Norveç, İskandinav Yarımadası’nın batı yarısını kaplayan kuzey Avrupa ülkesidir. Norveç'in tarihi, ülkenin İskandinavya, İngiltere ve İzlanda'nın her yerinden Vikingler tarafından işgal edildiği Viking dönemine kadar uzanmaktadır.
11. yüzyılda birkaç prenslik Norveç krallığı ile birleştirilmiş ve Norveç, İsveç'e bırakıldığı 1380'den 1814'e kadar Danimarka ile aynı kral tarafından yönetilmiştir. 1905'te bağımsızlığını kazanan modern Norveç’te 1913’te kadınlar için evrensel oy hakkı tanıtılmış ve Norveçli kadınlar siyasette daha büyük rol oynamaya başlamıştır. 1920’de Norveç, Milletler Cemiyeti’ne katılmıştır. 1945’te Norveç'teki Alman kuvvetleri mayıs ayında teslim olmuştur. 1949’da Norveç, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'ne (NATO) katılmış ve 1959’da Avrupa Serbest Ticaret Birliği'nin (Efta) kurucu üyesi olmuştur.
Norveç’te 1970'lerde petrol ve gaz yataklarının işletilmesi başlamıştır. 1973’te Norveç, AET ile serbest ticaret anlaşması imzalamıştır. 1993’te Norveç, İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü arasında Oslo anlaşmalarına yol açan barış müzakerelerine aracılık etmiştir. 2014 mayısında Norveçli Tümgeneral Kristin Lund, bir BM barış gücüne komuta eden ilk kadın olmuştur.
Norveç'in Tarihi Hangi Dönemlere Ayrılır?
Norveç’in tarihinin ayrıldığı dönemler aşağıda verilmiştir.
- Erken dönem Norveç tarihi
- Viking dönemi Norveç tarihi
- Orta Çağ Norveç tarihi
- Kalmar Birliği sonrası Norveç tarihi
- 19. yüzyıl Norveç tarihi
- 20. ve 21. yüzyıl Norveç tarihi
Erken Dönem Norveç Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?
Erken Dönem Norveç Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?Erken dönem Norveç tarihi, MÖ 1800-500 yılları arasındaki İskandinav Tunç Çağı ve MÖ 500- MS 800 yılları arasını kaplayan Kuzey Demir Çağı olarak ayrılmaktadır. İskandinav Bronz Çağı, MÖ 1800 civarında başlamış ve özellikle Oslofjord, Trondheimsfjord, Mjosa ve Jaren çevresindeki verimli alanlarda inşa edilen kalıcı çiftlikler gibi yenilikleri içermektedir. MÖ 1000 yılları civarında, Ural dillerini konuşan gruplar kuzeye gelmiş ve yerli halkla asimile olmuşlardır. Sami dilinin oluşumu, en güneydeki kullanım alanında MS 500 yılına kadar tamamlanmıştır. MÖ 500 yılları civarında İskandinavya’da iklim değişikliği yaşanmıştır. Demir işleme bilgisinin İskandinavya’ya Keltler ile birlikte gelmesiyle daha iyi silahlar ve aletler ortaya çıkmıştır.
Kuzey Demir Çağı’nda gelişen araçlar daha kapsamlı çiftçiliğe izin vermiş ve böylece artan hasatla nüfus da arttıkça daha fazla alan ekime açılmıştır. Kuzey Demir Çağı’nda İskandinavlar harfleri uyarlamışlar ve kendi alfabelerini oluşturmuşlardır. Kuzey Demir Çağı’nda Romalılarla ticaret yapıldığı gibi bazı İskandinavlar da Roma paralı askerleri olarak görev yapmışlardır. 6. yüzyılda bir veba güney Norveç'i vurmuş ve yüzlerce çiftliğin nüfusunun azalmasına neden olmuştur.
Viking Dönemi Norveç Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?
Viking Dönemi Norveç Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?Norveç tarihinde Viking dönemi, ticari faaliyetler, baskınlar ve kolonizasyon yoluyla İskandinav genişlemesinin yaşandığı dönemdir. Vikinglerin Norveç'te hüküm sürdüğü tarihler için genel tahmin 800 ila 1066 arasıdır. 793'te Lindisfarne'ye yapılan baskınlar, Viking Çağı'nın başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Batı Norveç'te uygun tarım arazilerinin olmaması, Norveçlilerin Shetland, Orkney, Faroe Adaları ve Hebridler'in seyrek nüfuslu bölgelerine seyahat etmelerine ve bu bölgeleri kolonileştirmelerine neden olmuştur.
