Küba'da Din Kültürü

Küba Dini: Küba'da İnanılan Dinler Nelerdir?

Küba devleti 1960’lı yıllardan 1992’ye kadar devletin dinini resmen ateist olarak tanımlamıştır, ancak Katolik Kilisesine göre Küba nüfusunun yarısından fazlası Katolik inancına sahiptir. 1992’de Küba’da dini inanç ve kilise üzerindeki kısıtlamalar kaldırılmıştır. Bugün, Küba Anayasasında devletin dini ile ilgili bir madde bulunmamakta ve din özgürlüğü tanınmaktadır.

Küba’da dini pratikler, günlük hayat üzerinde çok etkili değildir. Küba’da en yaygın dinler Hristiyanlık ve Santeria’dır; Küba nüfusunun %23’ü ise inançsızdır. Küba’da inanılan dinler arasında yaygınlığı düşük olsa da Musevilik, İslam ve Hinduizm bulunmaktadır.

Küba’nın Dini Nedir?

Küba’da en çok Hristiyanlık inancı görülmektedir. Küba’da Hristiyan nüfusun büyük bir kısmı Katolik mezhebindeyken, Protestanların ve Yehova şahitleri ile Yedinci Gün Adventistleri gibi diğer mezheplerin sayısı oldukça düşüktür. Küba’da Hristiyanlık inancından sonra görülen en yaygın dini inanç Afrika kökenli Yoruba dininin, Katoliklik ve bazı Amerikan yerlileri ile birleşimi olan Santeria inancıdır. Musevilik ve İslamiyet, Küba’da yaygın olarak görülmemekle birlikte varlığını sürdüren inançlar arasındadır.

Küba’da Dini İnanç Dağılımı Nasıldır?

Küba’da dini inanç dağılımında en büyük pay Hristiyanlığa aittir. Katolik kilisesinin tahminine göre, Küba nüfusunun %60’ı Hristiyanlık inancına mensuptur. Küba’da Katoliklik mezhebi en yaygın görülen Hristiyanlık mezhebidir. Küba’da halkın %12’si Afrika ve Karayiplerin yerel inançlarına mensup olmakla birlikte, bu inançlar arasında en yaygın olanı Santeria’dır. Küba’da Musevilik ve İslam inançlarına mensup olan halk, toplam nüfusun sadece %0,1’ini oluşturmaktadır.

Küba, inançsız nüfusun görece yüksek olduğu bir ülkedir ve agnostikler ile ateistler başta olmak üzere inançsız nüfus, Küba nüfusunun %23’ünü oluşturmaktadır. Univision sponsorluğunda yapılan bir anket çalışmasına göre, kendini inançsız olarak tanımlayan nüfusun oranı %44, Hristiyanların oranı ise yalnızca %34 çıkmıştır.

Küba’da Hristiyanlık İnancı Nasıldır?

Küba, Hristiyanlık inancı ile Christopher Columbus’un 1492 yılında kıtaya ayak basıp Küba’yı sömürgeleştirmesi sonucu tanışmıştır. Küba’da ilk Katolik kilise 1511 yılında rahip Fray Bartolomé de las Casas tarafından kurulmuştur. Küba’nın Katolik ve Protestanlık mezhepleri ile tanışması aynı dönemde gerçekleşmiştir.

Küba’da, Katolik Kilisesine göre halkın yaklaşık %60’ı Hristiyanlık inancına mensuptur. Katoliklik mezhebi, Küba’da en yaygın Hristiyanlık mezhebidir. Protestanların, Yehova şahitleri ve Yedinci Gün Adventistleri oranı Küba nüfusunun %5’ini oluşturmaktadır. Küba Devrimi ile birlikte Küba’da dini uygulamalar kısıtlanmış olsa da, son yıllarda Noel dahil olmak üzere dini pratiklerde daha fazla özgürlük sağlanmıştır.

Kilise konseyi, Küba genelinde yaklaşık 25.000 evanjelik ve diğer Protestan ibadethanesi olduğunu tahmin etmektedir. Küba’nın en önemli kiliseleri ve katedralleri Guantanamo’da bulunan Ricci St. Catherine Katedrali, Havana’da bulunan St. Christopher Katedrali, Santa Clara’da bulunan Assisi St. Clare Katedrali, Matanzas’da bulunan St. Charles Borromeo Katedrali ve Ciego de Avila’da bulunan St. Eugene’s Katedralidir.

Küba’da Santeria Dini Inancı Nasıldır?

Santeria, Afrika’nın bazı geleneksel pratiklerinin ve Hıristiyanlığın bir karışımıdır. Santeria inancı mensupları, Küba nüfusunun yaklaşık %12’sini oluşturmaktadır.

Yoruba kültürünün Roma Katolikliği ile karışımı olan Santeria dini, Küba ve diğer Batı ülkelerinde çalışmak için Batı Afrika’dan getirilen köleler aracılığıyla Küba’da yaygınlaşmaya başlamıştır. 20. yüzyılın sonlarından itibaren, bazı uygulayıcılar Roma Katolik etkilerini ortadan kaldırmak ve geleneksel Yoruba dinine daha yakın Santeria formları oluşturmak için bir yorubizasyon sürecini desteklemişlerdir.

Santeria inancına sahip insanlar için en önemli tapınak, Trinidad şehrinde yer alan Casa Templo de Santeria Yemaya’dır.

Küba’da Musevilik İnancı Nasıldır?

Küba’da Yahudilerin kökeni yüzyıllar öncesine dayanmaktadır. Bazı Kübalılar, Yahudilerin kökeninin sömürgeci olarak gelen Marranolara (Hristiyanlığa dönenler) kadar dayandığını savunmaktadır.

1924’te Küba’da 24.000’den fazla Yahudi yaşamıştır ve 1930’larda daha fazlasının ülkeye göç etmesiyle bu sayı yükselmiştir. 1959 komünist devrimi sırasında ve sonrasında Yahudilerin %94’ü Amerika Birleşik Devletleri ve diğer ülkelere gitmiştir. 2007 itibariyle Küba’da yaklaşık 1.500 Yahudi bulunmaktadır. Küba’daki Yahudilerin ezici bir çoğunluğu Havana’da yaşamaktadır.

Adath Israel, Küba’da kalan tek sözde Ortodoks sinagogudur ve bunun yanı sıra Havana’da iki sinagog daha bulunmaktadır.

Küba’da İnanılan Diğer Dinler Nelerdir?

Küba, Afrika kültürel kökenli Palo Monte, Abakua veya Cuban Vodu gibi çeşitli dinlere ev sahipliği yapmaktadır. Afrika kökenli dinlerin haricinde İslam ve Hinduizm de Küba’da nüfusun çok az bir bölümü tarafından inanılan dinlerdir. İslam inancına mensup Kübalıların oranı toplam nüfusun %0,1’ini oluşturmaktayken, Hinduizm inancına sahip Kübalıların oranı ise toplam nüfusun %0,2’sini oluşturmaktadır. Küba’da diğer dinlere inanan nüfusun oranı toplam nüfusun yalnızca %1’ini oluşturmaktadır.

Küba’da İnançsız Nüfus Oranı Nasıldır?

Küba resmi dini olmayan bir devlettir. Ateist ve agnostikler başta olmak üzere inançsız nüfus, Küba halkının yaklaşık %23’ünü oluşturmaktadır.

Küba’da din üzerindeki kısıtlamalar Sovyetler Birliği veya Çin gibi diğer komünist ülkelere kıyasla çok az olsa da, Küba nüfusu içindeki inançsız nüfusun oranı büyük olasılıkla Marksist-Leninist ateizmin komünist atmosferi nedeniyle yüksektir.

Küba’nın En Ünlü Dini Yapıları Nelerdir?

Küba’nın en ünlü dini yapıları aşağıda listelenmiştir.

  • Havana Katedrali
  • Santa Clara de Asis Katedrali
  • St. Charles Borromeo Katedrali

Havana Katedrali Nerededir?

Havana Katedrali
Havana Katedrali

Havana Katedrali, 1748 ve 1777 yılları arasında inşa edilen, Havana kentinin Old Havana bölgesinde yer alan bir katedraldir. Havana Katedrali’nin Barok ön cephesi asimetrik çan kulelerine sahiptir ve cephe detayları aynı kilise kompleksinin bir parçası olan San Carlos ve San Ambrosio Ruhban Okulu’ndakilere benzemektedir.

Havana Katedrali günümüzde, Küba’daki üç Katolik başpiskoposluğundan biri olan San Cristobal de la Habana Roma Katolik Metropolitan Başpiskoposluğunun koltuğu olarak kullanılmaktadır. Christopher Columbus’un kalıntıları, Sevilla Katedrali’ne götürülmeden önce 1796 ve 1898 yılları arasında Havana Katedrali’nde tutulmuştur.

Santa Clara de Asis Katedrali Nerededir?

Santa Clara De Asis Katedrali
Santa Clara De Asis Katedrali

Santa Clara de Asis Katedrali Küba’nın Santa Clara şehrinde bulunan bir Roma Katolik katedralidir. 1692’de inşa edilen Santa Clara de Asis Katedrali daha sonra yıkılmış ve günümüzdeki halini 1940’larda yeniden inşa sürecinden sonra almıştır. Santa Clara de Asis Katedrali, Santa Clara şehrindeki en önemli dini yapıdır.

St. Charles Borromeo Katedrali Nerededir?

St. Charles Borromeo Katedrali
St. Charles Borromeo Katedrali

St. Charles Borromeo Katedralinin temel taşı 12 Ekim 1693’te atılmıştır. Matanzas kentinde yer alan St. Charles Borromeo Katedrali kraliyet palmiyesinin yapraklarından yapılmış basit bir yapı olarak kurulmuştur. Orijinal St. Charles Borromeo Katedralinin fırtınada yıkılmasından sonra mevcut kilise binasının inşaatına başlanmıştır. Mevcut St. Charles Borromeo Katedrali binası, 1735 yılında tamamlanmış ve 1750 yılında tüm imkanları kullanılmaya başlanmıştır. Duvarları, tavanları ve büyük kubbesi fresklerle süslü olan kilise, yetersiz finansman nedeniyle yıllarca ihmal edildikten sonra, 2017’de tamamen restore edilmiştir.

Küba Kültüründe Dinin Rolü Nasıldır?

Küba toplumunun kültüründe Katolik kilisesinin, diğer birçok Latin Amerika ülkesinde olduğundan daha az etkiye ve öneme sahip olduğu düşünülmektedir. Hem Yoruba hem de Katolik kültürel miraslarından yararlanan bir din olan Santeria, Küba kültürüne derinden yerleşmiştir.

Cenaze törenleri ve ölümden sonraki yaşamla ilgili inanış ve pratikler, Küba’nın dini kültürü üzerinde en fazla etkiye sahip olan Santeria ve Katolik inançlarını yansıtmaktadır. Müzik ve dans, Küba yaşamının önemli bir parçası olmaya ve devam etmekte ve Küba’nın kültürüne en çok katkıda bulunan Santeria dininin ayrılmaz bir parçası durumundadır.

1992’de Küba hükümeti anayasasını değiştirerek kendisini ateist bir devlet olmaktan çıkarıp laik bir devlet olduğunu ilan etmiştir. 1992’deki anayasa değişikliği ile Küba hükümeti, Küba halkına inanç özgürlüğünü tanımıştır.

Küba Dini Bayramları Nelerdir?

Küba’da resmi tatil olarak ilan edilen dini bayramlar aşağıda listelenmiştir.

  • Mart ayının son cuması: Paskalya Cuması
  • 8 Eylül: Virgen de Cobre Ziyafet Günü
  • 25 Aralık: Noel

Küba’nın Batıl İnançları Var Mıdır?

Küba’da en yaygın batıl inançlar aşağıda listelenmiştir.

  • Kübalılar, evi sıcak su ile temizlemenin hayatlarına kötü şeyler getireceğine inanmaktadır.
  • Kübalılar, göre el çantasını yere koymanın parasızlık getireceğine inanmaktadır.
  • Kübalılara göre avucun kaşınması, yakın zaman içerisinde bir yerden para geleceği anlamına gelmektedir.
  • Kübalılar, bir kova dolusu deniz kabuğunun kötü şans getirdiğine inanmaktadır.
  • Kübalılara göre gece ıslak saçla dışarı çıkmak kötü şans getirmekte ve felce yol açabilmektedir.

Küba’nın Dini Küba Devriminden Nasıl Etkilemiştir?

Küba Devrimi’nden sonra Küba hükümeti dini uygulamaları kısıtlamıştır. Dindarların Küba Komünist Partisi’ne katılmasına, dinin partinin Marksist felsefesine aykırı olması nedeniyle izin verilmemiştir. Fidel Castro, iktidarının ilk yıllarında Kiliseyi bir düşman olarak görmüştür. Castro, Kilise’nin komünizmi kınamasına karşın Katolik okullarını kamulaştırmış, Kilise yayınlarını susturmuş ve birçok rahibi ihraç etmiştir.

Küba’da çok çeşitli dini gelenekler bir arada bulunmaktadır ve son yıllarda bu geleneklerin Küba toplumundaki rolleri artmıştır. Küba Devrimi sonrasında hükümet Küba’yı ateist bir devlet ilan etmiş ve örgütlü dini bastırmıştır; ancak 1976’daki ve özellikle 1992’deki yeni anayasalar din özgürlüğü hakkını tanımaktadır.

Küba’da Din Eğitimi Nasıldır?

Küba’da din okulları, Küba Devrimi’nden iki yıl sonra 1961’de, eğitimin tamamen devlet tarafından devralınması ile ortadan kalkmıştır. Kiliseler, Küba’da başlayan ekonomik bunalımın ilk yıllarında yerel ihtiyaçları karşılamak için dini olmayan konularda kurslar açmışlardır.

Küba’da din eğitimi devlet okullarında verilmemektedir. Küba hükümeti, din özgürlüğü sebebiyle Küba eğitim sistemi içerisinde din derslerini dahil etmemiştir. Küba’da son yıllarda devlet okullarının yanı sıra özel okullar ve kiliseler de eğitim sistemi içerisinde payını artırmaya başlamıştır.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: