kanada cumhuriyeti ekonomisi

Kanada Cumhuriyeti’nin Ekonomisi Nasıldır?

Kanada ekonomisi, hizmet, yaşam bilimleri, yüksek teknoloji endüstrisi ve ticaret, sanayi ve yatırım odaklı modern bir bilgi ekonomisidir.

Kanada, kişi başına düşen GSYİH açısından OECD içerisinde ve 2008 yılı itibarıyla OECD-28 AB-27 sıralamasında beşinci en zengin ülkedir. Kanada dünyanın en büyük üçüncü petrol rezervine sahip olan ve dünyanın en büyük dördüncü petrol ve doğal gaz ihracatçısı ülkedir.

Kanada, geniş toprakları ve 37 milyonluk küçük nüfusu ile dünyanın “enerji süper gücü” olarak bilinmektedir. Kanada ekonomisi, dünyanın en büyük 9. ekonomisidir.

Kanada’nın Para Birimi Nedir?

Kanada’nın resmi para birimi Kanada dolarıdır. Kanada dolarının uluslararası kodu CAD’dır. Kanada para birimi C$ ile gösterilir.

Kanada doları dünya çapında ABD doları, Sterlin, Euro ve Japon Yeninden sonra en çok kullanılan para birimidir. Ottawa Kanada’nın başkentidir ve Ottawa para birimi resmi olarak Kanada dolarıdır.

Kanada’da Saatlik Asgari Ücret Ne Kadardır?

Kanada’da saatlik asgari ücret miktarları eyaletlere göre farklılık göstermektedir.

Aşağıda eyaletlere göre 2021 yılı Kanada saatlik asgari ücret miktarları listelenmiştir.

  • Yukon saatlik çalışma ücreti: 11.23 $
  • Prince Edward Island saatlik asgari ücreti: 11.25 $
  • Quebec saatlik çalışma ücreti: 11.25 $
  • New Brunswick saatlik çalışma ücreti: 11$
  • Alberta saatlik çalışma ücreti: 13.60 $
  • Saskatchewan saatlik çalışma ücreti: 10.69 $
  • British Columbia saatlik çalışma ücreti: 11.35 $
  • Manitoba saatlik çalışma ücreti: 11.15 $
  • Ontario saatlik çalışma ücreti: 14 $
  • Northwest Territories saatlik çalışma ücreti: 11$
  • Nunavut saatlik çalışma ücreti: 13 $
  • Nova Scotia saatlik çalışma ücreti: 10.85 $

Kanada eyaletleri saatlik asgari ücret miktarlarını kendileri belirlemektedir. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları Kanada iş imkanları kapsamında Kanada’ya çalışmaya gitmek için kendilerine en uygun eyaleti belirlemelidirler.

Kanada Haftalık Çalışma Saati Kaçtır?

Kanada haftalık çalışma saati eyaletlere göre değişiklik göstermektedir. Kanada İş Kanunu kapsamında British Columbia, Manitoba, Saskatchewan, Yellowknife eyaletlerinde maksimum çalışma saati haftada 40 saattir. Alberta, Ontario, New Brunswick ve Quebec eyaletlerinde maksimum çalışma saati haftada 44 saat olarak belirlenmiştir. Nova Scotia ve Prince Edward Island bölgelerinde haftada maksimum çalışma saati 48’dir.

Kanada’da çalışan kişiler haftada ortalama 37 ile 40 saat arasında çalışmaktadırlar. Yüksek refah seviyesi, çalışma saatleri ve Kanada’da yaşam koşulları gibi avantajları ile birçok yabancı uyruklu vatandaşın Kanada’ya göç etmesine sebep olmaktadır.

Kanada Ekonomisinin Temelini Oluşturan Sektörler Nelerdir?

Kanada ekonomisinin temelini oluşturan üç büyük sektör bulunmaktadır. Kanada ekonomisi hizmet endüstrisi, doğal kaynaklar ve imalat sektörleri üzerine kuruludur.

Hizmet sektörü, Kanada nüfusunun dörtte üçünü istihdam etmektedir. Kanada’da istihdam edilen toplam çalışan sayısı 19 milyondur. Kanada’da çalışan 19 milyon kişinin %76’sı hizmet sektöründe, %13’ü imalat sektöründe, %6’sı inşaat sektöründe, %2’si tarım sektöründe ve kalan %3’lük kısım ise diğer sektörlerde istihdam edilmektedir.

Kanada Hizmet Sektörü Nasıldır?

Kanada hizmet sektörü, Kanada ekonomisinin beslendiği en büyük sektördür. Kanada’da çalışan 19 milyon kişinin %76’sı hizmet sektöründe istihdam edilmektedir. Hizmet sektörü ulaşım, ekonomi, sağlık hizmetleri, inşaat, bankacılık, iletişim, perakende ve turizm hizmetlerini kapsamaktadır.

Kanada ekonomisinde 2004 yılında %65 olan hizmet sektörü payı 2013 yılında %69’a yükselmiştir.

Hizmet sektörünün en büyük bölümünü perakende oluşturmaktadır. Kanada’da perakende sektörü hizmet sektörünün %12’sini oluşturur. Kanada’da perakende sektörü alışveriş merkezleri üzerinden faaliyet göstermektedir. Son yıllarda Walmart, Real Canadian Superstore ve Best Buy gibi büyük mağazalar, Kanada hizmet sektörüne oldukça fazla katkı sağlamıştır.

Eğitim ve sağlık hizmetleri, Kanada hizmet sektöründe büyük rol oynamaktadır. Kanada’da sağlık hizmetleri endüstrisi son yıllarda oldukça fazla gelişme göstermiştir.

Kanada hizmet sektörünün gelişiminde film, televizyon ve eğlence endüstrisi aktif rol oynamaktadır.

Kanada Tarım Sektörü Nasıldır?

Kanada, dünyanın en büyük buğday ve tahıl ürünleri tedarikçilerinden biridir. Kanada özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Asya ülkeleri için önemli bir tarım ürünleri ihracatçısı konumundadır. Gelişen teknoloji ve yeni istihdam alanları sebebiyle özellikle 2000’li yılların başlarından itibaren Kanada’da tarım sektörünün Kanada ekonomisine katkı payı azalmaya başlamıştır.

Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) bir parçası olarak Kanada, tarımsal pazara sunulan her ürünün diğer ülkelerdeki mahsullerin fiyatı üzerinde herhangi bir etkisinin olmamasını sağlamaktadır. Kanada’nın tarım sektörü ülkenin Gayri Safi Yurtiçi Hasılasının % 8’ini oluşturmaktadır.

Kanada Enerji Sektörü Nasıldır?

Kanada, içerisinde bulunduğu coğrafya sebebiyle enerji sektöründe oldukça iyi bir konumdadır. Kanada’da enerji sektöründe toplamda 900.000 kişi istihdam edilmektedir. Enerji sektörü, Kanada’nın GSYİH’nin %10.6’sını oluşturmaktadır.

1990 ile 2015 yılları arasında Kanada’da enerji kaynaklarının kullanımının verimliliği %26,5 oranında artış göstermiştir. Kanada özellikle enerji sektöründe Amerika Birleşik Devletleri’ne ihracat gerçekleştirmektedir. Kanada hidroelektrik üretiminde dünyada ikinci sırada yer almaktadır. Kanada, enerji sektörü kapsamında doğal gaz üretiminde dünya sıralamasında dördüncü sırada yer almaktadır.

Kanada’nın İhracat Politikası Nasıldır?

2020 yılı verilerine göre Kanada 390 milyar Dolar değerinde ihracat gerçekleştirmiştir.

Aşağıda 2020 yılı boyunca Kanada’nın en çok ihraç ettiği 10 ürün listelenmiştir:

  • Petrol dahil mineral yakıtlar: 69,1 milyar ABD doları (toplam ihracatın% 17,7’si)
  • Araçlar: 46,5 milyar Dolar (toplam ihracatın % 11,9’u)
  • Bilgisayarlar dahil olmak üzere makineler: 28,9 milyar Dolar (toplam ihracatın % 7,4’ü)
  • Değerli taşlar, değerli metaller: 23 milyar Dolar (toplam ihracatın % 5,9’u)
  • Ahşap: 13,5 milyar Dolar (toplam ihracatın % 3,4’ü)
  • Plastik ürünler: 12.4 milyar $ (toplam ihracatın % 3.2’si)
  • Elektrikli makine ve cihazlar: 11 milyar $ (toplam ihracatın % 2.8’i)
  • Madenler: 9,9 milyar Dolar (toplam ihracatın % 2,5’i)
  • Uçak ve uzay aracı: 9,7 milyar Dolar (toplam ihracatın % 2,5’i)
  • İlaçlar: 8,5 milyar Dolar (toplam ihracatın % 2,2’si)

Kanada’nın ihracat yaptığı ülkelerin başında Amerika Birleşik Devletleri gelmektedir.

Aşağıda Kanada’nın en çok ihracat gerçekleştirdiği ülkeler ve ABD doları cinsinden değeri verilmiştir:

ÜlkelerDeğerİhracattaki Payı
Amerika Birleşik Devletleri338,2 milyar $% 73.5
Çin18,8 milyar $% 4.8
Birleşik Krallık15 milyar $% 3,8
Japonya9,2 milyar $% 2.4
Meksika4,6 milyar $% 1,2
Güney Kore3,5 milyar $% 0,9
Fransa2.8 milyar $% 0.7
İtalya2.8 milyar $% 0.7
Hindistan2,7 milyar $% 0.7
Norveç1,9 milyar $% 0,5
Belçika1,9 milyar $% 0,5
Brezilya1.6 milyar $% 0.4
Avustralya1.6 milyar $% 0.4

Kanada’nın İhraç Malları Nelerdir?

Kanada’nın ihraç malları ve ihracat değerleri aşağıda tablo halinde verilmiştir:

 ÜrünlerDeğer
1Ham petrol75.259
2Arabalar47.632
3Rafine Edilmiş Petrol18.715
4Uçak , Helikopter ve Uzay Aracı7.322
5Kömür6.766
6Potasik Gübreler6.519
7Buğday6317
8Ham Alüminyum5.570
9Kolza tohumu5.190
10İlaçlar5.162
11Demir cevheri4.569
12Sülfat ve Kağıt Hamuru4.390
13Etilen Polimerler4.022
14Altın3.730
15Kolza yağı3.398
16Gaz türbinleri3.231
17Bakır cevheri3.107
18Domuz eti2.828
19Uçak parçaları2.758
20Kıvılcım Ateşlemeli Motorlar2.740

Kanada İthalat Politikası Nasıldır?

Kanada 2020 yılında toplamda 459.866.293 ABD doları miktarında ithalat gerçekleştirmiştir. Kanada’nın en çok ithalat gerçekleştirdiği ülkelerin başında Amerika Birleşik Devletleri bulunmaktadır.

Aşağıda Kanada’nın 2020 yılında en fazla ithalat yaptığı ülkeler ve ithalat miktarları tablo halinde verilmiştir:

ÜlkelerDeğer
Amerika Birleşik Devletleri235.117.556 $
Çin58.319.929 $
Meksika28.395.868 $
Almanya14.709.265 $
Japonya12.997.041 $
Güney Kore7.294.570 $
Birleşik Krallık7.102.992 $
İtalya6.946.897 $
Fransa5.545.421 $
Brezilya4.246.569 $
Vietnam4.157.026 $
Hindistan3.958.079 $
İsviçre3.546.774 $

Kanada İthal Malları Nelerdir?

Kanada’nın ithal ettiği mallar ve hacimleri aşağıda listelenmiştir:

  1. Otomotiv, yedek parçalar ve aksesuarları: 75,44 milyar dolar
  2. Makine, mekanik cihazlar ve parçaları: 68,83 milyar dolar
  3. Elektrikli makineler, ekipman ve parçaları: 44,83 milyar dolar
  4. Mineral yakıtlar, mineral yağlar: 36,09 milyar dolar
  5. Plastik eşyalar: 17,00 milyar dolar
  6. Optik, fotografik, sinematografik, ölçümler: 12,57 milyar dolar
  7. Eczacılık ürünleri: 12,51 milyar dolar
  8. Demir veya çelik: 10.81 milyar dolar
  9. Diğer ürünler: 9,79 milyar dolar
  10. Mobilya; yataklar, döşekler: 9.33 milyar dolar

Kanada ve Türkiye’nin Ekonomik İlişkileri Nasıldır?

Türkiye, Kanada için güçlü ekonomik temellere dayanan dinamik bir pazardır. 2016 yılında Kanada ve Türkiye arasında toplamda 2,5 milyar dolarlık ticaret yapılmıştır. 2017 yılında Kanada ve Türkiye’nin ekonomik ilişkileri toplamda 3 milyar dolara yükselmiştir.

Türkiye, Kanada’nın ticari ortakları listesinde 24. sırada yer almaktadır. 2019 yılında Türkiye ve Kanada arasındaki ticaretin toplam değeri 2,4 milyar Dolar olmuştur. 2019 yılında Türkiye ile Kanada arasındaki ticaret ilişkiler gerilemeye başlamıştır.

Kanadalı yatırımcılar için Türkiye’de özellikle enerji, bilgi ve iletişim teknolojileri, madencilik, eğitim ve altyapı sektörlerinde oldukça fazla yatırım imkanı bulunmaktadır. Kanada ve Türkiye’nin karşılıklı ihraç ettikleri ürünlerin geneli sanayi ürünleri olarak bilinmektedir. Türkiye Kanada’ya sanayi ürünlerinin yanı sıra fındık, kuru üzüm, kuru incir gibi gıda ürünleri de ihraç etmektedir.

2019 yılında Türkiye’nin Suriye’ye müdahale etmesi sebebiyle Kanada Türkiye’yle olan ihracatını askıya almıştır.

Kanada İşsizlik Oranı Kaçtır?

Kanada’nın 2021 yılı Nisan ayı itibariyle güncel işsizlik oranı %8.1’dir.

Aşağıda 2020-2021 yılları arasında Kanada işsizlik oranlarındaki değişimler verilmiştir:

Yayınlanma TarihiAçıklananÖnceki
07.05.2021 (Nis)8,1%7,5%
09.04.2021 (Mar)7,5%8,2%
12.03.2021 (Şub )8,2%9,4%
05.02.2021 (Oca)9,4%0,2%
08.01.2021 (Ara)8,6%8,5%
04.12.2020 (Kas)8,5%8,9%
Kanada İşsizlik Oranı
Kanada İşsizlik Oranı

Kanada’nın Uyguladığı Ekonomik Politikası Neye Dayanmaktadır?

Kanada’nın uyguladığı ekonomik politikası geçmişten günümüze kapitalizme dayanmaktadır. Kanada ekonomisinde kapitalizm, 19. yüzyılda sağlam bir yere sahip olmuştur. John Molson gibi Kanada’da bulunan sanayiciler , ülkenin ilk demiryolları ve buharlı gemilerinin geliştirilmesinde çok önemli bir rol oynamışlardır.

Malların taşınmasında demiryollarının ve buharlı gemilerin kullanılması, Kanada’da imalatın büyümesine izin vermiştir . Kanadalılar, hammaddelerini İngiltere’ye göndermeden önce kendi mallarını üretmeye ve satmaya başlamışlardır. Kanadalıların kendi mallarını üretmeye başlamaları ile özel sektör büyümüştür. Zamanla sanayileşme Kanada’nın demiryolu sistemini Batı Kıyısına getirmiştir. Demiryolları, Kanada Devleti için konfederasyon sürecinin anahtarı olarak bilinmektedir.

Kanada’nın Temel Ekonomik Verilerinin Yıllara Göre Dağılımı Nasıldır?

Kanada’nın Gayri safi yurt içi hasıla (GSYİH) verilerinin yıllara göre değişimi aşağıda verilmiştir.

Yıllara Göre Kanada GSYİH
Yıllara Göre Kanada GSYİH

2016 yılında 1528.24 olan GSYİH miktarı, 2017 yılında 1649.88’e yükselmiştir. 2020 yılı için Kanada GSYİH miktarı 1736.43 milyar Dolar olarak hesaplanmıştır.

Kanada’nın GSYİH verilerinin çeyreklere ve yıllara göre artışları ve azalışları aşağıda verilmiştir:

Yayınlanma TarihiAçıklananÖnceki
01.06.2021 (1. Çeyrek) -3,23%
02.03.2021 (4. Çeyrek)-3,23%-5,33%
01.12.2020 (3. Çeyrek)-5,16%-12,50%
28.08.2020 (2. Çeyrek)-13,01%-0,91%
29.05.2020 (1. Çeyrek)-0,91%1,51%
28.02.2020 (4. Çeyrek)1,47%1,63%
29.11.2019 (3. Çeyrek)1,65%1,93%
30.08.2019 (2. Çeyrek)1,64%1,35%
31.07.20191,40%1,50%
28.06.20191,5%1,4%
31.05.20191,3%1,1%
30.04.20191,1%1,6%
29.03.20191,6%1,1%
01.03.20191,1%1,7%
31.01.20191,7%2,2%
21.12.20182,2%2,0%
30.11.20182,1%2,4%
31.10.20182,5%2,4%
28.09.20182,4%2,4%
30.08.20182,4%2,7%
31.07.20182,6%2,5%
29.06.20182,5%2,9%
31.05.20182,9%3,0%
01.05.20183,0%2,7%

Kanada’da kişi başına düşen milli gelir 2020 yılın 50100 USD olarak hesaplanmıştır.

Dünya bankası verilerine göre son 60 yıla ait Kanada’da kişi başına düşen milli gelir oranı aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Yıllara Göre Kanada GDP
Yıllara Göre Kanada GDP

Kanada’da Vergiler ve Sosyal Yardımlar Nelerdir?

Kanada vergi sistemi federal ve bölgesel (profincial) olmak üzere iki farklı türden oluşmaktadır. Kanada’da ikamet eden kişilerin ödemeleri gereken vergi miktarı, vergilendirilebilir gelire bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir. Kanada’da ikamet eden kişilerin gelirleri arttıkça vergi miktarları da artış göstermektedir.

Aşağıda Kanada’da vergilendirilen gelir türleri verilmiştir:

  • Gelir vergisi
  • Kar payı (dividends)
  • Faiz geliri vergisi (interest)
  • Vergilendirilebilir sermaya kazançları vergileri (capital gain)
  • İş yeri geliri ya da komisyon (professional income)

Kanada’da gelir vergileri, yerel vergiler, satış vergileri ve diğer gelirler için bulunan vergiler mevcuttur.

Kanada Hükümeti, Kanada’da ikamet eden kişilere çeşitli sosyal yardımlar sunmaktadır. Kanada’da yaşayanlar için geçici bakım yardımı, engelli çocuk yardımı, istihdam desteği, engellilik desteği, uygun aileler için temel geçim desteği gibi çeşitli sosyal yardımlar mevcuttur.

Kişilerin sosyal yardımlara başvuru gerçekleştirebilmeleri için yardım almaya uygun olduklarını çeşitli dokümanlar ile kanıtlamaları gerekmektedir.

Elif Güzhan Yazan: Elif Güzhan

Elif Nur Güzhan, 2019 yılında giriş yaptığı Hacettepe Üniversitesi'nde İngiliz Dilbilimi okuyor, 2021 yılından beri Vizemnette yazarlık ve editörlük yapıyor.

Paylaş: