Küba Kültürü

Küba'nın Kültürel Özellikleri ve Gelenekleri Nelerdir?

Küba kültürü Avrupa, Afrika ve Amerika yerlilerinin kültürlerinin bir karışımıdır. Küba kültürü içinde önemli bir yeri olan yerel Afrika kültürlerinin İspanyol kültürü ile birleşmesi, Koloni Dönemi’nin bir sonucudur. Küba halkının yaşantısı, yerel kültür öğelerini barındırmanın yanında, uzun yıllardır Küba topraklarında hayat bulmuş diğer kültürlerden öğelere sahiptir.

Küba’nın kültür öğeleri arasında şüphesiz dünya genelinde en bilineni, Küba’ya özgü bir puro çeşidi olan Küba sigarasıdır. Dans, müzik ve gastronomi alanları, Küba kültürünün dünyaca ünlü olduğu alanlardır.

En Bilinen Küba Gelenekleri Nelerdir?

Küba’nın en bilinen ürünlerinden biri el sarması Küba purolarıdır ve Küba purosu içmek de ritüelleri andıran bir gelenektir. Küba’nın en bilinen geleneklerinden birine göre Küba purosunun, dostlarla ve aile üyeleriyle bir araya gelinerek, sakin ve keyifli sohbetler eşliğinde içilmesi gerekmektedir. Mutluluğu ifade etmenin en keyifli yolu olarak ifade edilen dans, Küba gelenekleri içinde önemli bir yere sahiptir. Salsa, her ne kadar New York’ta doğmuş bir dans stili olsa da günümüzde en ünlü Küba dansları arasındadır; rumba ve mambo ise Küba’da doğmuş ve Küba’da hayat bulmuş olan dans stilleridir.

Kübalıların kendilerine has yılbaşı ritüelleri, en bilinen Küba gelenekleri arasında bulunmaktadır. Yılın son gününde Kübalılar, evlerindeki pis suları kovayla pencereden dışarı dökmektedir ve bu ritüel ile geçen yılın şanssızlıklarını dışarı attıklarına, geride bıraktıklarına inanmaktadırlar. Yeni yılda seyahat etmek isteyen Kübalıların ellerinde bavullarıyla sokaklarda yürümesi ve yeni yıla temiz bir başlangıç yapmak isteyen Kübalıların bir araya gelip etrafını sardıkları korkulukları ateşe vermeleri de yılın son gününde gerçekleştirilen Küba gelenekleri arasındadır.

Küba’nın Dini Kültürü Nasıldır?

Küba’nın dini kültürü, Küba toplumunun farklı köklerden gelmiş insanlardan oluşması sonucu farklı dinlere ait öğeleri bir araya getirmektedir. Koloni Dönemi’nde Hristiyanlığı benimsemiş Avrupalıların, Afrikalı köleleri Küba’ya getirmesi ve Küba’da Amerika’nın yerli halkları ile bir arada yaşamaya başlamaları, yerel dinler ile yeni dinler arasında etkileşime sebep olmuştur.

Küba’da özellikle İspanyolların köle olarak getirdikleri Afrikalıları Katolikliğe zorlamaları sonucu Katoliklik ile yerel Afrika dinlerinin bir sentezi olan Santeria dini doğmuştur. Santeria dini, 1700’lü yıllarda yalnızca nüfusun Nijerya’dan getirilmiş olan küçük bir kısmı tarafından benimsenmiştir ancak 1800’lerin ortalarında artık Afrika kökenli insanlar nüfusun önemli bir kısmını oluşturmaya başladığında Santeria dinini benimsemiş insanların sayısı da oldukça artmıştır.

Küba’nın dini bayramları çoğunlukla Paskalya, Christmas, İyi Cuma gibi Hristiyanlığın dini bayramlarını içermektedir. Paskalya ve Christmas’ın yanında kutlanan bir diğer Küba dini bayramı, Santeria dininin Azizleri Kutlama günüdür ve her yıl 24 Eylül tarihinde kutlanmaktadır. Santeria dini mensuplarının kutladığı Azizleri Kutlama gününün teması, ziyafettir ve büyük sofralar kurularak insanlar bir araya gelmektedir.

Küba’nın Yemek Kültürü Nasıldır?

Kuba'nın Yemek Kültürü Nasıldır?
Kuba'nın Yemek Kültürü Nasıldır?

Küba’nın yemek kültürü, kolonicilik faaliyetlerinde aktif olan İspanyolların, Afrikalıların ve Küba’nın komşusu olan Karayiplerin mutfak kültürlerinin bir sentezidir. Küba tropik iklime sahip bir ülkedir ancak özenli tarım ve hayvancılık aktiviteleri ile Küba mutfağında taze sebzelerin, meyvelerin ve etin sıkça tercih edildiği yahniler, çorbalar ve sandviçler önemli bir yere sahiptir.

Geleneksel Küba mutfağının en önemli malzemeleri ise pirinç ve fasulyedir. Bal, çikolata ve annatto; komşu ülke Karayiplerin ve Afrikalı nüfusun yeme alışkanlıklarının etkisiyle özellikle Küba’nın doğusunda mutfaklarda kendilerine yer bulmaktadırlar. Küba mutfağının en ünlü özelliklerinden biri baharatlardır; soğan ve sarımsağın yanında defne yaprağı, kişniş, kimyon ve biber Küba yemeklerinde sıkça tercih edilmektedir.

Küba mutfağının imza lezzetlerinden biri, Küba sandviçidir. Küba sandviçi dilimlenmiş jambon, marine edilmiş domuz eti, İsviçre peyniri, turşu ve hardal katmanlarından oluşmaktadır ancak sandviçi özel yapan kullanılan ekmektir. Küba sandviçinin ekmeği pişirilirken hamurun üzerine palmet yaprağı konulmakta ve bu yaprak ekmeğe kendine has bir lezzet katmaktadır. Küba yemekleri yanında “tostone” denilen iki kez kızartılmış muz dilimleri, et ve peynirle doldurulan “empanadas” denilen börekler de Küba mutfağının ünlü öğeleridir.

Küba’da İçki Kültürü Nasıldır?

Küba'nın İçki Kültürü Nasıldır?
Küba'nın İçki Kültürü Nasıldır?

Küba’da içki kültürünün en önemli öğeleri kahve ve alkoldür. Küba’nın içecek kültüründe kahvenin önemli bir yere sahip olmasının sebebi, Küba’daki kahve tarımıdır. Küba’daki yerel kafelerde genellikle Küba’da yetiştirilmiş kahve çekirdeklerinin çekilmesi ile yapılan kahveler servis edilmektedir. Dünya çapında bilinen Küba kahvesi, tıpkı ünlü İtalyan espressosu gibi Kübalıların genellikle uyanmak için tükettiği bir kahvedir. Küba kahvesinin espressodan farkı, daha sert ve daha tatlı olmasıdır.

Küba içecek kültüründe alkolün önemli bir yeri vardır, Küba birası, Küba kokteylleri ve Küba romu bu kültürün önemli öğeleridir. Küba birası, Karayip ve Kosta Rika biralarını andırmaktadır, en ünlü Küba bira markaları Bucanero ve Cristal’dir. Küba içecekleri arasında Küba romu ile yapılan Pina Colada, Daiquiri, Cuba Libre, Havana Loco ve Cubanito gibi kokteyller dünyaca ünlüdür. Küba romu ile yapılan kokteyllerin en önemli özelliği ise genellikle misket limonu ve hindistan cevizi suyu ile karıştırılmalarıdır.

Küba’nın Tütün ve Puro Kültürü Nasıldır?

Küba'nın Tütün ve Puro Kültürü Nasıldır?
Küba'nın Tütün ve Puro Kültürü Nasıldır?

Küba’nın tütün ve puro kültürü, 15. yüzyıla kadar uzanmaktadır. Küba’yı ziyaret eden ilk gezginler, Küba’daki insanların özel yapraklara sardığı kuru otları yakarak içlerine çektiklerini gözlemlemiş ve seyahatnamelerinde anlatmışlardır. Küba’yı ziyaret eden gezginlerin tarif ettiği sigara sarma faaliyeti, günümüzde de devam etmekte ve Küba’yı ziyaret edenler çeşitli turlar kapsamında Küba purosu yapımı etkinliklerine katılmaktadırlar. Küba purosunun dünyaca ünlü olmasında, ülkede yetiştirilen tütünlerin Küba puro sarma tekniğiyle sarılmaları etkili olmaktadır.

Küba tütünü, Küba’nın tropik iklimi sayesinde özenle yetiştirilmekte ve Küba ekonomisinde önemli bir yere sahip olmaktadır. Küba tütün tarımı sonucu Küba sigara endüstrisi, Küba ekonomisinin çeyreğini oluşturmaktadır. Küba tütün tarımının dünya çapında öne çıkışı, Küba’daki kolonicilik faaliyetlerinde söz sahibi olan İspanyolların Küba purosunu Avrupa’ya ihraç ederek tanıtması ile olmuştur.