Norveçli Vikingler 800 dolaylarında İrlanda'nın doğu kıyısına yerleşmiş ve adanın Dublin dahil ilk şehirlerini kurmuşlardır. Norveçliler, 9. yüzyılın sonlarında İzlanda’yı keşfetmişlerdir. 930 tarihinde İzlanda adası 400 İskandinav reisi arasında bölünmüştür. Norveç doğumlu bir adam olan Kızıl Erik liderliğindeki bir grup İzlandalı, 980'lerde Grönland'a yerleşmiştir.
Norveç'e Hristiyanlık Nasıl ve Ne Zaman Yayılmıştır?
Norveç’te Hristiyanlığın yayılması Viking şeflerinin Normandiya ve İngiltere'de Hristiyan monarşileri ve kilise ile ilişkiler kurması sonucu gerçekleşmiştir. Norveç Viking şefi Harald Fairhair'in soyundan olan Olaf I Tryggvason, 991'de İngiltere'ye bir Viking seferine öncülük etmiş, vaftiz edilmiş ve 995'te kral olduğunu iddia ederek Norveç'e dönmüştür. Norveç’in kıyı bölgeleri Olaf tarafından mümkünse barışçıl yollarla veya zorla Hristiyanlaştırılmış, Hristiyanlığın 999-1000'de parlamento tarafından kabul edildiği İzlanda'ya misyonerler gönderilmiştir.
Orta Çağ'da Norveç'te Yaşanan Olaylar Nelerdir?
1000- 1300 yılları arasında Norveç'in nüfusu yaklaşık 150.000'den 400.000'e yükselmiştir. Norveç tarihinde 1000- 1300 yılları arası dönem; kral, kilise veya aristokrasinin toprak mülkiyeti ile karakterize edilmektedir. Orta Çağ, dünyanın başka yerlerinde olduğu gibi Norveç'te de hızla artan nüfusu, sosyal ve politik değişiklikleri, kırsal göçü ve kentleşmeyi beraberinde getirmiştir.
14. yüzyıl Norveç'in Altın Çağı olarak tanımlanmaktadır, özellikle İngiliz adaları ile barış ve ticaretin artması dönem içindeki önemli gelişmeler arasındadır. Orta Çağ boyunca Norveç kralı, Norveç'i merkezi bir yönetim ve yerel temsilcilerle egemen bir devlet olarak kurmuştur.
1349'da kara veba Norveç'e yayılmış ve bir yıl içinde nüfusun yaklaşık üçte ikisini öldürmüştür. Hansa Birliği, 14. yüzyılda Norveç ticaretinin kontrolünü ele geçirmiş ve en büyük Alman kolonisine sahip olan Oslo ve Bergen gibi Norveç liman kentlerinin çoğunda ticaret merkezleri kurmuştur.
Kalmar Birliği Nedir?
Norveç’te 1380'de Olaf Haakonsson, hem Norveç hem de Danimarka tahtlarını devralarak iki ülke arasında bir birlik oluşturmuştur ve 1397'de Margaret I yönetiminde, İsveç, Norveç ve Danimarka arasında Kalmar Birliği kurulmuştur. Kalmar Birliği’nde ülkeler yasal olarak ayrı egemen devletler olarak kalsalar da iç ve dış politikaları ortak bir hükümdar tarafından yönlendirilmiştir.
Kalmar Birliği Sonrası Norveç Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?
Kalmar Birliği Sonrası Norveç Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?İsveç, 1523'te Kalmar Birliği'nden ayrılmıştır ve Kopenhag'da bir kralın yönetimi altında Danimarka-Norveç birliği ortaya çıkmıştır. Kopenhag başkent olmuş ve Kalmar birliği sonrası krallığın adı Danimarka-Norveç olarak belirlenmiştir. Norveç’te Danca resmi dil haline geldiğinden ve hükümet yurt dışına taşındığından, birlik Norveç'te tam olarak popülerlik kazanmamıştır.
Norveç'in nüfusu 1500'de 150.000'den 1800'de 900.000'e yükselmiştir. Norveç ekonomisi, 16. yüzyılın başlarında suyla çalışan testerenin piyasaya sürülmesiyle gelişmiştir. 1544'te Hollanda ile yapılan anlaşma neticesinde Hollandalılar 150 yıl boyunca Norveç kereste ihracatını kontrol etmiştir. 16. yüzyılın ortalarında Bergen'deki Hansa Birliği'nin gücü kırılmıştır. Kalmar Birliği sonrası birçok Norveçli, yabancı gemilerde, özellikle Hollandalı gemilerde denizci olarak geçimini sağlamıştır. İngiliz-Hollanda Savaşlarında her iki tarafın mürettebatı da Norveçlileri içermiştir. Norveç, 18. yüzyılın birçok Avrupa savaşından yararlanarak tarafsız bir güç olarak denizcilik pazarındaki payını genişletmiş ve yabancı donanmalara kereste tedarik etmiştir.
Norveç’te madencilik 17. yüzyılda artmış olsa da balıkçılık, kıyıdaki çiftçiler için önemli bir gelir olmaya devam etmiştir. Norveç denizciliğinin ilk önemli dönemi 1690 ile 1710 arasında yaşanmış olmasına rağmen, Danimarka-Norveç'in 1709'da Büyük Kuzey Savaşı'na girmesiyle avantaj kaybedilmiştir. Yüzyılın son on yıllarında, Hans Nielsen Hauge, Tanrı'nın sözünü özgürce vaaz etme hakkını talep eden Haugen hareketini başlatmıştır ve Oslo Üniversitesi 1811'de kurulmuştur.
Kalmar Savaşı Neden ve Ne Zaman Olmuştur?
1611 ve 1613 arasındaki Kalmar Savaşı Danimarka-Norveç ve İsveç arasında yaşanmıştır. Danimarka-Norveç, Baltık Denizi ve Kuzey Denizi arasındaki boğazı kontrol ettiğinden, İsveç Danimarka'ya vergi ödememek için seyrek nüfuslu Laponya üzerinden alternatif bir ticaret yolu arayışına girmiştir. 1607'de İsveçli Charles IX’ın, kendisini Nordland'daki Lapps Kralı ilan ederek Norveç topraklarında vergi toplamaya başlaması Danimarka- Norveç tarafından protesto ile karşılanmıştır. İsveç Kralı Charles IX’un, Danimarka ve Norveç Kralı IV. Christian'ın protestolarını görmezden gelmesiyle nisan 1611'de, Danimarka-Norveç, İsveç'e savaş ilan etmiştir.
19. Yüzyıl Norveç Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?
19. Yüzyıl Norveç Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?Danimarka-Norveç, 1807'de Fransa'nın yanında Napolyon Savaşlarına girmiş ve 1808’de İsveç, Norveç'i işgal etmiştir. 1813'teki Leipzig Savaşı'nın ardından, 14 Ocak 1814'te imzalanan Kiel Antlaşması, Norveç'in İsveç’e bağlanmasına neden olmuştur. Norveçlilerin bağımsızlık amaçları doğrultusunda 17 Mayıs 1814'te Eidsvoll'da bir anayasa kanunu oluşturulmuş ve imzalanmıştır. Norveç’in anayasayı imzalaması yurt dışından gelen yeni bir mutlak monarşiyi reddettiğini göstermiş ve idari güç kral ile Norveç Parlamentosu arasında bölünmüştür.
19. yüzyılda Norveç’te, kıyı boyunca yol yapımı ve buharlı gemi hizmetlerinde büyük bir artış görülmüş ve ilk demiryolu olan Christiania ve Eidsvoll arasındaki Trunk Hattı 1854'te açılmıştır. 1850'den 1880'e kadar, Norveç denizcilik endüstrisi, İngiliz Denizcilik Kanunlarının kaldırılmasıyla teşvik edilen büyük bir patlama yaşamıştır. Norveç 1880'de, 60.000 denizcisiyle dünyanın üçüncü büyük deniz ticareti sahibi ülkesi olmuştur.
Norveç, 1875'te İskandinav Para Birliğine katılmıştır. Norveç, 1880'ler ve 1890'larda işçi hareketinin yükselişine ve sendikaların yaygınlaşmasına sahne olmuştur. Norveç İşçi Partisi ilk milletvekillerini 1903'te seçmiştir. Norveç’te 19. yüzyılda bağımsızlık müzakereleri başlasa da değişen hükümetler ve İsveç'in savaş tehdidi nedeniyle etkili olmamıştır.
Norveç Bayrağı Ne Zaman Kabul Edilmiştir?
Norveç Bayrağı Ne Zaman Kabul Edilmiştir?Norveç bayrağı Storting'in her iki meclisi tarafından sırasıyla 11 Mayıs ve 16 Mayıs'ta kabul edilmiştir. Norveç'in şu anki bayrağı, 1821'de Storting parlamento üyesi Fredrik Meltzer tarafından tasarlanmıştır.
Norveç kralı bayrak yasasını imzalamayı reddetse de 13 Temmuz 1821'de konseyde kraliyet emriyle sivil kullanım için tasarımı onaylanmıştır. Norveç'in ulusal bayrağı kırmızıdır ve Norveç bayrağı üzerinde kenarlarına kadar uzanan beyaz ve lacivert renkte bir İskandinav haçı bulunmaktadır.
20. ve 21. Yüzyıl Norveç Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?
20. ve 21. Yüzyıl Norveç Tarihinde Yaşanan Olaylar Nelerdir?1905'ten 1914'e kadar olan dönem, Norveç'te hızlı ekonomik genişleme ile karakterize edilmektedir. Norveç’te 1907 ve 1913'teki reformlarla oy kadınlara da verilmiştir. 1914'te Birinci Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle birlikte Norveç, İsveç ve Danimarka gibi ülkeler tarafsızlık bildirgesi yayınlamıştır. 1935'e kadar olan yıllarda, sırasıyla Muhafazakarlar, Venstre (Liberaller) ve Tarım (Çiftçiler) Partisi tarafından kurulan çeşitli hükümetler, genel olarak liberal bir ekonomi politikası izlemiştir.
9 Nisan 1940'ta Alman birlikleri Oslo, Bergen, Trondheim ve Narvik'i işgal etmiş ve Norveç hükümeti, derhal teslim olmaya ilişkin Alman ültimatomunu reddetmiştir. Norveç, tüketim malları yerine üretken kapasitenin yeniden inşasına öncelik veren katı bir politikayla, savaşların bıraktığı tahribatı hızla onarmayı başarmıştır. 1970'lerden bu yana Norveç politikası gündemindeki merkezi konu, Kuzey Denizi'nin Norveç kesimindeki zengin doğal gaz ve petrol yataklarının sömürülmesi olmuştur.
20. yüzyılın sonunda ve 21. yüzyılın başında Norveç, İsrail ile Filistin Kurtuluş Örgütü arasında ve Sri Lanka hükümeti ile Tamil isyancıları arasında arabuluculuk yaparak dünya meselelerinde giderek daha aktif bir rol oynamaya başlamıştır. Norveç, 2011 yılında Libya'daki NATO misyonuna savaş uçakları ile katkıda bulunmuştur.
Norveç Ne Zaman Bağımsız Olmuştur?
Norveç, 7 Temmuz 1905’te İsveç ile Norveç arasındaki birliğin parlamentoda alınan karar ile dağıtılmasıyla birlikte bağımsızlığını kazanmıştır.
Norveç 1. Dünya Savaşı'na Katılmış Mıdır?
Norveç 1. Dünya Savaşı’na resmi olarak katılmasa da, İtilaf devletlerine yakın tarafsız bir politika sergilemiştir. Norveç bağımsızlığın kazanıldığı 1905'ten itibaren bir tarafsızlık politikası benimsemiştir. Birinci Dünya Savaşı sırasında, Norveç deniz ticaretinin büyük ölçüde İngilizleri desteklemek için kullanılması, Norveç'in Tarafsız Müttefik olarak sınıflandırılmasına neden olmuştur. Birinci Dünya Savaşı’nda Norveç filosunun yarısı batırılmış ve 2.000 denizci Alman Atlantik U-Bot Kampanyası tarafından öldürülmüştür.
Norveç 2. Dünya Savaşı'na Katılmış Mıdır?
1939'da 2. Dünya Savaşı'nın başlamasından bu yana, Norveç katı tarafsızlığını sürdürmüştür. 2. Dünya Savaşı sırasında hem İngiltere hem de Almanya Norveç’in stratejik konumunu kullanmak amacıyla Norveç muhalefetine aldırmadan Norveç'i işgal etme planları yapmıştır. Almanlar Norveç’i, 9 Nisan 1940'ta işgal etmiştir. Norveç ve İngiliz kuvvetleriyle yapılan şiddetli çatışmalardan sonra Almanya galip gelmiş ve savaşın sonuna kadar Norveç’i kontrol etmiştir.
Norveç Petrol Çağı Nedir?
Norveç petrol çağı adlandırması, aralık 1969'da keşfedilen petrol sahasından üretimin 15 Haziran 1971'de başlamasını tanımlamak için kullanılmaktadır. Norveç'teki petrol endüstrisinin tarihi, Norveç'in ekonomik tarihinin en önemli kısmıdır ve Avrupa'nın petrol endüstrisi için de oldukça önemlidir.
Norveç’te başlayan üretim, Kuzey Denizi petrolünün ilk üretimi olmuş ve Norveç'in devlete ait petrol üretim şirketi 1972'de kurulmuştur. Norveç'in petrol endüstrisi Stavanger'de merkezlenmiştir. Norveç'in en büyük petrol rafinerisi olan Mongstad ise 1975'te açılmıştır.