İspanya Mutfağı ve İspanyol Yemekleri
İspanya mutfağı ve İspanyol yemekleri, İspanya kökenli veya İspanya’da yaşayan kişilerin yaratmış ve geliştirmiş olduğu bir yemek pişirme tarzıdır. İspanya mutfağında, zeytinyağı, çeşitli otlar ve sebzelerin çok sık kullanıldığı ile ilgili genel bir kanı mevcuttur. İspanya mutfağı, Akdeniz’e yakın olması dolayısıyla, Akdeniz mutfağı etkisi altındadır ve Akdeniz mutfağında en sık kullanılan ürünlerden olan zeytinyağı, otlar ve yeşillikler gibi ürünler İspanya mutfağında kullanılmaktadır.
İspanya mutfağında sarımsak, zeytinyağı, maydanoz, kekik, kuzu eti, dana eti gibi malzemeler sıkça kullanılmaktadır. İspanya mutfağını konu alan metinde, İspanya mutfağının çağlar öncesinden itibaren olan durumu ile ilgili bilgi verilecektir.
İspanyol Yemekleri ve Yaygın Gıda Maddeleri Nelerdir?
İspanya yemeklerinde en yaygın tüketilen gıda maddeleri aşağıda listelenmiştir.
- Zeytinyağı
- Maydonoz
- Biberiye
- Kekik
- Sarımsak
- Tavuk eti
- Domuz eti
- Dana eti
- Kuzu eti
- Deniz ürünleri
İspanya’nın Geleneksel Yemekleri Nelerdir?
Geleneksel İspanya yemekleri aşağıda listelenmiştir.
- Paella
- Patatas Bravas
- Tortilla
- Gaspacho
- Churros
- Albondigas
- Croquetas
- Fideuà
- Migas
- Bacalao
- Fabada
- Leche frita
- Endülüs usulü tavuk
- İspanyol omleti
Geleneksel İspanyol yemekleri ve pişirme teknikleri dünya mutfağında önemli bir noktada bulunmaktadır.
İspanya’nın Yöresel Yemekleri Nelerdir?
İspanya’da 17 bölge bulunmaktadır. İspanya’da bölgelerin yemek yapma şekilleri ve kullandıkları malzemeler birbirinden farklıdır.
İspanya’da yöresel yemekler aşağıda listelenmiştir.
- İspanya yöresel yemekleri arasında dünyaca üne kavuşan yemeklerden biri gazpachodur. Gazpacho, İspanya’nın Endülüs bölgesine ait bir yemektir. Gazpacho; domates, kırmızı dolmalık biber, yeşil dolmalık biber, salatalık, soğan, sarımsak, tuz, zeytinyağı, sirke, ekmek kırıntısı, karabiber, kimyon gibi malzemelerle yapılmaktadır. Gazpacho yapabilmek için öncelikle; domates, kırmızı-yeşil biber, salatalık, sarımsak ve soğanlar doğranarak mutfak robotuna konulmalıdır. Mutfak robotuna konulan malzemelerin üzerine, ekmek kırıntıları eklenerek malzemelere püre haline getirilmelidir. Püre haline gelen malzemelerin üzerine su eklenerek karıştırılmalı ve üzerine zeytinyağı, karabiber, kimyon gibi tat veren ürünler eklenmelidir.
- İspanya’nın yöresel yemekleri içerisinde en meşhur olanlardan biri de paelladır. Paella, İspanya’nın Valencia bölgesine ait bir yemektir. Paella; pirinç, bezelye, biber, safran, fasulye gibi sebzeler ile birlikte hazırlanmaktadır. Paellanın üzerinde deniz ürünü veya tavşan, ördek, tavuk gibi et çeşitleri bulunmaktadır. Paella’nın yapılırken dip kısmının hafif tutması, sertleşerek çıtır olması gerekmektedir.
- İspanya bölgelerinden biri olan Galiçya’dan çıkmış olan calderiada, yöresel bir İspanyol yemeğidir. Balık yahnisi veya balık güveci anlamına gelen calderiada, istiridye, midye, kalamar, ahtapot gibi deniz ürünlerinin yanında uskumru, morina balığı, mezgit gibi balık çeşitleri de kullanılmaktadır. Calderiada içerisine deniz ürünleri dışında domates, patates, soğan, salça, biber ve çeşitli baharatlar atılmakta ve su eklenerek kısık ateşte pişirilmektedir.
İspanya Yemekleri Hakkında Yazılan Kitaplar Nelerdir?
İspanya yemekleri hakkında yazılar kitaplar aşağıda listelenmiştir.
- Charcutería: İspanya’nın Ruhu
- The Spain of Spain: Bölgesel Ev Yemeklerini Keşfedin
- Rustica: İspanyol Ev Yemeklerine Dönüş
- 1080 Recipes (1080 Tarif)
- Paella
- The Food of Spain (İspanyol Gıdaları)
En Ünlü İspanya Tatlıları Hangileridir?
En ünlü İspanya tatlıları aşağıda listelenmiştir.
- Churros
- Crema Catalana
- Flan
- Tarta De Santiago
- Tarta De Queso
- Torrijas
- Miguelitos
- Tarta De Aceite
- Mantecados Y Polvorones
- Leche Frita
- Arroz Con Leche
Tarta De Santiago (İspanyol Bademli Kek)
Tarta de santiago, İspanya’da meşhur olan bir bademli turtadır. İsmini, Aziz James’in hac gezisinin sona erdiği kasaba olan Santiago de Compostela’dan alan Tarta de Santiago, üzerine pudra şekeri dökülerek servis edilmektedir. Tarta De Santiago’nun üzerine pudra şekeri dökülürken, Azis James’in hacı şeklinde bir kısım boş bırakılmaktadır.
Tarta De Queso (İspanyol Cheesecake)
Tarta De Queso, İspanyol usulü cheesecakedir. Tarta De Queso,San Sebastian Cheesecake olarak da bilinmektedir. Tarta De Queso, San Sebastian ismini, ilk çıktığı şehir olan San Sebastian’dan almaktadır. Tarta De Queso, yalnızca peynir, krema gibi malzemelerle yapılmakta, ek olarak meyve kullanılmamaktadır. Tarta De Queso üstü ve altı kızarmış hatta hafifçe yanmış, içi ise hafif sıvı bir cheesecakedir.
Torrijas
Torrijas, İspanya’da Paskalya döneminde yapılan bir tatlı çeşididir. Torrijas temel itibari ile yumurtalı ekmeğin tatlandırılmış halini andırmaktadır. Bal, tarçın, süt veya meyve aromalı şuruplarla tatlandırılan Torrijas, Paskalya’da İspanya’nın pek çok yerinde tüketilmektedir.
Crema Catalana
Crema Catalana, İspanya’ya özgü bir muhallebidir. İsmini Katalan mutfağından alan Crema Catalana, Fransız mutfağının meşhur tatlısı Créme Brûlée’ye çok benzemektedir. Ancak Créme Brûlée krema ile yapılırken, Crema Catalana süt ile yapılmaktadır.
İspanyol Turtası
İspanyol turtası, İspanya mutfağının geleneksel lezzetlerinden biridir. Süt, şeker, yumurta ve çeşitli meyvelerin kullanıldığı İspanyol turtası, özellikle çay saatlerinde tüketilmektedir. Hindistan cevizi, çikolata, kestane gibi malzemeler, İspanyol turtasını zenginleştirmek için kullanılmaktadır.
Miguelitos (Hamur Böreği)
Miguelitos, ince açılmış hamurdan yapılan bir İspanyol tatlıdır. Börek şeklinde katlanarak hazırlanan Miguelitos’un içerisine çikolata, krema gibi malzemeler konulmaktadır.
Tarta De Aceite (Zeytinyağlı Kek)
Tarta de Aceite, zeytinyağı ile yapılan bir İspanyol tatlısıdır. İçerisine konulan zeytinyağı ile kek daha yoğun bir hal almaktadır. Tarta De Aceire içerisine, badem, şeker, hindistancevizi gibi ürünler konmaktadır.
Mantecados Y Polvorones (İspanyol Noel Kurabiyeleri)
Mantecados Y Polvorones, İspanya’da Noel zamanlarında yapılan kurabiyelerdir. Çikolata, tarçın, limon, badem gibi ürünlerle lezzetlendirilen İspanyol Noel kurabiyeleri, Noel zamanında birçok tatlı dükkanında bulunmaktadır.
Leche Frita (Kızarmış Süt)
Leche Frita, Türkçe kızarmış süt anlamına gelen bir İspanyol tatlısıdır. Leche Frita hazırlamak için süt, un ve yumurta pişirilerek katı bir hale getirilir ve hazırlanan hamur yağda kızartılır. Leche Frita, üzerine şeker, tarçın serpilerek servis edilir.
Arroz Con Leche (İspanyol Sütlacı)
Arroz Con Leche, pirinç ve süt ile yapılan bir İspanyol tatlısıdır. Türk sütlacına benzeyen Arroz Con Leche, üzerine tarçın serpilerek sıcak veya soğuk olarak servis edilmektedir.
İspanya’nın Meşhur Yemeği Nedir?
İspanya’nın en ünlü yemekleri aşağıda listelenmiştir.
- Gazpacho
- Paella
- Tortilla
- Gambas Al Ajillo
- Patatas Bravas
- Empanada
- Mari Muntanya
- Fabada Asturiana
İspanya yemek kültürü, İspanya’nın 8 bölgesine dayanan oldukça geniş bir yemek kültürüdür. İspanya’da 8 bölgede de farklı yemek pişirme teknikleri ve o bölgeye özgü malzemeler kullanılmaktadır.
İspanya’da Yemek Fiyatları Nasıldır?
İspanya’da yemek fiyatları aşağıda listelenmiştir.
- Gazpacho: 5.5 Euro
- Soğan çorbası: 6 Euro
- Carpaccio: 10-13 Euro
- Patates cipsi: 3 Euro
- Karides: 12 Euro
- Somon: 12 Euro
- Paella: 15 Euro
İspanya’nın En Sevilen Yemekleri Nelerdir?
İspanya’nın en sevilen yemekleri aşağıda listelenmiştir.
- Tapas (Atıştırmalıklara verilen genel ad)
- Tortilla
- Paella
- Gazpacho
- Empanada
- Mari Muntanya
- Albondigas
- Migas
- Tortillas de patatas (İspanyol omleti)
İspanya’da Kahvaltıda Ne Yenir?
İspanya’da kahvaltıda hangi yiyeceklerin yendiği aşağıda listelenmiştir.
- Tost
- Bisküvi
- Madeleine (kek)
- Tortilla de patatas
- Kahve (İçine bir miktar rom ya da votka)
- Süt
- Sıcak çikolata
İspanya’da Akşam Yemeğinde Ne Yenir?
İspanya’da akşam yemeğinde yenen yiyecekler aşağıda listelenmiştir.
- Tapas (Meze)
- Gazpacho
- Paella
- Tortilla
- Croquetas
- Empanada
- Mari Muntanya
- Albondigas
- Churros (Tatlı olarak)
- Tarta de queso (Tatlı olarak)
Özel Günlerde İspanya Mutfağında Neler Pişer?
İspanya’da Noel’de genellikle daha pahalı ve özel yiyecekler yenmektedir.
İspanya’da Noel’de hangi yemeklerin yendiği aşağıda listelenmiştir.
- Trüf mantarlı hindi (pavo trufado’)
- Istakoz
- Balık güveç
- Kuzu eti
- Domuz eti
- Jambon
- Peynir
- Noel keki (roscón de los reyes)
- Turron (Şekerleme)
- İspanyol Noel kurabiyeleri (Mantecados Y Polvorones)
İspanya’da Paskalya’da hangi yemeklerin yendiği aşağıda listelenmiştir.
- Torrijas
- Hornazo
- Mona de pascua
- Potaj de vigilia
- Leche Frita
- Pestiños
İspanya’da yılbaşı günü yenilen yiyeceklerin yendiği aşağıda verilmiştir.
- 12 üzüm (Tam yeni yıla girerken yenir. Üzümlerin uğur ve bereket getirdiğine inanılır.)
- Mercimek çorbası/yahnisi (Öğlen yemeği olarak)
- Panecillos
- Tapas
- Cava
İspanyol Mutfağı İspanya Yemek Kültürü Tarihe Göre Nasıl Şekillenmiştir?
İspanya mutfağı, günümüzdeki halini alana kadar antik çağlardan bu yana sürekli olarak gelişmiştir. Akdeniz iklimi etkisi altında bulunan İspanya’da antik çağlardan bu yana zeytin, üzüm gibi ürünler büyük yer kaplamaktadır. Zeytinyağı, asma yağrağı, üzüm, buğday gibi ürünler antik çağlarda sıkça kullanılan yiyeceklerdir. Buğdayın yetiştiği İspanya topraklarında ekmek yapımı çağlar öncesine dayanmaktadır.
Orta Çağ’da İspanya’da Bizanslıların ve Arapların etkisi ile pirinç, karpuz, portakal, limon, şeftali, kayısı, ıspanak, safran gibi ürünler yetişmeye başlamıştır. İspanya tarihi açısından da önemli olan Arap etkisi; gazpacho, salmorejo, turron, majoma gibi yiyeceklerin Orta Çağ İspanyası’nda ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Yeni Çağ’da Amerika kıtasının keşfedilmesi ile kıtalar ve ülkeler arası göçlerin artması ile İspanya’da yemek kültürü de değişmiştir. İspanya halkı bu dönemde; vanilya, kakao, mısır, patates, kırmızı biber gibi ürünlerle tanışmıştır.
İspanyol Mutfağı Yemekleri ve İspanyol Yemek Tarifleri
İspanyol mutfağı yemek tarifleri, birçok teknik ve ürün kullanılarak yapılmaktadır. İspanyol mutfağının incelendiği yazının bu bölümünde ünlü ve yöresel İspanyol yemeklerinden birkaç tanesinin tarifi verilecektir.
Tarifi verilecek olan İspanyol yemeklerinin isimleri aşağıda listelenmiştir.
- İspanyol baharatlı tortillası
- Paella ve safran zeytinyağı ile kızarmış morina
- İspanya tavuğu
- İspanyol yemeği paella
İspanyol Baharatlı Tortillası
İspanyol baharatlı tortillasını hazırlamak için zeytinyağı, soğan, kırmızı biber, domates, patates, kişniş sapı, köri, yumurta gerekir. Isıtılmış yağ içerisine soğan ve biberler eklenir ve yumuşayana kadar pişirilir. Üzerine baharatlar ve domates, patates, kişniş sapı eklenerek pişirmeye devam edilir. Baharatla lezzetlendirilen yumurtalar tavada pişirilen sebzelerin üzerine dökülür ve 8-10 dakika pişirmeye devam edilir. Pişen yumurtalı karışımı ızgaraya alın ve 1-2 dakika kızartılır.
Paella ve Safran Zeytinyağı ile Kızarmış Morina
Paella hazırlamak için sucuk, soğan ve arpacık, kırmızı biber zeytinyağı ile birlikte bir tavaya alınarak pişirilir. Pişirilen malzemelerin üzerine pirinç eklenerek pişirmeye devam edilir. Paella hazırlanırken dibinin tutmasına, hafif çıtır olmasına özen gösterilir. Kızarmış morina yapmak için, balık baharatlanarak fırına atılır ve 25-30 dakika arasında pişirilir. Pişen morina balığının soğuması beklenir. Safran hazırlamak için safran, zeytinyağı ve limon ile karıştırılır ve 5 dakika boyunca pişirilir. Morina balığı ve safran karıştırılır. Önceden ısıtılmış fırına safranlı tavuk ve paella birlikte atılır. Fırından çıkan paellanın üzerine midye, karides gibi deniz ürünleri eklenerek servis edilir.
İspanya Tavuğu
İspanya tavuğu hazırlamak için tavuk budu, soğan, kırmızı biber, limon, maydanoz, zeytinyağı tezgaha alınır. Sebzeler doğranır, baharat ve tavuklar ile birlikte önceden ısıtılmış fırına atılır. 45 dakika pişirilen yemek, fırına atıldıktan 20 dakika sonra karıştırılarak yer yerin eşit pişmesi sağlanır.
İspanyol Yemeği Paella
İspanya’nın yöresel yemeklerinden olan paella, pirinçle yapılan bir yemektir. İspanya paella, pirinç dışında sebze, denize ürünü ya da beyaz-kırmızı et kullanılarak yapılmaktadır. Paellanın tabanını hazırlamak için soğan, sarımsak, domates, kırmızı ve yeşil biber, bezelye zeytinyağı konulmuş bir tavaya atılır ve karıştırılır. Sebzelerden oluşan karışımın üzerine safran eklenir. Tava safranın ardından pirinç ve et suyu eklenir ve paella 15 dakika pişirilir. Paellanın dibinin tutması için önce yüksek ateşte ardından düşük ateşte pişirmeye devam edilir. Paellanın üzerine deniz ürünü veya kırmızı-beyaz et koymak isteniyorsa eklenerek 5 dakika daha pişirilir.
İspanya’da Gastronomi Turizmi için Gidilmesi Gereken Yerler Nelerdir?
İspanya’da gastronomi turizmi için gidilmesi gereken yerler aşağıda listelenmiştir.
- Endülüs
- Valencia
- Barcelona
- Bask
- Galiçya
- Madrid
Barcelona’da gezilecek yerler; hem tarihi eserler, hem doğal güzellikler, hem de İspanya mutfağı açısından fazladır. Barcelona’da tapas adı verilen atıştırmalıklardan; paella, patatas bravas, arros negre gibi yemeklere kadar birçok seçenek bulunmaktadır.
Barcelona vizesi, İspanya Konsolosluklarına veya Konsolosluklar tarafından görevlendirilmiş vize merkezlerine gerekli olan belgeler ile başvurarak alınmaktadır.
Utku Urfa graduated from Trakya University in 2020 with a bachelor's degree in Translation and Interpreting. After taking the role of both the copywriter and content editor at vizem.net in July 2021, Utku is currently working as EU Area Senior Consultant since July 2022.