Küba Müzik Kültürü Nasıldır?

Küba'nın Müzik Kültürü Nasıldır?
Küba'nın Müzik Kültürü Nasıldır?

Küba müzik kültürü 19. yüzyıldan bu yana, canlı ve heyecan veren ritmi ile dünya çapında bir üne sahip olmuştur. Küba müzik aletleri, Küba nüfusunun kökenleri ile doğrudan ilişkilidir, Küba müziğinde öne çıkan perküsyon Afrika mirasının bir ürünü, gitar ise İspanyol kökenin doğrudan bir yansımasıdır. Kübalı halkbilimci Fernando Ortiz, Küba müziğinin Afrika’dan getirilmiş olan köleler ile Endülüs ve Kanarya Adalarından gelen İspanyollar arasındaki kültürel paslaşmalar sonucu oluştuğunu savunmaktadır. Küba’da doğmuş olan Afrika ve İspanyol ezgilerini bir araya getiren müzik türüne “Son” adı verilmektedir.

19. yüzyılın ortalarında Afrika kültüründeki sokak kutlamalarından doğan Konga müziğinin popülerleşmesi ile Küba sokak müziği yükselişe geçmiştir. 1999 yılında yayınlanan Buena Vista Social Club belgeseli ile Küba sokak müziği ve Kübalı sokak müzisyenleri dünya çapında bir üne kavuşmuştur. Küba müziği için genellikle salsa tanımlaması yapılmasına rağmen Kübalılar, kendi müziklerini “timba” tarzıyla tanımlamaktadırlar. Timba, özellikle Havana ve çevresinde çok yaygın olan, 1990’lı yıllardan bu yana Küba kültüründe öne çıkan bir müzik türüdür.

Küba’nın Dans Kültürü Nasıldır?

Küba'nın Dans Kültürü Nasıldır?
Küba'nın Dans Kültürü Nasıldır?

Küba’nın dans kültürünün temeli, adanın yerlilerinin “arieto” dediği seremonilere dayanmaktadır. Bugünkü Küba dansları, ada yerlilerinin seremoni dansları ile kolonici İspanyolların getirdiği Avrupa danslarının birleşiminden oluşmaktadır. Küba dansları ile İspanyol danslarının birleşmesi sonucunda 19. ve 20. yüzyıllarda danzon, mambo ve cha-cha-cha dans türleri popülerlik kazanmaya başlamıştır. Küba’ya köle olarak getirilen Batı Afrika ve Kongo kökenli nüfusun dans kültürü, Santeria ve yuka denilen Küba’nın yerel dini dansları ile buluşmuş ve 20. yüzyılda rumbanın doğmasını sağlamıştır.

Küba’nın dans kültüründe salsa, mambo, rumba gibi pek çok dans türünün yeri olmasına rağmen “Küba dansı” olarak anılan dans türü danzondur. Danzon, Küba’nın en ünlü dans türü olmasının yanında Meksika ve Puerto Rico’da da oldukça popüler olan bir müzik ve dans türüdür.

Küba El Sanatları Kültürü Nasıldır?

Küba'nın El Sanatları Kültürü Nasıldır?
Küba'nın El Sanatları Kültürü Nasıldır?

Küba’da el sanatları kültürü en çok heykelcilik, ahşap oymacılığı, takı yapımı ve sokak resmi alanlarında gelişmiştir. Küba sokaklarında özellikle ülke tarihinde iz bırakmış Che Guevara ve Fidel Castro gibi isimlerin renkli portrelerini görmek mümkündür. Küba’da el sanatlarının en çok kendini gösterdiği bir diğer alan şüphesiz renkli Küba takıları ve Kübalıların Afrika kökenlerini sergileyen ahşap masklardır. Kübalıların ahşap oymacılığı ile yaptıkları masklarda en çok kullanılan teknikler Küba’ya özgü papier-mache ve kağıt hamuru ile nişasta birleşiminin kullanımıdır.

En Çok Bilinen Küba Atasözleri Nelerdir?

En çok bilinen Küba atasözleri bir yalanın ancak doğru ortaya çıkana kadar sürdürülebildiği anlamına gelen “Bir yalan ancak doğru yetişene kadar sürer”, ikili ilişkilerde sınıfsal farkların göz ardı edilmemesi gerektiğini vurgulayan “zengin adama borçlanma, fakir adama vaad verme”, kısa ve öz konuşmanın önemli olduğunu belirten “çok konuşan, çok yanılır”, güvenilir insanın yanlışının sorumluluğunu alması gerektiğini vurgulayan “yüzü kızarmayan insana güvenilmez” ve adaletin yalnızca birey için değil toplum için gerekli olduğunu belirten “yalnızca evimde değil mahallemde olan adalet iyidir.” atasözleridir.

Kübalıların Mizahı Nasıldır?

Kübalıların mizahı genellikle politik referanslar içermektedir. Küba’nın politik tarihi önce kolonicilik mücadeleleri, sonrasında ise bağımsızlık mücadelesi ile geçmiştir; bunun bir sonucu olarak Kübalılar politik temada bir mizah anlayışına sahip olmuşlardır. Küba’daki politik söylemler yalnızca yeni sloganlar değil, Kübalıların günlük hayatlarına da yeni şakalar katmaktadır.

Küba Eğlence Kültürü Nasıldır?

Küba’da eğlence kültürü genel olarak müzik ve dans etrafında şekillenmektedir. Küba’da dans yalnızca gece kulüplerinde veya özel etkinliklerde değil Küba sokaklarında da eğlencenin kaynağıdır. Küba gece hayatı en çok Havana’daki lokal barlar, dans kulüpleri ve diskolar ile ün kazanmıştır.

Kübalılar yerel kokteylleri ve yerel hareketli müzikleri eşliğinde salsa, rumba, mambo gibi danslarla eğlenmektedirler. Küba eğlence kültürünün önemli bir öğesi Küba’nın sokak festivalleri ve karnavallarıdır. Küba’da karnavallar müzik, dans ve renkli, gösterişli kostümlerle ilgi çekmektedir.

Küba Festivalleri ve Karnavalları Nelerdir?

Küba festivalleri ve karnavalları aşağıda listelenmiştir.

  • Trova Longina Festivali
  • Havana Bienali
  • Camaguey Karnavalı
  • Havana Caz Festivali
  • Santiago Küba Karnavalı
  • Havana Dünya Müziği Festivali
  • Trinidad Festivali
  • Havana Karnavalı
  • Havana Bale Festivali
  • Parrandas de Remedios

Afrika davulları ilk kez Küba’da dinleyici ile buluşmuştur ve Küba’daki Afrikalılar 16. yüzyılda yılda bir kez kendi aralarında, kendi müzikleriyle eğlendikleri bir etkinlik düzenlemeye başlamıştır; Afrika kökenli Kübalıların bu geleneksel eğlencesi yıllar içerisinde daha büyük bir etkinliğe dönüşmüş ve 20. yüzyılda Küba Karnavalı adında daha geniş kitleleri buluşturan bir etkinlik haline gelmiştir.

Küba’da Yılbaşı Kutlama Gelenekleri Nelerdir?

Küba’da yılbaşı kutlama gelenekleri genel olarak yeni yıla dair dileklerde bulunmak ve geçen yılın talihsizliklerini geride bırakmak temeline dayanmaktadır. Yeni yıla temiz bir başlangıç yapmak ve önceki yılın talihsizliklerinden kurtulmak isteyen Kübalılar, yılın son gününde evlerindeki pis suları pencerelerinden sokağa dökmekte veya bir araya gelerek etrafını sardıkları korkulukları ateşe vermektedir. Yeni yılda daha çok seyahat etmek isteyen kişilerin yılın son gününde bavulları ile Küba sokaklarında gezmeleri, Küba’da yılbaşı kutlama geleneklerinden biridir.

Küba’nın Milli Bayramları Nelerdir?

Küba’nın milli bayramları aşağıda listelenmiştir.

  • 1 Ocak - Özgürlük Günü
  • 2 Ocak - Zafer Günü
  • 1 Mayıs - Uluslararası İşçi Bayramı
  • 26 Temmuz - Ulusal İsyan Günü
  • 10 Ekim - Bağımsızlık Günü

Küba Politik Kültürünün Özellikleri Nelerdir?

Küba’daki diktatörlük ve Amerikan ordusunun Küba’daki baskısı, Castro ve onu destekleyen Kübalıların cesur mücadeleleri sonucunda 1960’lı yılların başında ortadan kaldırılmıştır. Castro yönetimi döneminde de Castro’yu desteklemeyen Kübalıların dahi onun getirdiği sosyalist rejimi destekledikleri görülmüştür. Casto sonrası dönemde Küba’da sosyalist rejim devam etmiş ve Küba halkının hayat standartları önemli ölçüde yükselmiştir.

Sosyalist politik kültürü benimseyen Küba’da üretime verilen önem artmıştır. Castro’dan sonra Küba politikası üretimi ön plana çıkarmış ve tarıma, endüstriyel faaliyetlere ve madenciliğe önem verilerek kazanımların tüm Kübalılara ait olduğu fikri benimsenmiştir. Castro’dan sonra hızla gelişmeye başlayan Küba, 1990’lı yıllarda ülkenin tanıtımına ve turizme önem vermeye başlamıştır. 1990’lı yıllarda kapılarını dünyaya açan Küba, özellikle kahve, tütün ve turizm alanlarından önemli gelirler elde etmeye başlamıştır.

Küba Kültürünü Anlatan Sinema Filmleri Nelerdir?

Küba kültürünü anlatan sinema filmleri aşağıda listelenmiştir.

  • Campesino
  • Buena Vista Social Club
  • Çilek ve Çikolata
  • Viva Cuba
  • Lucia

Küba verdiği özgürlük mücadeleleri sonrasında dünya üzerindeki çoğu devletten farklı bir yönetim anlayışını benimsemiş ve Kübalıların kendilerine has yaşam tarzları yabancı ülke vatandaşları tarafından oldukça ilgi görmüştür. Küba filmleri, özellikle Kübalıların yaşam tarzlarını ve Küba kültürünü dünyaya tanıtma amacını gütmekte, dünyanın Küba’ya olan merakını canlandırmaktadır.

Tarihte Küba Kültürünü En Çok Etkileyen Olaylar Nelerdir?

Tarihte Küba kültürünün temelini atan en önemli süreç, İspanyolların Afrikalıları Küba topraklarına getirdiği kolonicilik dönemidir. Kolonicilik döneminde bir arada yaşayan İspanyol ve Afrikalı halkların kültürleri birbirlerinden etkilenmiş ve sentez bir kültür haline gelen Küba kültürünü oluşturmuştur. Küba’daki Afrikalıların özellikle dini seremonilerinin ve müziklerinin İspanyol kültüründen ve Avrupa öğelerinden etkilendiği ve bu kültürleri etkilediği görülmüştür.

Küba kültürünü etkileyen en önemli tarihi gelişmelerden biri, Fidel Castro ve Che Guevara’nın önderliğinde gerçekleşen devrim sürecidir. Küba tarihi içinde Küba’nın kültürünün ön plana çıkarılması ve Küba’nın tanıtımına önem verilmesi 1960’lı yılların başında başlamıştır. 1960’lardan önce yalnızca Havana’yı dünyaya gösteren, 100 kütüphanesi ve 5 müzesi olan Küba; 1960’lardan sonra Küba’nın her bölgesini ayrı ayrı tanıtan, yaklaşık 2000 kütüphanesi ve 250 müzesi olan Küba’ya dönüşmüştür. Küba’da 1976 yılında kurulan Kültür Bakanlığı, Küba kültürünün tanıtımını ve Küba’daki müzik, görsel sanatlar, bale, sahne sanatları ve çağdaş sanat eğitimini geliştirmeyi amaçlamıştır.

Küba’da Kültürel Tanıtımdan Sorumlu Kuruluşlar Hangileridir?

Küba’da kültürel tanıtımdan sorumlu kuruluşlar aşağıda listelenmiştir.

  • Küba Kültür Bakanlığı
  • Küba Kültür Merkezi
  • Küba Radyo ve Televizyon Enstitüsü
  • Küba Ulusal Bale Topluluğu
  • Küba Sinema Enstitüsü
  • Küba Ulusal Yazarlar Birliği
  • Küba Bilim Akademisi
  • Küba Edebiyat ve Dilbilim Akademisi

Afrika ve İspanyol kültürlerinin bir karışımı olan Küba kültürü, belli alanlarda özelleşmiş kurumlar ve her yıl düzenlenen ünlü Küba karnavalları ile tüm dünyaya tanıtılmaktadır. Küba kültürünü Küba’da tanımak isteyen Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, umuma mahsus (bordo) pasaporta sahiplerse Küba vizesi almak zorundadır; diplomatik (siyah), hizmet (gri) ve hususi (yeşil) pasaporta sahip Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları Küba seyahatlerinde vizeden muaftır.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: