bulgar-filmler-ve-bulgaristan sinema-tarihi

Bulgar Filmler ve Sinema Tarihi Nasıldır?

Bulgaristan sineması tarihindeki ilk Bulgar filmi Vasil Gendov’un 1915 yapımlı Bulgaran Gallant isimli sessiz komedi türündeki çalışması olarak bilinir. İlk Bulgar filmi olan Bulgaran Gallant, flört etmeyi seven bir adamın başına gelenleri konu alır.

İlk çekilen Bulgar filmleri arasında, Birinci Dünya Savaşı dönemlerinde ortaya çıkan ve savaşı konu alan birkaç film yer almaktadır. Birinci Dünya Savaşı döneminde ortaya çıkan en önemli iki Bulgar filmi, vatanseverliği konu almalarıyla Bulgaristan halkının beğenisini kazanmış olan 1916 tarihli Bogtan Stimov ve 1922 tarihli Military Operations in Peacetime’dır.

1915 yılından 1949 yılına kadar 50’yi aşkın film çekilmiş olsa da 1949 yılına kadar çekilen Bulgar filmlerinden sadece 17 tanesi günümüze kadar korunabilmiştir.

1944’ten sonra Bulgaristan sineması büyük gelişmeler kat etmiş ve 1989 yılına kadar da devlet tarafından finanse edilmiştir. Bulgaristan’da 3000’i aşkın sinema salonu vardır, her Bulgaristan köyünde en az bir sinema görmek mümkündür. 1989’a kadar da Bulgaristan’da yılda yaklaşık 25 uzun metrajlı film çekilmiştir. Bulgaristan’ın komünizm döneminde ise Bulgar filmleri içeriklerinde ideolojik sansür uygulanmaya başlanmıştır.

1960’larda Birinci Dünya Savaşı Bulgar filmleri arasında sık sık işlenen bir tema haline gelmiştir. Savaştan sonra çekilen acıları işleyen ilk Bulgar filmi, 1962 yılında çekilen Tsar’s Pardon olmuştur. Birinci Dünya Savaşı temalı en önemli Bulgar filmlerinden biri ise Vulo Radev’in yönetmenliğini yaptığı ve 1964 yılında çekilen The Peach Thief’tir. The Peach Thief filmi, Bulgaristanlı yazar Emiliyav Stanev’in romanından uyarlanmıştır.

Bulgar sineması, modernleşme döneminde ‘yeni dalga’ya ayak uydurarak çekilen Bulgar filmlerinde karakterleirn duygu ve ıstıraplarına derinlemesine odaklanmaya başlamıştır.

Yönetmeni Rangel Vulchanov olan ve 1979 yılında Bulgaristan’da çekilen Patent Leather Shoes of the Unknown Soldier filmi, savaş dönemindeki bir kişinin trajik olan kaderini anlatmaktadır. Ayrıca Bulgaristan sineması içinde, modernleşme dönemlerinde dünya çapında animasyon filmlerine öncülük eden Donyo Donev’in de eserlerini görebiliriz.

1990 yılında komünizm döneminin bitişi itibariyle Bulgaristan hükümeti sinemaya olan desteğini çekmiş ve Bulgaristan sinema sektöründe çalışan birçok insan işini kaybetmiştir, Bulgaristan sinema sektörü özelleşmeye başlamıştır.

Bulgaristan sineması, Bulgaristan devletinden finansman sağlayamadığı için Bulgaristan filmlerinin üretimi 1990 lı yıllarda düşük rakamlarda seyretmiştir, hatta 1990 lu yılların bazı dönemlerinde hiç Bulgar filmi çekilemediği bile olmuştur.

2000’lerin ikinci yarısına gelindiğinde çekilen Bulgar filmleri sayısında artış görülmüştür.

Ödül Alan Bulgaristan Sinema Filmleri Hangileridir?

1950’li yıllarda Bulgaristan, dört farklı filmi ile Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye’ye aday gösterilerek Bulgar film endüstrisinin ülke dışında tanınır haline gelmesini sağlamıştır.

Ödül alan ve önemli ödüllere aday gösterilen en iyi Bulgaristan filmleri ile Bulgaristan, kaliteli eser açısından zengin bir film sektörüne sahiptir.

Ödül alan En İyi Bulgaristan Filmleri aşağıda listelenmiştir.

  • Heroes of Shipka: Başrollerinde Ivan Pereverzev, Viktor Avdyushko ve Apostol Karamitev’in oynadığı 1955 tarihli sinema filmidir. Altın Palmiye En İyi Yönetmen ödülüne aday gösterilmiştir. Drama, Savaş ve Tarih türünde çekilmiştir.
  • Item One: Başrollerinde Rumyana Chokoyska, Zheni Bozhinova ve Konstantin Kisimov’un oynadığı 1956 tarihli sinema filmidir. Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülüne aday gösterilmiştir. Dram türünde çekilmiştir.
  • A Land: Başrollerinde Bogomil Simeonov, Slavka Slavova ve Ginka Stancheva’ın oynadığı 1957 tarihli sinema filmidir. Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülüne aday gösterilmiş ve Jüri Büyük Ödülünü almıştır. Dram türünde çekilmiştir.
  • Stars: Başrollerinde Sasha Krusharska, Jürgen Frohriep, Georgi Naumov, Leo Conforti, Grigor Vachkov ve Itzhak Finzi’nin oynadığı 1959 tarihli sinema filmidir Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülüne aday gösterilmiştir. Dram türünde çekilmiştir.
  • We Were Young: Başrollerinde Dimitar Buynozov, Rumyana Karabelova, Georgi Georgiev-Getz, Dimitar Panov ve Ivan Bratanov’un oynadığı 1961 tarihli sinema filmidir. 2. Uluslararası Moskova Film Festivali’nde birincilik ödülünü almıştır. Dram türünde çekilmiştir.
  • Torrid Noon: Başrollerinde Plamen Nakov, Petar Slabakov, Grigor Vachkov ve Rousy Chanev’ın oynadığı 1966 tarihli sinema filmidir. Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülüne aday gösterilmiştir. Dram türünde bir yapıttır.
  • Detour: Başrollerinde Nevena Kokanova, Ivan Andonov, Katya Paskaleva ve Dorotea Toncheva’nın oynadığı 1967 tarihli sinema filmidir. Grand Prix’e aday gösterilmiş, 5. Uluslararası Moskova Film Festivali’nde birincilik ödülünü almıştır. Dram türünde çekilmiştir.
  • The Cooper: Başrollerinde Hrachya Kostanyan, Sergio Olhovich ve S. Lalayan’nın oynadığı 1970 tarihli sinema filmidir. Oberhausen Uluslararası Kısa Film Festivali’nde birincilk ödülünü almıştır. Dram türünde çekilmiştir.
  • Affection: Başrollerinde Violeta Doneva, Nevena Kokanova, Stefan Danailov ve Banco Bank’ın oynadığı 1972 tarihli sinema filmidir. Moskova Film Festivali’nde birincilik ödülünü almıştır. Dram türünde çekilmiştir.
  • The Hare Census: Başrollerinde Itzhak Fintzi, Nikola Todev, Evstati Stratev, Todor Kolev, Georgi Rusev’in oynadığı 1973 tarihli sinema filmidir. Altın Gül Festivali’nde Eleştirmen Ödülü ve ikincilik ödülü almıştır. Komedi türünde çekilmiştir.
  • Advantage: Başrollerinde Rousy Chanev, Plamen Donchev, Maria Statoulova, Plamena Getova’nın oynadığı 1977 tarihli sinema filmidir. Altın Gül Festivali’nde sinematografi ödülü almıştır. Dram türünde çekilmiştir.
  • The World is Big and Salvation Lurks Around the Corner: Başrollerinde Miki Manojlović, Carlo Ljubek, Hristo Mutafchiev, Ana Papadopulu’nun oynadığı 2008 tarihli sinema filmidir. Rusya Film Klüpleri Federasyonu’nun En İyi Film ödülünü, ‘Gümüş St. George’ En İyi Yönetmen ödülü almıştır. Dram türünde çekilmiştir.

Bulgaristan’nın En Ünlü Aktörleri ve Aktrisleri Kimlerdir?

Bulgaristan Yapımı Filmler, film sektörlerinin kalitesini üst düzeyde tutabilmek için yetenekli Bulgaristanlı ünlüler ile kadrolarını zenginleştirmişlerdir.

Bulgaristan’ın En Ünlü Aktörleri ve Aktrisleri aşağıda sıralanmıştır.

  • Maria Bakalova
  • Devora Wilde
  • Nikolay Binev
  • Vasil Binev
  • Ivaylo Brusovski
  • Adriana Budevska
  • Georgi Cherkelov
  • Stefan Danailov
  • Mariana Dimitrova
  • Tanya Dimitrova
  • Ivan Dimov
  • Nina Dobrev
  • Moshe Dvoretzky
  • Itzhak Fintzi
  • Stoyan Gadev
  • Vasil Gendov
  • Georgi Georgiev-Getz
  • Anton Gorchev
  • Kiril Gospodinov
  • Stanislav Ianevski
  • Viktor Kalev
  • Georgi Kaloyanchev
  • Apostol Karamitev
  • Hindo Kasimov
  • Lyudmil Kirkov
  • Asen Kisimov
  • Konstantin Kisimov
  • Nevena Kokanova
  • Todor Kolev
  • Victoria Koleva
  • Julian Kostov
  • Konstantin Kotsev
  • Zahari Baharov
  • Marius Kurkinski
  • Tatyana Lolova
  • Dimitar Manchev
  • Tzvetana Maneva
  • Ruslan Maynov
  • Moni Moshonov
  • Stoyanka Mutafova
  • Anjela Nedyalkova
  • Lyubomir Neikov
  • Nikolay Nikolov
  • Dimitar Panov
  • Georgi Partsalev
  • Katya Paskaleva
  • Ideal Petrov
  • Georgi Popov
  • Dimitar Rachkov
  • Yana Marinova
  • Krasimir Radkov
  • Bashar Rahal
  • Đoko Rosić
  • Georgi Rusev
  • Hristo Shopov
  • Petar Slabakov
  • Evstati Stratev
  • Nikola Todev
  • Slavi Trifonov
  • Grigor Vachkov
  • Ivaylo Zahariev
  • Stefan Valdobrev
  • Rangel Vulchanov
  • Yuriy Yakovlev

Ünlü Bulgar Yönetmenler Kimlerdir?

Ünlü Bulgar Yönetmenleri aşağıda listelenmiştir.

  • Stephen C. Apostolof
  • Ivan Andonov
  • Metodi Andonov
  • Hacho Boyadzhiev
  • Christo Christov
  • Todor Dinov
  • Georgi Djulgerov
  • Slatan Dudow
  • Vasil Gendov
  • Zako Heskija
  • Tonislav Hristov
  • Stilian Ivanov
  • Lyudmil Kirkov
  • Nevena Kokanova
  • Nikola Korabov
  • Plamen Maslarov
  • Vladimir Nenov
  • Ivan Nitchev
  • Vladimir Petrov
  • Vulo Radev
  • Sevda Shishmanova
  • Ivaylo Simidchiev
  • Ludmil Staikov
  • Petar B. Vasilev-Milevin
  • Rangel Vulchanov
  • Angel Wagenstein
  • Eduard Zahariev
  • Zahari Zhandov
  • Binka Zhelyazkova

Bulgaristan Sineması ve Film Endüstrisi Nasıl Kuruldu?

Bulgaristan film endüstrisi ve sineması ilk olarak Vasil Gendov tarafından 1915 yılında Bulgaran Gallant ile kurulmuştur.

Bulgaristan film endüstrisi için ilk filmi çeken Vasil Gendov, Bulgaristan’ın ödüllerle dolu film kültürüne temelleri atmıştır.

İlk Bulgar Filmi Bulgaran Gallant’ın Konusu Nedir?

Tarihin ilk Bulgar filmi 1915 yapımlı, Bulgarca adı Българан е галант olan Bulgaran Gallant filmidir. Bulgaristanlı bir yönetmen ve aktör olan Vasil Gendov’un canlandırdığı ana karakter Bulgaran, zarif ve flörtöz bir adamdır.

Bulgaran Gallant filminin senaryosuna göre Bulgaran, yolda yürürken gözüne çarpan Bulgaristanlı bir kadınla flört etmeye başlar, kadın ona bu hareketinden dolayı bir ders vermek ister ve Bulgaran’dan kendisine pazara kadar eşlik etmesini rica eder. Bulgaran teklifini kabul eder ve kadınla birlikte alışverişe gider. Bulgaristanlı Kadın, alacaklarını aldıktan sonra cüzdanın yanında olmadığını söyler ve Bulgaran’dan borç ister, Bulgaran da hemen kabul eder. Bulgaristanlı Kadın daha sonra Bulgaran’ı lüks bir restorana davet edip pahalı yiyecekler sipariş eder, restoran masraflarını Bulgaran öder.

Günün sonunda Bulgaristanlı kadın, aldığı eşyaları eve taşıması için Bulgaran’dan yardım ister. Bulgaristanlı Kadın ve Bulgaran eve doğru yürürlerken kadın kocasıyla karşılaşır ve Bulgaran’ı hamal olarak tanıtır. Kadın, kocasına, hamalı ağır yükünden kurtarmak için evlerine taksiyle gitmeyi önerir. Bulgaristanlı Kadının kocası Bulgaran’a hizmetleri karşılığında bir bozuk para verip taksiyle giderler ve Bulgaran afallamıştır.

Bulgaristan Sinemasının Ülke Ekonomisine Payı Nedir?

Bulgaristan sineması, Bulgaristan ekonomisi ile şekillenmiştir. Belli dönemlerde devletin desteğini alıp tüm ülkeye açtığı sinema salonlarıyla halka sinemayı tanıtıp sevdiren Bulgaristan sineması, daha sonra bu sinema salonlarından kazanılan gelirlerle devlet hazinesine katkıda bulunmuştur.

Bulgaristan sineması ayrıca ülkeye getirdiği başarılarla ve çeşitli Bulgar filmleriyle aldığı ödüllerle Bulgar ekonomisi olumlu yönde etkilemiştir.

Bulgaristan Sineması ve Bulgaristan Kültürü Bağlantısı Nedir?

Bulgaristan sineması; Bulgaristan halkının yaşadıkları ve görmek istedikleri ile şekillenmiştir. Bulgar sinema kültürü aynı zamanda Bulgar halkına sunduğu eserlerle halkın düşüncelerini şekillendirmiştir.

Bulgar sinemasının savaş zamanlarında çıkardığı eserler halkı cesaretle ve vatan sevgisiyle doldurmuş, halkı tatmin etmiştir. Bulgaristan’ın komünizm altında yönetildiği dönemlerde ise ortaya çıkan filmler, Bulgar halkının komünizmi kabul etmesi ve komünizmin en uygun bir yönetim biçimi olduğunu düşünmesini hedeflemiştir. Bulgar yapımı sinemaların Bulgaristan Kültürü üzerindeki etkisi azımsanmayacak kadar fazladır.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: