviri Kitap Ödülü, Bağımsız Yabancı Kurgu Ödülü ve Uluslararası Dublin Edebiyat Ödülü başta olmak üzere pek çok ödül kazanmıştır.

Jostein Gaarder Kimdir?

Jostein Gaarder, 1952 doğumlu Norveçli bir öğretmen ve yazardır. Jostein Gaarder eserleri, çocuk bakış açısıyla ve onların merak duygularını keşfederek yazılmaktadır. Gaarder eserlerinde sıklıklı üstkurmaca (metafiction) kullanır ve hikayeler içinde hikayeler kurmaktadır. En önemli eseri felsefe tarihi üzerine yazdığı Sofie’nin Dünyası romanıdır.

Jostein Gaarder hayatı, eğitim bir aileden gelmesi ve İskandinav dilleri ve teoloji eğitimi alması edebi kişiliğinin şekillendirilmesinde önemli rol oynamıştır. Jostein Gaarder dini, Yahudiliği, arkaik ve ulusal savaşçı bir din olarak tanımlamıştır. Yazarlığa ek olarak, insan hakları ve sürdürülebilir kalkınmanın desteklenmesinde önemli roller oynamıştır.

Sofie'nin Dünyası Kitabının Konusu Nedir?

Sofie’nin Dünyası, Jostein Gaarder’ın 1991 tarihli romanıdır. 14 yaşındaki bir kızın, Alberto Knox tarafından felsefe tarihi öğrenmesini konu edinen, filozofik bir romandır. Sofie’nin Dünyası Norveç’te üç sene boyunca en çok satan kitap olarak kalmıştır. Alman Gençlik Ödülü ve Peer Gynt Ödülü olmak üzere pek çok ödül kazanmıştır.

Sinema Filmleri ve Dizilere Uyarlanan Norveç Eserleri Nelerdir?

Sinema filmlerine ve dizilere uyarlanan Norveç eserleri aşağıda listelenmiştir.

• Knut Hamsun’un Açlık adlı eseri 1966 ve 2011 yıllarında Açlık adıyla sinemaya uyarlanmıştır.
• Jo Nesbo’nun Kardan Adam romanı 2017 yılında aynı isimle sinemaya uyarlanmıştır.
• Henrik Ibsen’in Oyuncak Bebek Evi adlı oyunu, 2016 yılında sinemaya ve 1992 yılında televizyon dizisine uyarlanmıştır.
• Henrik Ibsen’in Denizden Gelen Kadın adlı tiyatro eseri 2020 yılında aynı isimle sinemaya uyarlanmıştır.
• Jostein Gaarder’ın Sofie’nin Dünyası adlı romanı 1999 yılında sinemaya uyarlanmıştır. Gösterime girdiği tarihte, Norveç’te yapılmış en pahalı film olmuştur.

Henrik Ibsen, Knut Hamsun ve Jo Nesbo gibi isimlerin önemli edebiyat eserlerinin pek çok sayıda dizi ve film uyarlaması bulunmaktadır. Açlık gibi uyarlamaların yanı sıra Uykusuz, 22 Temmuz Ütopya ve Ölü kar gibi başarı Norveç filmleri de bulunmaktadır.